Samenvatting
Samenvatting VWO 4 Nectar Biologie Hoofdstuk 1 Gedrag
Een samenvatting waarmee je makkelijk een 10 haalt. Termen/zinnen die dikgedrukt zijn, zijn standaard antwoorden bij toetsen en zijn heel belangrijk.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
(dikgedrukt zijn belangrijke termen/ standaard antwoorden die vaak gevraagd worden)(Op laatste blz van samenvatting is een lijst met opgaven die slim zijn om te oefenen!)
Hoofdstuk 1.1
● Ethogram: Lijst met gedragseenheden
● Gedrag
○ Is alles wat dieren/mensen doen/laten
○ Is een aanpassing aan de leefomstandigheden
● Inwendige prikkels zijn prikkels van binnenuit
■ Ex: hormonen, honger- en dorstgevoel
● Uitwendige prikkels komen van buitenaf
■ Ex: geluiden, licht, omgevingstemperatuur
● Motiverende factoren: Inwendige + uitwendige prikkels
Gedrag is opgebouwd uit gedragssystemen en gedragseenheden. De verschillende aparte
handelingen zijn gedragseenheden. Vaste volgorde van gedragseenheden vormen
gedragsketens.
Gedrag Voedingsgedrag
Gedragssystemen zoeken eten drinken
Gedragseenheden afbijten kauwen slikken
● Protocol: Een lijst met geobserveerde handelingen op met tijdsaanduiding(GEEN
gevoelens of karakteristieken) ← gebeurt object, zonder oordeel vooraf
● Functies van gedrag: het overleven van het individu, het overleven van de soort
Hoofdstuk 1.2
● Input: welke prikkels een dier ontvangt
● Output: welke gedrag er vervolgens optreedt
● Antropomorf: (subjectieve benadering) dierlijk gedrag beschrijven met begrippen die bij
ons eigen gedrag horen
■ Ex: hond laat zijn tanden zien → boos
■ Ex: staart tussen benen → bang
● Sleutelprikkel: essentiële prikkel die steeds eenzelfde gedrag oproept
■ Ex: jonge zilvermeeuwen pikken naar de rode plek op snavel
● Supernormale prikkel: versterkte sleutelprikkel
● Gevoelige periode: Periode waarin een bepaald gedrag gemakkelijk kan worden
aangeleerd
, ● Inprenting: vorm van leren die beperkt is tot een korte gevoelige periode.
○ Bij inprenting lijkt er een zekere aangeboren voorprogrammering aanwezig te
zijn, die erfelijk vastligt.
Hoofdstuk 1.3
● Signalen: een “taal” die bestaat uit prikkels waarmee dieren het gedrag van
soortgenoten willen beïnvloeden.
● Rituelen: Bestaan uit een serie gedragseenheden die van tevoren vaststaan. Dieren
vertonen ritueel gedrag, dat ze vaak nog verduidelijken door overdrijven of accentueren.
Ritueel gedrag bij dieren berust op het geven van signalen die als sleutelprikkels dienen.
Rituelen zijn belangrijk bij ontmoeting van soortgenoten. Door rituelen komen ze er
achter of ze vriend of vijand zijn. Herkennen van de soortgenoten waarop de rituele
handelingen gericht zijn, kan een gevolg zijn van inprenting.
● Voortplanting van belang bij instandhouding en genetische variatie
● Conflict gedrag: ontstaat bij een innerlijk conflict tussen twee tegengestelde
gedragssystemen
● Overspronggedrag: gedrag dat niet bij de situatie past
■ Ex: hoofd krabben als je niet weet wat je moet doen
● Ambivalent gedrag: gedrag dat elementen van twee tegengestelde gedragssystemen
afwisselt. Om de beurt ‘wint’ een van beide gedragssystemen het.
● Omgericht gedrag: de agressiviteit richt zich op iets anders.
■ Ex: een deur dichtsmijten na een flinke ruzie
[zorg dat je de verschillende gedragen kent en dat je ze kan toepassen]
Misverstanden in communicatie
Hangt af van zowel de zender als de ontvanger. Ontstaan wanneer de zender een onjuist
signaal afgeeft of de ontvangers zintuigen de signalen niet opvangen of hersencentra de info
dput verweken of interpreteren→ ruis uit de omgeving, dan moeilijk te begrijpen.
Zintuigen en hersencentra vormen in het communicatiesysteem filters waar de info doorheen
gaat. Oren en ogen kunnen door een onjuiste filterwerking signalen verkeerd of niet opvangen.
oren→ bepaalde toonhoogte, ogen→ ergens anders gericht
Hoofdstuk 1.4
● Aangeboren: geërfd van je ouders, gedrag is al bij de geboorte aanwezig
● Gewenning (habituatie): een leerproces type. Een bepaalde reactie op een prikkel wordt
afgeleerd bij herhaling van die prikkel.
■ Ex: vogels die niet meer weg vliegen voor een vogelschrikker
● Aangeleerd: ontwikkeld door een leerproces, door omgevingsfactoren
○ Zang van vogels is aangeboren en aangeleerd. De basispatroon is aangeboren
en door te imiteren leren ze van hun soortgenoten. Mensen en dieren leren door
inprenting, gewenning en ook door te spelen→ ontwikkelen sociaal gedrag
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper faizakashif. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen