Dit document geeft je een doeltreffend overzicht van alle grondrechten die je dient te kennen voor het tentamen Staatsrecht B2. Relevante jurisprudentie is opgenomen en tevens vind je de stappenplannen die je langs dient te lopen bij het beoordelen van een grondrechtenbeperking. Ideaal voor online ...
Stappenplan beperken grondrechten Grondwet
1. Is degene die zich beroept op het grondrecht een subject van grondrechten?
a. (Rechts)personen, groepen burgers of personen in bijzondere rechtsverhouding tot de overheid
b. De overheid zelf niet! Grondrechten zijn immers geschreven ter bescherming tegen de overheid.
2. Sprake van een verticale of horizontale verhouding?
a. Verticale verhouding: grondrechten werken onverkort. Ook sprake van wanneer de overheid
privaatrechtelijk optreedt (HR Rasti Rostelli 1996).
b. Horizontale verhouding: slechts onder specifieke omstandigheden werken grondrechten in een
horizontale verhouding. Verschilt per grondrecht. Grondrechten zijn geschreven voor een verticale
verhouding.
3. Valt de gedraging binnen de reikwijdte van het grondrecht?
a. Is de gedraging objectief gezien een uitoefening van een grondrecht?
b. Positieve verplichtingen kunnen de reikwijdte beïnvloeden: EHRM Ärtze für das leben 1988
4. [Indien binnen reikwijdte] is sprake van een geoorloofde beperking?
a. Conform beperkingsclausule van het specifieke grondrecht in de Gw?
i. Competentie-, doel- en procedurevoorschriften
ii. Let op bij delegatie HR Drugspand Venlo 1995
b. Zo nee, is de beperking tóch geoorloofd op grond van jurisprudentie (rechtspraktijk)?
i. CRvB Ambtenaar Rijinstructeur, ABRvS Jezus Redt, ABRvS Verbod persconferentie etc.
Stappenplan beperken grondrechten EVRM
1. Valt het onder de wettelijke bepaling (reikwijdte?
2. Is de inbreuk op dit recht rechtmatig?
a. Bij wet voorzien?
i. Zeer ruime wetsdefinitie volgens EHRM Sunday Times 1979 kan zowel geschreven als
ongeschreven recht omvatten.
ii. Drie vereisten uit EHRM Sunday Times:
1. Voldoende toegankelijk
2. Duidelijk en precies geformuleerd
3. Voldoende voorzienbaar (om gedrag op af te kunnen stemmen).
b. Voldaan aan doelcriterium? Veel mogelijkheden, tevens vaak zeer ruim uitgelegd.
c. Noodzakelijk in democratische samenleving? (EHRM Sunday Times 1979 & EHRM
Handyside 1976)
i. Pressing social need EHRM Handyside: zwaarwegend maatschappelijk belang
ii. Proportionaliteit
iii. Margin of appreciation voor lidstaten EHRM Handyside
iv. Beperking moet relevant en toereikend (toegesneden) zijn
De meeste problemen binnen de beperkingssystematiek van het EVRM spelen bij de proportionaliteitstoets. De
ruime wetsdefinitie en de ruime doelcriteria zorgen voor weinig problemen bij de eerste twee punten.
Het EVRM kan gunstiger uitpakken dan de Grondwet, door de ruimere uitleg en door gevallen waarin art. 120 Gw
belemmerend optreedt.
, Grondrechten(beperkingen)
Vrijheid van Reikwijdte art. 7 Gw:
meningsuiting (art. 7 Gw - Lid 1: ‘drukpers’ wordt zeer breed uitgelegd door de HR. Valt praktisch
en 10 EVRM) alles onder dat met leestekens wordt geuit.
- Lid 3: ‘andere dan in de voorgaande leden genoemde middelen’ al het
WG 22 andere dan het geschreven woord, bijvoorbeeld het gesproken woord (bijv.
toneel, concert, film, TV, Spotify en ballet).
Lid 1 en 3 bevatten de volgende rechten:
1. Verbod van censuur: ‘niemand heeft voorafgaande verlof nodig’
2. Openbaringsrecht (kernrecht): art. 7 Gw. Openbaren is bijvoorbeeld het
printen van fiches of het opnemen van een filmpje, zonder dat je dit
verspreidt.
a. Formele wetgever mag beperken: ‘behoudens ieders
verantwoordelijkheid volgens de wet’. Lagere wetgever mag hier
geen beperkingen opleggen o.g.v. APV Tilburg 1950.
3. Verspreidingsrecht (connex recht): je openbaringen daadwerkelijk publiek
maken. Het laten zien.
a. HR APV Tilburg 1950: lagere wetgevers mogen het
verspreidingsrecht beperken, maar:
i. Mag geen algemeen verbod inhouden
ii. Voorafgaand verlof (bijv. vergunningen) is niet toegestaan
iii. Niet beperken op de inhoud (!)
b. Let op; de formele wetgever mag beperken zonder deze eisen in
acht te nemen. ‘Behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de
wet’.
APV Tilburg zegt kortom: onderscheid tussen openbaringsrecht en
verspreidingsrecht. Lagere wetgever mag slechts verspreidingsrecht
beperken, mits aan drie (bovenstaande) vereisten wordt voldaan.
Reikwijdte art. 10 EVRM: breder dan die van de Grondwet, omdat hier ook alle
inlichtingen en denkbeelden onder vallen. Daarnaast wordt het woord ‘wet’ breder
geïnterpreteerd. Reguliere beperkingssystematiek EVRM te vinden.
HR Verfbommetje 2014: een man gooide een zakje met verf naar de koets
van de koning, werd vervolgd en beriep zich vervolgens op art. 10 EVRM.
Kans van slagen? Nee. De HR: een gedraging kan niet worden aangemerkt
als een door art. 10 EVRM te beschermen meningsuiting, als niet kenbaar is
dat de gedraging moet worden begrepen als een deelname aan enig debat
omtrent het onderwerp waar de overtuiging op ziet. Een verfboom gooien is
niet deelnemen aan een debat. Je mening moet duidelijk zijn.
Recht van vereniging, Art. 8 Gw betreft het recht tot vereniging. Beperking is geoorloofd bij wet en tevens in
vergadering en betoging het belang van de openbare orde. Art. 11 Gw behelst dit recht ook.
(art. 8-9 Gw en 11 EVRM).
Art. 9 Gw en art. 11 EVRM behelzen het recht om te vergaderen en te betogen:
WG 22 - Vergaderen: het in een clubje voeren van een gesprek met meningen,
discussies en/of besluitvorming
- Betogen: het eenzijdig kenbaar maken van een mening.
o Verschil met vrijheid van meningsuiting: betoging gebeurt in een
groep van meerdere personen
In art. 9 Gw is de beperkingssystematiek zowel voor vergadering als voor betoging
hetzelfde, te weten ‘behoudens ieders verantwoordelijkheid volgens de wet’ (lid 1).
- Let wel op: delegeren is mogelijk via lid 2, maar dat moet wel met
inachtneming van de doelcriteria uit dit lid.
Beperkingssystematiek van de Grondwet wordt ingekleurd door de Wet openbare
manifestaties (p. 3087 Kluwer). Art. 2 WOM stelt doelcriteria (bescherming
gezondheid, belang verkeer, voorkomen/bestrijden wanordelijkheden). Maar let op,
beperkingen mogen nooit zien op de inhoud! Altijd checken!
- Art. 5 WOM: burgemeester kan n.a.v. kennisgeving voorschriften of
beperkingen stellen (lid 1) of onder de omstandigheden van lid 2 een verbod
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper arwinbasdew. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
