Het genoom is het geheel aan erfelijke informatie in een cel van een organisme. Alle cellen hebben
hetzelfde genoom.
Het DNA in mitochondriën wordt mtDNA genoemd.
Een DNA-molecuul is een nucleïnezuur dat bestaat uit twee keten van aan elkaar gekoppelde
nucleotiden. Nucleïnezuren komen voor in de celkern en het cytoplasma.
Zoals je hierboven ziet heeft desoxyribose 5 C-atomen. De fosfaatgroep zit in een nucleotide
gebonden aan het vijfde C-atoom en de stikstofbase aan het eerste C-atoom.
Bij het aan elkaar koppelen van nucleotiden (polymerisatie), gaat het derde C-atoom van
desoxyribose door een condensatiereactie een binding aan met de fosfaatgroep van de volgende
nucleotide.
Aan het ene uiteinde bevindt zich een fosfaatgroep en aan de andere kant een OH-groep die aan het
derde C-atoom van desoxyribose vastzit. DNA wordt altijd van 3’ 5’ afgelezen en gekopieerd.
De stikstofbasen maken geen deel uit van de keten. Ze steken
aan de zijkant uit.
Door vaste basenparing noemen we de twee
nucleotideketens van een DNA-molecuul complementair.
De basenparing komt tot stand door waterstofbruggen.
In een DNA-molecuul hebben de ketens een helix-structuur.
De ene keten loopt van 3’ 5’ en de andere van 5’ 3’.
, Een DNA-keten is rond een aantal eiwitten gewikkeld, die we
histonen noemen.
Een aantal histonen met het eromheen gewikkelde DNA vormt
een nucleosoom.
Tussen 2 opeenvolgende nucleosomen bevindt zich het
koppelings-DNA.
Door de afwisseling van koppelings-DNA en nucleosomen krijgt
het DNA-molecuul het uiterlijk van een kralenketting.
Bij eukaryoten bestaat maar een klein deel van al het DNA in een cel uit genen.
Het overige DNA codeert niet voor eiwitten en wordt daarom niet-coderend DNA genoemd. Niet
coderend DNA heeft een functie bij de synthese van eiwitten.
De volgorde waarin nucleotiden zijn gerangschikt, noem je sequentie. In deze volgorde kunnen
allerlei variaties voorkomen.
Bijvoorbeeld: Sommige van de genen die verantwoordelijk zijn voor een rode kleur bij tomaten
hebben een andere sequentie van de stikstofbasen dan de genen voor een gele kleur
bij tomaten.
hierdoor worden bij een rode tomaat andere eiwitten gesynthetiseerd dan bij een
gele tomaat.
dat leidt tot een andere samenstelling van kleurstoffen waardoor de ene
tomatensoort rood kleurt en de andere soort geel.
, DNA-replicatie
Basisstof 3
DNA-replicatie begint bij een replicatiepunt. In twee richtingen worden de waterstofbruggen
tussen de basenparen verbroken door het
enzym helicase.
De helixstructuur verdwijnt vervolgens en de
2 strengen van het DNA-molecuul gaan uit
elkaar. Hierdoor ontstaat een replicatiebel
(zie afbeelding).
Bij eukaryote organismen bevat
een DNA-molecuul veel
replicatiestartpunten, een
prokaryoot organisme heeft er
maar 1.
Op de plaats waar de
basenparing is verbroken,
binden speciale eiwitten
(single-strand binding
proteïnen) aan de strengen. Ze
voorkomen dat de
vrijgekomen basen in een
streng van een replicatiebel
opnieuw waterstofbruggen
gaan vormen met de
vrijgekomen basen in de andere streng. Het enzym DNA-polymerase schuift vervolgens
langs de enkelvoudige ketens en bindt dATP, dTTP, dGTP en dCTP uit het kernplasma aan de
vrijgekomen stikstofbasen. Hiervoor wordt de energie gebruikt die vrijkomt door het
afsplitsen van 2 fosfaatgroepen. Er ontstaan dan 2 dubbelstrengs DNA-moleculen die ieder
uit een oude en een nieuwe keten bestaan.
Replicatie (van 3’ 5’) vindt in 2 richtingen plaats.
o In de ene richting kan DNA-polymerase vanaf het replicatiepunt het uit elkaar gaan
van de ketens volgen om de leidende streng te synthetiseren.
o In de andere richting kan de DNA-polymerase steeds maar korte stukjes DNA
synthetiseren, doordat dit achterwaarts moet
gebeuren.
Het enzym DNA-ligase koppelt korte DNA-fragmenten aan
elkaar, waardoor de volgende streng wordt gevormd.
Op plaatsen waar een nieuwe complementaire nucleotideketen langs de oude keten is
gevormd, neemt het DNA weer de helixstructuur aan. Het chromosoom bestaat dan uit 2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mettemevis. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.