Een samenvatting van een lessenreeks met het thema Kerst en Carnaval door de jaren heen.
In de samenvatting wordt de geschiedenis van kerst en carnaval uitgelegd.
Het kerstfeest hoort bij de cultuur van velen mensen, toch kunnen bepaalde gebruiken en tradities
veel verschillen. Het woord kerstmis is afgeleid van de woorden Christus en mis, het feest gaat dan
ook over de geboorte van Jezus Christus.
In dezelfde periode waarin wij Kerst vieren vierden de Germanen Midwinterfeest, Zonnewendefeest
of Joelfeest. Om het einde van het koude seizoen te vieren hielden de Germanen grote feesten
waarbij veel eten en andere geschenken aan de ‘onoverwinnelijke’ zon (Sol Invictus) werden geëerd.
Gebruiken van de Germanen die wij hebben overgenomen zijn:
- Gejoel en kabaal om boze geesten te verjagen (vuurwerk)
- Het zonnerad (tulbanden en kerstkransen)
- Een maretak werd door druïden gebruikt als talisman (mistletoe)
- Het vereren van bepaalde bomen omdat die een symbool zouden zijn van de verbinding
tussen hemel en aarde (kerstboom)
- Het springen over vuren (kaarsjespringen tot de 19e eeuw)
- Een boon is een symbool van vruchtbaarheid (Bonenkoek, een groep koeken waarin er in
eentje een boon zat. De vinder mocht voor die dag de koning spelen.)
Het Kersteningsoffensief:
In de middeleeuwen gingen veel missionarissen naar Germanenstammen om hen tot het
Christendom te bekeren. De missionarissen kregen niet iedereen zomaar overtuigd, vaak kwamen ze
met cadeaus en werden ze begeleid door soldaten. De Germaanse vorsten steunden de
missionarissen omdat de missionarissen hen konden leren schrijven (Latijn) en ze boden de Romeinse
wetgeving aan. (De Romeinen konden met hun wetgeving gemakkelijk een groot rijk besturen, dat
wouden de Germanen ook.) Daarnaast was het ook makkelijker om één god te eren dan alle goden
die de Germanen vereerden.
Omdat de Christenen de Germanen niet zomaar overtuigd kregen namen de Christenen bepaalde
Heidense gebruiken en tradities over om ervoor te zorgen dat de Heidenen het Christendom
makkelijker over konden nemen. Een paar aanpassingen zijn:
- Zondag werd een rustdag.
- De Germaanse godin Freya werd Maria.
- Pasen werd aangepast.
- Het bewaren van botten werden de hedendaagse relikwieën.
Om mensen als het waren te binden aan de Katholieke kerk werden een paar rituelen bedacht om
het Christendom een actiever geloof te maken, voorbeelden zijn:
- Het opzeggen van gebeden (wordt wel in de Bijbel vernoemd)
- Huwelijk in de kerk
- Heiligenverering
- Het slaan van een kruisje
- Het dopen
, Feodalisme:
In de Middeleeuwen was de bevolking ingedeeld in 3 standen. De
Geestelijkheid, de adel en de boeren. De laatste twee hadden een
speciale band die berustte op vertrouwen. Een leenheer leende
land uit aan boeren in rouw voor trouw en militaire bijstand. De
leenman had een aantal boeren onder zich, die boeren kregen
weer bescherming in ruil voor hun werk op het geleende land.
Driekoningen:
In de Middeleeuwen stopte het Kerstfeest pas als het Driekoningen was. Het verhaal achter deze
feestdag gaat als volgt: De ster van Bethlehem (ook wel de onoverwinnelijke zon) leidde drie wijzen
koningen naar de kribbe van Jezus. De drie koningen genaamd, Melchior, Caspar en Balthasar,
stonden voor de drie (toen ontdekte) werelddelen. (Afrika, Europa en Azië). Dit symboliseerde dat
waar je ook vandaan komt iedereen Christen is, want die koningen waren ook allemaal christenen.
Ook symboliseert het dat zelfs de adel buigt voor Jezus. De koningen brachten alle drie een cadeau
aan Jezus:
- Goud: Goud stond voor het aardse koningschap.
- Mirre: Een zalf die je gebruikt voor het balsemen van lichamen en stond voor de dood
- Wierook: Een mengsel dat aangestoken werd om een geur te verspreiden, het stond voor de
heilige geest en de goddelijkheid.
Orthodoxie en Heterodoxie:
De kerk was bereid sommige tradities aan te passen en over te nemen, niet iedereen was het daar
mee eens. Het Christendom in theorie verschilde veel in vergelijking met de praktijk. Hierin
ontstonden twee stromingen:
Orthodoxie: Orthodoxen volgen de regels en wijken hier niet vanaf.
Heterodoxie: Heterodoxe geloven ook in bijgeloof, sommige elementen zoals kabouters en feeën
werden toegestaan om meer mensen te bekeren.
Charivari:
Een Charivari was een soort volksrechtbank en dus een sociale controle. Wanneer ouderen iets
opmerken waar ze het niet mee eens zijn vertellen ze jongeren om met ketelmuziek naar het huis
van de dader te gaan om daar de schuldige een les te leren. Redenen voor Charivari zijn:
- Pedofilie
- Vreemdgaan (groot probleem, geslachtziektes kunnen zo verspreiden)
- (Vermeende) hekserij
- Diefstal
- Homoseksualiteit (ging tegen de leer van de kerk in)
- Een trouwerij tussen een oude man en jonge vrouw. (De jongen mannen zagen dit als een
gemiste kans)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jaspersegers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
