Deel 1 ethische systemen
Waarden en normen
Waarden: wat is nastrevenswaardig als
beginsel?
- Eerlijkheid
- Rechtvaardigheid
- Vrijheid
- Sterk cultureel bepaald
Normen: uitdrukking van waarden, hoe we ze omzetten in de praktijk
= Wetten en regels
- Specifieke gedragsregels
- Bepaald door en voor een bepaalde groep
Integriteit/ integer
= soort containerbegrip = woord waarvan je alles kan achtersteken
Integriteit: geheel van gedragsvormen, kennis en attitudes om vertrouwen te creëren en te
behouden.
Wordt bepaald door:
- Regelgeving
- Beperken van verleidingen (risico’s)
- Vaardigheid van moreel oordelen
Individuele integriteit
- doen wat je zegt
- zeggen wat je doet
- eerlijk- en oprechtheid
- betrokkenheid
- geen emotionele veinzerij
- op basis van eigen normen- en waardenstelsel
,Sociale integriteit
= verleidingen weerstaan uit je omgeving & machtpositie niet misbruiken/ bederven
- Integriteit kun je niet een beetje doen! Of je streef een integere houding na/ je doet
het niet!
- Integriteit = het juiste doen, ook als er niemand kijkt = intrinsieke motivatie
- Een morele houding dien je actief uit te dragen en niet enkel de ‘denken’
Moreel dilemma
Moreel dilemma: een tegenstelling tussen professionele waarden
Dit zijn een aantal oorzaken van verleiding tot onprofessioneel gedrag
- Omvangrijke geldbedragen
- Prestatiedruk of concurrentie
- (on) duidelijkheid van de gedragsnormen
- Ontlopen van verantwoordelijkheid onder ‘dwang’ van bedrijfscultuur = rol van
stagiair
Moreel oordeel = een moreel oordeel is het antwoord op de vraag of een handeling of
beslissing moreel juist is.
Wanneer is een beslissing moreel juist?
- Als die recht doet aan ALLE betrokkenen
- Als die op basis van VOLDOENDE informatie is genomen
- = antwoord op deze vraag is JA of NEE
,2 standaarddilemma’s
1. Trolley probleem (wat is het juiste om te doen?)
KEUZE 1 = het stuurwiel omslaan KEUZE 2 = rechtdoor blijven rijden
- 1 persoon sterft - 5 personen sterven
- 5 blijven leven - 1 persoon blijft leven
WAAROM?
= principe
= Er sterft beter 1 ipv 5
= is nog altijd juister
Trolley probleem 2
Deze keer ben je geen bestuurder, maar iemand
die toekijkt.
Je kunt iemand van de brug duwen en het leven
van 5 mensen sparen.
Wat is het juiste om te doen?
, KEUZE 1 KEUZE 2
De man van de brug duwen: De man niet van de brug duwen:
- 1 man sterft - 5 personen sterven
- 5 personen blijven leven - 1 persoon op de brug blijft leven
WAAROM?
WAAROM? - Je was niet direct betrokken
- door te duwen raak je betrokken - Je duwt iemand = intentie
- 1 dode juister dan 5?
2. Spoedarts dilemma
2 basisprincipes
1. Consequentialisme (gevolgenethiek)
- Het juiste om te doen, hangt af van de gevolgen van je beslissing
- Je handelt zo omdat die uitkomst van die handeling juister is
- 1e versie van de 2 dilemma’s (5 mensen redden ipv 1)
- Utilitarisme = voorbeeld (grootste geluk voor grootste aantal mensen)
- Gevolgen voor wie?
- Welke gevolgen stel je dan centraal?
- Altijd gemakkelijk in te schatten?
Utilitarisme = bekendste vorm van gevolgenethiek
- Ook wel Nutsethiek genoemd = kosten-baten
- Jeremy Bentham = grondlegger
- Verder uitgewerkt door John Stuart Mill
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Ano1235. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,29. Je zit daarna nergens aan vast.