Samenvatting
Samenvatting Grondrechten
- Vak
- Grondrechten
- Instelling
- Tilburg University (UVT)
Duidelijke samenvatting grondrechten
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 43 pagina's
Voorbeeld 4 van de 43 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
GrondrechtenHC 1.1
Dragers van grondrechten
Art. 1 GW
Alleen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld.
Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op
welke grond dan ook, is niet toegestaan.
Art. 3 GW
Alle Nederlanders zijn op gelijke voet in openbare dienst benoembaar.
Art. 12 EVRM
Mannen en vrouwen van huwbare leeftijd hebben het recht te huwen en een gezin te
stichten volgens de nationale wetten die de uitoefening van dit recht beheersen.
In beginsel is de burger, een individu dus, drager van grondrechten. Maar:
- Niet altijd ieder individu
- Bepaalde personen uitgezonderd
- Andere grondrechtendragers dan individuen
- Groepen personen
- Privaatrechtelijke rechtspersonen
Dieren hebben geen grondrechten, maar wat zijn dieren dan wel? Meer dan alleen zaken.
Dieren genieten juridische bescherming meer dan een zaak. Dieren zijn wezens met gevoel
(art. 13 EU-Werkingsverdrag)
Waarom heeft een dier geen grondrechten? Dieren hebben niet net zoals burgers plichten
dus ook geen grondrechten.
Grondrechten
Grondwet/wet in formele zin
Mensenrechten in verdragen
Fundamentele rechten
3 generaties grondrechten
1. Klassieke rechten (vrijheidsrechten, afweerrechten of burgerrechten)
- Doel: in te roepen tegen de overheid, negatieve verplichting (overheid mag hier
niet aankomen)
- EVRM, GW (1-18), IVBPR
2. Sociale rechten
- Doel: overheidsoptreden/prestatie wordt verlangd. Houden een opdracht in aan
de overheid. Positieve verplichting
- GW (19-23), ESH, IVESCR (tegenhanger IVBPR)
3. Solidarity rights groepsrechten
, - Doel: zelfbeschikkingsrecht volkeren, recht op ontwikkeling, recht op cultuur en
identiteit (inheemse) volkeren
Verschillen tussen klassieke en sociale grondrechten
- Overheidsoptreden en klassieke grondrechten, niet alleen – onthouding
- Overheidsonthouding bij sociale grondrechten, niet alleen – optreden
Bij het onderscheid negatieve/positieve verplichtingen gaat het erom wat grondrechten
van de overheid verlangen om rechten en vrijheden te realiseren.
Werkingssfeer van grondrechten
- Verticaal/horizontaal
- Verticaal (traditionele functie): ten opzichte van de overheid
- Horizontaal (moderne functie): ten opzichte van derden
Waarop berusten grondrechten?
- Nationale juridische bronnen
de grondwet, hk 1
nadere uitwerking van grondrechten in wetgeving bijv algemene wet gelijke
behandeling
- Europese unie juridische bronnen
- Internationale juridische bronnen
Welke instanties kunnen mijn grondrechten afdwingen/beschermen?
- Veelal (maar niet uitsluitend) de rechter.
- Rechter vormt de spil van rechtsbescherming binnen de rechtsstaat
- Rechterlijke controle – van de uitvoerende macht/bestuur en de wetgevende macht
– is een kernbeginsel van de democratische rechtsstaat
in welke gevallen kan de rechter een grondrecht beschermen?
- Interpretatie en reikwijdte van een grondrecht
- Inmenging (beperking) met de reikwijdte
- Sommige grondrechten laten inmenging toe onder bepaalde omstandigheden (art. 8
evrm en hc 4)
- Andere grondrechten laten NOOIT een inmenging met de reikwijdte toe
Jurisprudentie: Zusters van St. Walburga
Seksclub die zichzelf een kloosterorde noemde en doen beroep op vrijheid van godsdienst,
politie mag dan niet zomaar binnenvallen.
Rechter: alleen werkelijke kloosterorders kunnen dit recht genieten
Uitspraak: Zusters van St. Walburga voldoen niet aan reikwijdte
Welke rechters kunnen grondrechten beschermen? Bindende uitspraken
- Nationale rechter
Nationaal recht
, Internationaal recht
Eu-recht
- Internationale rechter
Voornamelijk EHRM art. 34 en 35 EVRM
Past het EVRM toe
- Eu-rechter
Hof van justitie van de EU
Past EU-grondrechten toe
Welke niet-rechterlijke instanties kunnen grondrechten beperken? Niet-bindende
uitspraak
- Nationale beklagmogelijkheden
College van de rechten van de mens
College brengt advies uit, niet bindend maar wordt vaak wel opgevolgd
- Internationale beklagmogelijkheden
Europees comité voor sociale rechten
Zie ECSR ( DCI/Nederland)
Grondrechten zijn als volgt van aard:
- Principieel: fundamentele kenmerken van de hele rechtsorde
- Constitutioneel: condities voor rechtmatige uitoefening van publiek gezag
- Normatief: subjectieve rechten jegens de overheid, instructienormen voor de
overheid en rechtsbeginselen die doorwerken in de uitleg en toepassing van andere
rechtsnormen
Omschrijving van grondrechten voor onze doeleinden:
- Fundamentele normen die strekking hebben het individu persoonlijke vrijheid en een
menswaardig bestaan te verzekeren en die met name de handelingsvrijheid van de
overheid beperken
, HC 1.2
Nationale rechtsorde
• Nationale/Nederlandse rechter vormt de spil van de grondrechtenbescherming in de
gelaagde rechtsorde
• Strafrechter
• Bestuursrechter
• Civiele rechter
• Welke nationale rechtsbronnen zijn er?
• Statuut
• Grondwet
• Fundamentele rechtsbeginselen (ongeschreven)
Wet- en regelgeving (bijv. Algemene wet gelijke behandeling
HR Harmonisatiewetarrest (1)
• Wat is de rol van de rechter in het Nederlandse staatsbestel m.b.t. nationale
grondrechten?
• Harmonisatiewetarrest (HR 14 april 1989, NJ 1989/469)
• ‘Studenten zitten in hun maag met een wet in formele zin’
• Beroep op de Grondwet mag niet slagen:
• Artikel 120 van de Grondwet: ‘De rechter treedt niet in de beoordeling van de
grondwettigheid van wetten [lees wetten in formele zin] (…).’
HR Harmonisatiewetarrest (2)
• Artikel 43 van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden:
• Eerste lid: ‘Elk der landen draagt zorg voor de verwezenlijking van de
fundamentele menselijke rechten en vrijheden, de rechtszekerheid en de
deugdelijkheid van het bestuur.’
• Fundamentele rechtsbeginselen (ongeschreven)
• Verbod op willekeur
• Proportionaliteit
HR Harmonisatiewetarrest (3)
• Vraag: mag de wet in formele zin worden getoetst aan het Statuut en de
fundamentele rechtsbeginselen? Een dergelijke toetsing betreft toch niet de
Grondwet.
• Antwoord: Nee
• Toetsingsverbod in artikel 120 Grondwet geldt ook voor het Statuut en fundamentele
rechtsbeginselen
• Strikte machtenscheiding tussen rechter en wetgever
• Nadruk op de democratische legitimiteit van de formele wetgever
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rdorel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75323 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen