Kennisclip week 1
Gezondheidspsychologie (= Discipline binnen de psychologie die psychologische kennis toepast ter
bevordering en behoud van gezondheid, de preventie en behandeling van ziekte, de oorzaken en
kenmerken van gezondheid, ziekte en gerelateerd disfunctioneren en de analyse en verbetering van
de gezondheidszorg en beleid)
Tegenwoordig (= is een interdisciplinair veld met als doel de toepassing van psychologische kennis en
technieken op gezondheid, ziekte en gezondheidszorg )
Interessante wetenschappelijke tijdschriften
- Pscyhology and Health
- International Journal of Clinical and Health Pyschology
- Journal of Health Pscyhology
- Health Psychology open
- Journal of Behavioral Medicine
- Psychology of Well-Being
- Stress
- Stress and Health
Wat is gezondheid
Gezond zijn ( geen klachten, in dien niet ziek dan gezond)
Gezondheid hebben ( gezond lichaam)
Gezond doen ( sporten, fruit eten)
Verschillende opvattingen mannen – vrouwen:
Mannen fit zijn, sterk zijn.
Vrouwen energiek zijn, sociaal gerichte, goede relaties hebben
Invloed tijdsgeest:
Alcoholverslaving
Homoseksualiteit (= Werd gezien als een ziekte waarvoor je behandeld kon worden)
Verleden : gezond zijn
Nu: om kunnen gaan met gezond zijn
WHO definitie (1974) (= Staat van voorledig lichamelijk, geestelijk en sociaal welzijn, en niet alleen
de afwezigheid van ziekte)
Huber, 2011 (= Ook gaat over de vaardigheid om jezelf aan te kunnen passen aan je ziekte)
Biomedisch versus biopsychosociaal model
- Biomedisch model (= Lichaam en geest zijn gescheiden, delen hiervan zijn te vervangen,
mechanistische visie, mens als machine)
Beperkingen: lichamelijke onverklaarbare klachten ontstaan. Chronische
aandoeningen kunnen niet worden begrepen)
- Biopsychosociaal (= Ziekten en symptomen komen door een combinatie van
lichamelijke, sociale, culturele en psychologische factoren tot stand)
Biologische factoren virussen, bacteriën, hormonen en hersen
aandoeningen
, Psychologische factoren gedrag, overtuigingen, pijn, beleving, cognitieve
betekeningen, ziekte perceptie, stress en coping.
Sociale factoren opleidingsniveau, cultuur, baan
Je kijkt hierna als iemand binnenkomt op je spreekuur, je brengt deze 3 modellen naar voren en hoe
dit past bij de cliënt en waar de cliënt last van heeft.
International Classification of Funtioning, Disability and Healt (WHO, 2011)
Het gaat erover dat je naar gezondheid kan kijken met verschillende aspecten, je kijkt naar de
anatomische en lichamelijke eigenschappen. Vervolgens moet je kijken naar de activiteiten die de
persoon ontplooit. Als laatste kijk je naar de participatie, kan iemand nog terug in de
maatschappelijke wereld.
Het wordt ook beïnvloedt door persoonlijke factoren en externe factoren. Persoonlijke factoren zijn
bijvoorbeeld de opvattingen die iemand heeft. Externe factoren spelen ook een rol, als jij in een
rolstoel terecht komt, kan het zijn dat je je baan niet meer kan vervullen als dit inhoudt dat je veel op
reis bent.
Positieve gezondheid (Huber, 2012)
Zes aspecten
- Lichaamsfuncties
- Dagelijks functioneren
- Meedoen
- Kwaliteit van leven
- Zingeving
- Mentaal welbevinden
Meer dan de afwezigheid van ziekte. Maar dat gaat om het vermogen om het fysieke, emotionele en
sociale uitdagingen van het leven om te gaan. en zoveel mogelijk eigen regie hierover te voeren
Relatie SES en gezondheidstoestand
Er bestaan in NL aanzienlijk verschillen in gezondheid tussen verschillend SES-groepen. Mensen met
een lage sociaaleconomische status leven minder lang en hebben meer ziekten en beperkingen dan
mensen met een hoge sociaaleconomische status. RIVM
Sociale verschillen en gezondheid
- Sociaal economische situatie
- CBS: opleidingsniveau, beroepsstatus, inkomen
Lagere SES slechtere gezondheid