In dit document heb ik de eerste vijf hoorcolleges (waar het eerste tentamen over gaat) zeer uitgebreid beschreven. Heldere uitleggen waardoor alle onderwerpen makkelijk te begrijpen zijn. Daarnaast zijn er veel figuren/plaatsjes toegevoegd om de uitleg te versterken. Al met al een overzichtelijke ...
Hoorcollege 1: Trouwen en scheiden
Nucleaire gezin: twee ouders met doorgaans twee kinderen
Geïnteresseerd in gezinnen zijn/haar context, hoe veranderen gezinnen voer tijd en hoe verschillen
ze over gebieden heen?
- Ongelijkheid: wie krijgt wat en waarom? Kinderen uit minder bedeelde milieus minder
kansen hebben op school. Gezinnen zijn cruciaal hierin
- Sociale cohesie: wat houdt een samenleving bij elkaar? Zijn we allemaal losse individuen of
zijn we ook gemeenschappen. Gezinnen blijven meestal langer in een buurt, is meer contact
en investeren meer in een buurt
Historische trend 1: de eerste demografische transitie
Eerste fase zijn zowel de geboortecijfer als het
sterftecijfers hoog. De transitie houdt in dat er een
grote verzandingen zijn geweest in die geboorte en
sterfte cijfers en daarmee ook mee in de totale
bevolking. Door ontwikkelingen als industrialisering
ind e 18e eeuw daalt het sterftecijfer, daling
zuigelingen (onder jonge kinderen) sterfte
(hygiënische maatregelen). Vervolgens paste
mensen zich gedrag aan door ook minder kinderen te krijgen. Doordat eerst het sterftecijfer daalt en
later pas de geboortecijfers is dat de totale bevolking toeneemt. Laatste twee fases liggen beide
cijfers op een laag niveau (stabiel), sterftecijfer groeit daarna licht, en dat komt door vergrijzing
Gevolgen van de eerste demografische transitie werden duidelijk in jaren ’50:
1
,Hoogtij dagen van het gezin, men trouwden jong en men kreeg daarna kinderen. Taakverdeling van
erg traditioneel (vrouwen huistaken, mannen werkten op de arbeidsmarkt). Je zag dit niet alleen in
gezinnen maar ook op samenlevingsniveau. Gezin was hoeksteen van de samenleving, sociale
normen waren gericht op het gezin en ook de wetgeving was bedoeld om het gezin als instituut te
versterken.
Historische trend 2: de tweede demografische transitie (SDT)
Vanaf de jaren ’60 waarbij het burgerlijke gezinsideaal onder druk komt te staan. Veranderingen
binnen het huwelijk, samenwonen, scheiden en fertiliteit
STD: forerunners of change
a) Binnen een land: culturele voorhoede (elite) start vaak met nieuw gedrag (bijv samenwonen,
meer scheiden), de rest volgt later
b) Tussen landen: Scandinavië als voorloper en daarna verspreiding over Europa/wereld
Ad b) omdat SDT zich eerst en verder heeft doorgezet in sommige landen zie je dus verschillen in
familiegedrag tussen landen
Verklaringen van de STD
1. Culturele veranderingen:
o Individualisering
o Secularisering (ontkerking)
o Higher order needs van Maslow (zelfontplooiing)
2. Structurele veranderingen:
o Economische veranderingen: arbeidsmarkt positie vrouwen
o Institutionele veranderingen: wetgeving beleid
o Technologische veranderingen: de anticonceptie pil
SDT: de keerzijde
Je zou denken dat het positieve invloed heeft op de individuele vrijheid en dat is positief maar het
heeft ook een keerzijde
Toenemende ongelijkheid tussen kinderen van hoog en laag opgeleide ouders in levenskansen
(Diverging destinies)
Er is sprake van een toenemende ongelijkheid in levenskansen tussen kinderen van hoog en laag
opgeleide gezinnen
Waardoor komt dat nou? Basis idee van DD: veranderende selectiviteit familiegedrag naar opleiding:
hoog opgeleide ouders zijn steeds meer positief familiegedrag, het gedrag is wat een positief is op de
levenskansen van kinderen (meer hulpbronnen). Hoog opgeleide ouders zijn meer positief
familiegedrag gaan laten zien en laag opgeleide ouders juist meer negatief familiegedrag. Wat zorgt
voor juist meer of minder hulpbronnen
, Hier zie je negatief familie gedrag
(single motherhood). Je ziet hoe single
motherhoods heeft veranderd over tijd,
opgesplitst in verschillende niveaus.
Effect verschilt tussen niveaus over tijd
enorm. Verschillen zijn ook alleen maar
toegenomen.
Dit zelfde effect zien we ook voor positief
familie gedrag. Positief gedrag lezen ze af
aan de leeftijd van de moeder, want hoe
hoger de leeftijd van de moeder, des te
beter de uitkomst van kinderen.
Hoogopgeleiden gaan steeds op latere
leeftijd kinderen krijgen. Dit verschil
neemt dus toe
➔ Verschillen tussen hoog en laag opgeleiden zijn alleen maar toegenomen over tijd
Thema: families in context
Determinanten: van familiegedrag: je sociale milieu van herkomst, opleiding (persoonsgebonden,
leefstijl en omgeving)
Familiegedrag: hoe veranderd het familiegedrag over tijd en hoe verschilt het tussen landen
Uitkomsten: scheiding
Hoe het effect van bepaalde determinanten varieert afhangt van context of hoe het familiegedrag
van uitkomsten varieert van de context (interactie effect)
STD gaat over de pijl
3
, Trends 1950-2019
Links trouwen
Rechts scheiden in NL
➔ Dalende lijn in het aantal
huwelijken op de lange termijn en
scheidingen juist een toename
Op oudere leeftijd betekend het dat
ouderen vaak alleen zijn maar bij jongere
mensen is dat juist de vraag of mensen vaker alleen zijn
Je ziet dat de lengte van de rode balk afneemt,
alleen worden mensen niet meer eenzamer zoals je
in de oranje balk ziet. Dat mensen minder trouwen
betekend niet dat mensen vaker alleen zijn omdat
mensen vaker sneller gaan samenwonen, hier zie je
namelijk juist een toename in
Wonen vaker samen ipv dat we gaan trouwen
Landverschillen: je ziet dat het huwelijk cijfer variëren
tussen landen, NL zit net iets onder het EU gemiddelde
Dit zie je ook in scheiding cijfers dat het erg verschilt
tussen landen
Deze verschillen verklaren :
Sociaal-economische verklaringen:
Gary Becker:
- New Home Economics (NHE) ontwikkeld waarin hij het huishouden beschouwd als een
fabriek (heel economisch) en daarin in wordt output
geproduceerd en als men zich specialiseert (1 doet
huistaken en andere werkt) dan zou de efficiëntie
het grootst zijn (zogenaamde specialisatie
voordelen) en dat doe je door de traditionele
taakverdeling omdat mannen nog steeds een hoger
salaris krijgen (comparatief voordeel). Het punt bij
trouwen is nu dat mensen hierop anticiperen,
mensen trouwen met degene met degen die zij het
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Sannedenotter. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,59. Je zit daarna nergens aan vast.
