I Wat is economie?
de maatschappij heeft een economisch weefsel waar iedereen zijn rol vervult
• soorten rollen
o consumenten
o werknemers
o producenten
o ondernemers
o investeerders
o beleidsmakers
! prosumenten: consumenten die ook goederen of diensten aanbieden in de markt
ECONOMIE: ALGEMENE DEFINITIE
sociale wetenschap die keuzes inzake productie en consumptie onder voorwaarden van schaarste
bestudeert, inclusief de gevolgen van deze keuzes voor de maatschappij
! schaarste: een middel is ‘schaars’ wanneer de vraag hoger is dan het aanbod
o evolutief begrip, relatief doorheen de tijd
o schaarste leidt ertoe dat men weloverwogen economische keuzes moet maken
I.I Keuze, afruil en opportuniteitskosten
bij elke keuze die we maken geven we iets op
o bijvoorbeeld: als je 5 jaar gaat studeren, geef je 5 jaar lang een mogelijke job op
! opportuniteitskost: de niet-gerealiseerde opbrengst van het best mogelijke alternatief voor de
gemaakte keuze = de belangrijkste kost van een afruil
I.II Kosten versus baten
men neemt meestal de optimale beslissing door een vergelijking te maken tussen de marginale
kosten en de marginale baten/opbrengst
• marginale kosten (MK): kosten van een bijkomende eenheid inspanning of productie
• marginale opbrengst (MO): opbrengst van een bijkomende eenheid inspanning of productie
bijvoorbeeld: je beslist om je aan te sluiten bij een schaakclub (4u les per week)
o je begint als tiener en in je eerste studiejaar verbeter je enorm snel
o naarmate de tijd vordert kost het meer moeite om nog de verbeteren
o daarbij komt ook nog dat je ouder wordt en die tijd ook in een job kunt steken
de marginale kosten zullen uiteindelijk de marginale baten overstijgen
, MO en MK
2
1,8
1,6
Kost en opbrengst
1,4
1,2
1
0,8
0,6
0,4
0,2
0
5 10 15 20
Jaren studie
MO MK
I.III en I.IV Een model: de grens van productiemogelijkheden
in de economische wetenschap maakt men vaak gebruik van modellen om bepaalde aspecten weer
te geven, deze modellen zijn echter altijd een vereenvoudiging van de werkelijkheid
bij het maken van modellen maken we vaak gebruik van de ceteris paribus aanname
! ceteris paribus: letterlijk betekent dit ‘al het overige gelijk blijvend’
dit wordt gebruikt om aan te duiden dat we bij een vergelijking waarbij éen factor veranderd we
ervan uitgaan dat de andere factoren onveranderd blijven
! perfecte informatie: een tweede begrip dat altijd terugkomt in modellen
perfecte informatie is de aanname dat alle consumenten en producenten in een bepaalde markt
perfecte kennis hebben van de prijs, het nut, de kwaliteit en de productiekost van een goed
het doel van een economisch model is overigens niet om iets te voorspellen, maar om iets te
vereenvoudigen en om er uit te leren
een eerste model dat we bekijken is de GRENS VAN PRODUCTIEMOGELIJKHEDEN
als voorbeeld stellen we ons een economie voor met maar twee producten: ananas en kokosnoot
, de PMG
14
12
10
ananassen
8
6
4
2
0
1 2 3 4 5
kokosnoten
productiemogelijkhedengrens
alle productiesituaties op of onder de PMG zijn haalbaar
Als we langs de PMG schuiven zien we bijvoorbeeld dat als men 13 ananassen produceert men
daarnaast éen kokosnoot kan produceren. Indien men twee kokosnoten meer wilt produceren zal
men slechts 10 ananassen meer kunnen produceren met de beschikbare productiefactoren.
! Pareto-efficiëntie
alle productiesituaties op de PMG zijn Pareto-efficiënt omdat men van geen enkel goed méér kan
produceren zonder de productie van een ander goed in te perken
ONGELIJKMATIGE VERSCHUIVING VAN DE PMG
stel: men vindt betere meststoffen voor de productie van kokosnoten, dan zal die productietak
automatisch groeien en verschuift het PMG
ongelijkmatige verschuiving
14
12
10
ananassen
8
6
4
2
0
1 2 3 4 5 6
kokosnoten
oude PMG nieuwe PMG
• ECONOMISCHE GROEI: toename van de economische activiteit
• RECESSIE: tijdelijke afname van de economische activiteit (minstens twee kwartalen)
, GELIJKMATIGE VERSCHUIVING VAN DE PMG
stel: men heeft meer beschikbare landbouwgrond voor zowel ananas als kokosnoot
gelijkmatige verschuiving
16
14
12
ananassen
10
8
6
4
2
0
1 2 3 4 5
kokosnoten
oude PMG nieuwe PMG
I.V De economische kringloop
zie schema’s in boek pagina 39 – 45
II Het individu in de econonomie
II.I De klassieke school
grondlegger: Adam Smith (1723-1790)
Ø “economische productie staat centraal om verhongerende bevolking te redden”
Ø hij legt de grondslag voor specifieke jobs met éen enkele taak met een hoge efficiëntie
àafstappen van ambacht
iedereen streeft naar eigenbelang
• de consument wilt een product dat hem behaagt
• de producent wil de klant tevreden stellen en dus veel verdienen
hierdoor werkt en groeit de economie uit zichzelf en komt de overheid nauwelijks tussenbeide
è LAISSEZ-FAIRE
in zijn ‘Theory of Moral Sentiments’ schrijft Smith dat specialisatie minder voldoening geeft hoewel
het economisch veel efficiënter is
! Wet van Say: ‘elk aanbod creërt zijn eigen vraag’ (verwoording van het kringloopschema)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper BrentUGent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.