Soeverein= een staat die op een bepaald gebied met duidelijke grenzen in het hoogste
gezag uitoefent en het monopolie van geweldsuitoefening heeft.
⤷ bepaalt welke religie op haar eigen gebied wordt toegelaten.
De filosoof Thomas Hobbes
● hij vond dat burgers er belang bij hebben om alle macht bij één soeverein onder
te brengen.
1.2 - Het belang van politiek
Politiek= gaat over het maken van keuzes waaraan allen in een staat zijn gebonden. De
keuzes worden in algemeen geldende wetten vastgelegd.
Algemeen belang → als er veel mensen er nu of later mee te maken krijgen
Efficiënt bestuur = vooral doelmatig resultaat
Maximale participatie = proces van de democratische besluitvorming met een
zorgvuldige afweging van de verschillende belangen
1.3 - Democratie
Kenmerken
2 soorten democratie:
1. Directe democratie= een bestuursvorm waarbij burgers zelf direct invloed
uitoefenen op het wetgevingsproces.
2. Representatieve democratie= het volk kiest vertegenwoordigers die de
beslissingen nemen en met een zekere regelmaat bij verkiezingen aan de
bevolking verantwoording moeten afleggen over hun beleid.
⤷ is praktischer dan directe democratie, want met een kleinere groep kom je
sneller tot besluiten
⤷ ook kunnen volksvertegenwoordigers zich beter verdiepen in ingewikkelde
onderwerpen, terwijl burgers daar niet altijd tijd voor heeft
⤷ hier heerst de trias politica
Andere kenmerken democratie:
1. individuele vrijheid → vrijheid van geloof, vrijheid van meningsuiting, etc.
2. er gelden politieke grondrechten → burgers kunnen zelf hun vertegenwoordigers
kiezen en zichzelf verkiesbaar stellen.
3. Politie en leger hebben wettelijk beperkte bevoegdheden
4. Er bestaat onafhankelijke rechtspraak → rechters staan los van parlement en
regering, en hoeven hun uitspraken daar niet te verantwoorden.
5. Persvrijheid
, Parlementair of presidentieel stelsel
Binnen landen met een representatieve democratie maken we onderscheid tussen het
parlementaire en het presidentiële stelsel:
1. parlementaire stelsel= het rechtstreeks gekozen parlement, het hoogste
machtsorgaan.
⤷ Kabinet van ministers en staatssecretarissen, zij moeten verantwoording
afleggen aan het parlement (en zo dus indirect aan het volk).
constitutionele monarchie= Een staatsvorm waarin de taken en bevoegdheden
van het staatshoofd (de koning) in de grondwet zijn vastgelegd. Koning als
staatshoofd, niet gekozen, met beperkte macht.
2. Presidentieel stelsel= volk kiest parlement en president.
⤷ President is hoofd van de regering, de uitvoerende macht, kan eigen ministers
kiezen en ook weer ontslaan. Hij heeft alleen geen ontbindingsrecht (= recht om
het parlement te ontbinden)
De Nederlandse staat
Dat we een in een democratie leven, zien we als volgt terug in onze grondwet:
1. Taken en bevoegdheden van de drie politieke machten staan nauwkeurig
omschreven.
2. Alle Nederlander vanaf 18 jaar hebben het recht om te stemmen en om verkozen
te worden.
3. De regels voor de politieke besluitvorming zijn vastgelegd
4. De overheid laat de media vrij, maar moet er ook voor zorgen dat de media over
de juiste informatie kunnen beschikken.
1.4 - Dictatuur
In vrijwel alle dictaturen is dan ook sprake van schendingen van mensenrechten en
politiek geweld
Kenmerken
dictatuur= de 3 machten, dus de wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht, zijn
niet van elkaar gescheiden. Maar de macht is in de handen van een kleine groep mensen.
⤷ gewone burgers hebben niet of nauwelijks invloed op de politiek, maar ook kunnen zij
hun eisen, als ze die al hebben, niet opeisen.
⤷ een dictatuur kan daarom nooit een rechtsstaat zijn
andere kenmerken dictatuur:
1. Beperkte individuele vrijheid → Grondrechten, zoals vrijheid van godsdienst of
het recht op privacy, bestaan meestal niet of maar heel beperkt.
2. Nauwelijks politieke vrijheid
3. Vaak overheidsgeweld → de machthebbers regeren met harde hand
4. Geen onafhankelijke rechtspraak → Rechters zijn sympathisanten van de
machthebbers zodat burgers niet kunnen rekenen op bescherming tegen de
overheid.
5. censuur van massamedia en kunstuitingen → Info via internet wordt gefilterd en
kritische bloggers worden gearresteerd.
● door het ontbreken van tegenmacht kunnen machthebbers snel besluiten nemen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Meyaderks. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,19. Je zit daarna nergens aan vast.