Een samenvatting voor het vak Sociale emotionele en morele ontwikkeling gegeven op de Radboud universiteit (Pedagogische wetenschappen). In deze samenvatting is het boek Shaffer, D.R. (2008).
Social and Personality Development. Sixth Edition. gebruikt. Alle hoofdstukken uit de reader (2,3,4,5,6,9,...
Literatuursamenvatting Reader
Inhoud
Hoofdstuk 2 klassiek theorieën van sociale en persoonlijkheidsontwikkeling........................................3
Het psychoanalytische standpunt.......................................................................................................3
De behavioristische theorie................................................................................................................5
Piagets cognitief-ontwikkelingsperspectief........................................................................................7
Hoofdstuk 3 Moderne perspectieven op sociale en persoonlijkheidsontwikkeling................................8
Moderne evolutionaire perspectieven...............................................................................................8
Gedragsgenetica: een biologische basis voor individuele verschillen.................................................9
Ecologische systeemtheorie: Een modern omgevingsperspectief....................................................11
Moderne cognitieve perspectieven..................................................................................................12
Theorieën en wereldbeelden............................................................................................................13
Hoofdstuk 4 Emotionele ontwikkeling en temperament......................................................................14
Een overzicht van emoties en emotionele ontwikkeling..................................................................14
Verschijning en ontwikkeling van discrete emoties..........................................................................14
Het herkennen en begrijpen van andermans emoties......................................................................16
Leren om emoties te reguleren........................................................................................................17
Emotionele competentie, sociale competentie en persoonlijke aanpassing....................................18
Temperament en ontwikkeling.........................................................................................................19
Hoofdstuk 5 Het ontstaan van intieme relaties en de gevolgen voor de ontwikkeling.........................20
Wat is emotionele hechting?............................................................................................................20
Hoe raken kinderen gehecht?...........................................................................................................21
Individuele verschillen in het hechten..............................................................................................22
Factoren die de hechting beïnvloeden.............................................................................................24
Vaders als hechtingsobjecten...........................................................................................................25
Gehecht zijn en latere ontwikkeling.................................................................................................25
De niet-gehechte baby.....................................................................................................................27
Werken, het kinderdagverblijf en de vroege emotionele ontwikkeling............................................28
Hoofdstuk 6 De ontwikkeling van het zelf en sociale recognitie...........................................................29
Het ontstaan van het concept zelf....................................................................................................29
Zelfbeeld: het evaluatieve deel van onszelf......................................................................................32
Wie moet ik worden? Het maken van een identiteit........................................................................35
De andere kant van sociale cognitie: het kennen van andere mensen.............................................37
Hoofdstuk 9 Agressie en antisociaal gedrag.........................................................................................39
, Wat is Agressie?...............................................................................................................................39
Theorieën over agressie...................................................................................................................40
Ontwikkelingslijnen in agressie.........................................................................................................42
Geslachtsverschillen in agressie.......................................................................................................44
Biologische invloeden op agressie....................................................................................................45
Culturele en subculturele invloeden op agressie..............................................................................45
De invloed van de familie op agressie..............................................................................................45
Methoden om agressie en antisociaal gedrag te controleren..........................................................47
Hoofdstuk 10 altruïsme en morele ontwikkeling..................................................................................47
Wat is altruïsme en prosociaal gedrag?............................................................................................47
Theorieën of altruïsme en pro-sociale ontwikkeling.........................................................................48
Ontwikkelingslijnen in altruïsme......................................................................................................49
Cognitieve en affectieve bijdragers aan altruïsme............................................................................50
Culturele en sociale invloeden op altruïsme.....................................................................................51
Wat is moraliteit?.............................................................................................................................52
Psychoanalytische verklaringen voor morele ontwikkeling..............................................................52
Cognitieve ontwikkelingstheorie: het kind als een morele filosoof..................................................53
Hoofdstuk 11 De familie.......................................................................................................................54
Het gezin begrijpen...........................................................................................................................54
Socialisatie door ouder tijdens de kinder- en pubertijd....................................................................55
De invloed van broers en zussen en de relaties tussen broers en zussen.........................................57
Diversiteit in het gezinsleven............................................................................................................59
Het probleem van kindermishandeling.............................................................................................61
Hoofdstuk 13 Leeftijdsgenoten als socialisatiemiddel..........................................................................62
Wat is een peer en welke functies heeft het?..................................................................................62
De ontwikkeling van peer sociabiliteit..............................................................................................63
Peeracceptatie en populariteit.........................................................................................................65
Kinderen en hun vrienden................................................................................................................68
Ouders en peers als ‘influence agents’.............................................................................................69
,Hoofdstuk 2 klassiek theorieën van sociale en
persoonlijkheidsontwikkeling
Het psychoanalytische standpunt
Freuds psychoseksuele theorie
Centraal in Freuds theorie staat dat mensen gedreven zijn door hun natuurlijke driften
o Er zijn twee natuurlijke driften
Eros levensinstinct, zorgt voor levensonderhoud door te ademhalen, eten
seks en andere lichamelijke behoeften
Thanatos doodsinstinct, een destructieve kracht die zich uit in agressief
gedrag als vechten, sadisme, moord, enz.
De methoden die Freud in zijn werk gebruikte waren bedoeld om de onderdrukte motieven
(o.a. de driften) op te halen
o Hij gebruikte o.a. droomanalyse en vrije associatie
Volgens Freud zijn er drie onderdelen van onze persoonlijkheid
o Id natuurlijke driften
Volgens Freud waren baby’s volledig Id
o Ego bewuste rationele component van de persoonlijkheid
Als kinderen opgroeien wordt
hun ego beter en zijn ze beter in
het controleren van hun Id
o Superego Ons geweten
Tussen 3 en 6 jaar internaliseren
kinderen hun morele waarden en
die van hun ouders
Als het superego er is weet het
kind zelf of hij iets fout heeft
gedaan of niet
Volgens Freud bestaat de ontwikkeling van
kinderen vooral uit de seksuele ontwikkeling
o Er zijn 6 fasen maar die hoeven we niet
te leren
o In de fallische fase ontstaat het
befaamde Oedipus complex (Electra complex voor meisjes) de ontwikkeling van
rivaliteit tussen het kind en de ouder van hetzelfde geslacht
Hierin krijgen kinderen, volgens Freud, hun besef dat ze man of vrouw zijn
o Als het kind een fase niet goed doorkomt kan hij hier zijn hele leven last van hebben
Aanvullingen en kritieken op Freuds theorie
Kritiek is o.a. dat er weinig bewijs is voor de conflicten in de fasen die Freud had opgesteld
o Ook is zijn theorie moeilijk falsifieerbaar
Wat nog wel gebruikt wordt uit zijn theorie zijn, zijn concept van de onbewuste motivatie en
de nadruk op de vroege ontwikkeling
Eriksons theorie over psychosociale ontwikkeling
Erikson was een neo-freudiaan die op drie punten verschilden van Freud
o Kinderen passen zich actief aan die omgeving aan i.p.v. van passief via ouders en
biologie
, o Hij heeft minder aandacht voor de seksuele ontwikkeling en meer aandacht voor de
culturele en sociale invloeden
o Hij geloofde dat de ontwikkeling je hele leven doorging
Erikson stelde acht stadia op waar telkens een conflict centraal staat
Stadium Leeftijd Conflict Belangrijkste
invloed
Vertrouwen vs. Geboorte tot 1 Baby’s moeten leren op hun Moeder/primaire
wantrouwen jaar opvoeders te vertrouwen om hun verzorger
behoeften te vervullen. Als de
opvoeder nalatend is, ziet de baby
de wereld as gevaarlijk en
onbetrouwbaar
Autonomie vs. 1 tot 3 jaar Kinderen moeten leren om Ouders
Schaamte en twijfel autonoom te zijn. Wanneer dit
faalt voelt het kind zich
beschaamt.
Initiatief vs. Schuld 3 tot 6 jaar Kinderen moeten Familie
verantwoordelijkheden gaan
accepteren en moeten zelf dingen
gaan ondernemen, ondanks dat
ouders het hier niet mee eens
zijn. Het kind moet leren
ondernemend te zijn maar niet
anderen hierin te kwetsen
IJverig zijn vs. 6 jaar tot 12 Kinderen moeten sociale Leraren en
minderwaardigheid jaar vaardigheden leren. Succes leeftijdsgenoten
betekent zelfvertrouwen en
goede sociale vaardigheden.
Mislukking betekent onzekerheid.
Identiteit vs. 12 tot 20 jaar Kinderen moeten volwassen Leeftijdsgenoten
identiteitsverwarring worden en leren wat hun rol is.
Mislukking betekent dat ze niet
weten wat hun rol is.
Intimiteit vs. Isolatie 20 tot 40 jaar Het doel is om goede Relaties en goede
vriendschappen en liefdesrelaties vrienden
op te bouwen met andere
personen. Mislukking betekent
isolement of eenzaamheid
Voortplanting vs. 40 tot 60 jaar Het doel is om succesvol te Echtgenoot,
stagnatie worden in je baan en een familie kinderen en
te starten (standaarden zijn culturele normen
cultuurgebonden). Mislukking
betekent stagnatie of
egocentrisme
Integriteit vs. Wanhoop 60+ jaar Oude mensen gaan hun leven Het geleefde leven
evalueren. De kwaliteit van hun
leven bepaald de uitkomst van dit
conflict
Aanvullingen en kritiek op Eriksons theorie
Eriksons theorie is van invloed geweest op veel verschillende gebieden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MerelWierenga. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
