Week 1
Carla Klaassen
- Eerste oriëntatie mediation en andere vormen van ADR
Carla Klaassen - Toegang tot de rechter
Een stuk over de (gewenste) deskundigheid van overheidsrechters tegenover alternatieve
geschilbeslechters.
Carla Klaassen - AA Rechtzoekenden als proefdieren (?)
Gaat over de Experimentenwet waarin partijen gedwongen kunnen worden deel te nemen aan een
experiment dat afwijkt van de huidige wettelijke mogelijkheden.
Hoorcollege 1
De toegang tot de rechter is een grondrecht. Het is zowel verdragsrechtelijk als in nationale wetten
verankerd. (art. 6 EVRM, art. 17 Gw, 13 AB, art. 26 Rv)
ADR = alternative dispute resolution (anders dan rechtspraak). Dit is altijd op vrijwillige basis, het
moet worden overeengekomen tussen partijen. In de praktijk is deze vrijwillige basis meer relatief.
Indien er in een overeenkomst is bepaald dat eerst mediation aangewend moet worden voordat men
naar de rechter stapt. Indien het gaat om ovk’s tussen ondernemers en consumenten, is het verboden
om in de algemene voorwaarden een verplichting tot ADR op te nemen. Het staat op de zwarte lijst,
dus is vernietigbaar, tenzij de ondernemer consument alsnog laat kiezen om naar de overheidsrechter
te gaan.
Bij een civiele procedure is er altijd sprake van een driehoeksverhouding. Eiser
en gedaagde staan tegenover elkaar en de rechter staat hier als het ware boven:
‘bovenpartijdige geschilbeslechting’. Bij mediation is dit anders.
Traditionele kenmerken van overheidsrechtspraak
- Rechter beslist/hakt knopen door.
- op grond van juridische merites. (tussen de partijen liggen vaak diepere problemen. De
rechter besteedt hier aandacht aan, maar de focus blijft op juridische elementen.
- Rechter kijkt in het algemeen naar het verleden. (mediation is gericht op de toekomst)
- Geen invloed op de persoon van de rechter. (mediator wordt wel door partijen gekozen. Ook
bij arbitrage en bindend advies is dit gebruikelijk, evt. in de vorm van een voorkeur)
- Procedure is in beginsel openbaar.
- Procedure is kostbaar en duurt in het algemeen vrij lang. (mediation is met name een stuk
goedkoper)
- Procedure kan escalerend werken.
ADR
= Alternative dispute resolution / Anders dan rechtspraak
> Arbitrage = particuliere rechtspraak, in de wet geregeld (art. 1020 e.v. Rv); vonnis.
> Bindend advies = particuliere rechtspraak, niet in de wet geregeld. Er wordt gewerkt met een
vaststellingsovereenkomst ex. art. 7:900 BW, waarin de uitspraak wordt vastgelegd.
,> Mediation = Europese Mediationrichtlijn → implementatie in Nederland. Denk hierbij
aan het conceptwetsvoorstel Wet bevordering mediation. Wordt bewerkstelligd door middel van een
vaststellingsovereenkomst ex. 7:900 BW.
Arbitrage
Voordelen van arbitrage
- Specifieke deskundigheid: bv. bouw.
- Snellere rechtsgang: In de praktijk is dit niet áltijd het geval, maar over het algemeen wel.
- Appel is alleen toegestaan indien partijen dit zijn overeengekomen: In beginsel dus geen
hoger beroep.
- Geen verplichte procesvertegenwoordiging
- Geen openbaarheid
- Invloed op keuze arbiter: Iedere partij kan een arbiter voordragen en arbiters kunnen ook
samen een zaak beoordelen. De arbiter wordt geacht de materie altijd onpartijdig te
beoordelen. Bij kleinere zaken moeten partijen samen één arbiter vinden, indien ze geen
overeenstemming hierover krijgen zal het Instituut de keuze maken.
Arbitrage is goed ontwikkeld in Nederland door verschillende instituten en redelijk moderne
wetgeving. In 2015 is dit allemaal gemoderniseerd, met het oog op internationale arbitrages. Doelen:
I) aantrekkelijke regeling kunnen aanbieden voor het naar Nederland halen van internationale
commerciële arbitrages.
II) Nationaal een alternatief te bieden hebben voor beroep op de burgerlijke rechter.
Twee typen arbitrageovereenkomsten:
- Compromis: arbitrageovereenkomst gesloten in een al bestaand geschil.
- Arbitraal beding: arbitrageovereenkomst met het oog op eventuele toekomstige geschillen.
Bindend advies
- (Eveneens) particuliere wijze van geschilbeslechting
- Typisch Nederlands fenomeen
- Informeler dan arbitrage (geen wettelijk procesrecht)
- Enige wettelijke regeling: art. 7:900 BW (vaststellingsovereenkomst)
- = misleidende term. Het advies kan je normaliter naast je neerleggen, maar dat is bij bindend
advies niet het geval. Het levert je alleen geen executoriale titel op, die moet je nog bij de
‘gewone’ rechter halen.
Twee manieren:
a. Eigenlijk of zuiver bindend advies: advies om een leemte in de overeenkomst te vullen.
b. Onzuiver bindend advies: geschilbeslechting (denk aan rijdende rechter). Dit wordt het meest
gebruikt.
NB Geschilbeslechting is niet altijd direct ook geschiloplossing. Christof Swaak:
“... als een probleem strikt juridisch wordt, heb je 95 procent van de kansen om tot een oplossing te
komen voorbij laten gaan.”
W.D.H. Asser:
,“Het civiele proces lijkt een model te zijn waarmee het conflict alleen nog maar verder op scherp
wordt gesteld en aangejaagd…”
Mediation
= een vorm van conflictoplossing waarbij partijen zelf tot een oplossing komen met behulp van een
onafhankelijke, onpartijdige derde die alleen het proces van communicatie tussen partijen begeleidt.
Definitie uit het Handboek mediation:
“Mediation is een vorm van bemiddeling in conflicten, waarbij een neutrale bemiddelingsdeskundige,
de mediator, de onderhandelingen tussen partijen begeleidt teneinde vanuit hun werkelijke belangen
tot gezamenlijk gedragen en voor ieder van hen optimale resultaten te komen.”
NB er wordt altijd uitgegaan van faciliterende mediation. Het gaat om een brug slaan tussen partijen,
de win-win-situatie vinden.
Mediation kan in allerlei soort zaken voorbij komen, maar komt vooral voor in de familiesfeer. Het is
belangrijk dat partijen genoeg onderhandelingsbereidheid maar ook -ruimte hebben. Indien je niet wil
of echt geen mogelijkheid hebt tot concessies doen, is mediation zinloos.
Kenmerken mediation:
- Vrijwilligheid: je kan in beginsel niemand verplichten tot mediation.
- Commitment
- Vrijblijvendheid: je mag er op ieder moment mee ophouden
- Geheimhouding/vertrouwelijkheid: je bent pas gebonden na de vaststellingsovereenkomst.
Relevante factoren om voor mediation te kiezen:
- Relationele dimensie: behoud van relatie tussen partijen, ze blijven met elkaar te maken
houden.
- Maatwerk: er wordt ook rekening gehouden met de niet-juridische aspecten.
- Alles in eigen hand houden: geen beslissend oordeel van een derde, partijen komen zelf tot
een uitkomst.
10 geboden van de mediator (basishouding):
1. De mediator is neutraal.
2. De mediator is niet bevoogdend.
3. De mediator is verantwoordelijk voor de professionaliteit van zijn optreden en interventies,
maar niet voor de uitkomst.
4. De mediator adviseert niet.
5. De mediator laat het gras niet groeien door aan de halmen te trekken.
6. De mediator zorgt ervoor buiten het conflict van partijen te blijven.
7. De mediator laat partijen de grootte van de kloof tussen hen zien.
8. De mediator is niet bang dat het geschil onoplosbaar is.
9. De mediator neemt niet eigen redelijkheidscriteria als norm of maatstaf.
, 10. De mediator laat partijen het werk doen.
NB kijk nog even goed naar MER, Experimentenwet rechtspleging (AA) en mengvormen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mnksmit. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.