Leerdoelen Hoofdstuk 10 Voeding en vertering 5 Vwo
10.1 Gezond eten
- Je kent de verschillende voedingsstoffen en weet wat de functie van deze voedingsstof voor het
lichaam is.
Producten als een appel, een brood, melk, chips, drop, enz. zijn voedingsmiddelen/ levensmiddelen.
In voedingsmiddelen zitten voedingsstoffen.(=stoffen die nuttig zijn voor je lichaam)
Voedingswaarde = hoeveelheid voedingsstoffen die in het product zit.
Ingrediënten = alle stoffen die in het product zitten (dus ook alle additieven)
Voedingsstoffen: Voedingsvezels:
• Zijn onverteerbaar
• Zitten in groenten, fruit en graanproducten zijn nl.
cellulosevezels (celwanden!)
• Je poept ze weer uit, ze komen dus nooit in je
interne milieu
- Je kunt (m.b.v. Binas 95) aangeven wat de rol is van een additief. Je kunt van een additief of een
contaminant m.b.v. de ADI-waarde (Binas) berekenen hoeveel een bepaalde persoon op een dag
veilig kan binnenkrijgen.
ADI-waarde= hoeveel je maximaal van een bepaalde hulpstof op een dag binnen mag krijgen
Sommige additieven hebben bijwerkingen. Daarom is van veel hulpstoffen de Aanvaardbare
Dagelijkse Inname vastgesteld (ADI) (Binas 95) (niet verwarren met ADH!)
Additieven= toegevoegde stof om de eigenschappen van een stof te beïnvloeden/ veranderen
Kleurstoffen, smaakstoffen, geurstoffen
Antioxidanten (zorgen dat er geen verkleuring plaats vindt)
Emulgatoren (zorgen dat het product goed gemengd blijft)
Stabilisatoren (zorgen dat het product stevig blijft)
Conserveermiddelen (bacterie dodend)
E-nummer: goedgekeurd door de Europese Unie
- Je kunt uitleggen wat de rol van voedingsvezels is bij het transport van de voedselbrij.
- Stimulering van darmperistaltiek
- Houden water vast zachtere ontlasting
- Geven een verzadigingsgevoel je eet minder
- Vertragen de opname van voedingsstoffen zoals glucose minder grote glucosepieken in
het bloed minder insulineafgifte
- Je kunt de ADH waarden die door de Wereldgezondheidsorganisatie WHO gehanteerd worden
gebruiken om te bepalen of iemand een gezonde hoeveelheid binnenkrijgt van een bepaalde
voedingsstof.
ADH= Aanbevolen Dagelijks Hoeveelheid
- Je weet wat prebiotica en probiotica zijn en kunt een argument geven voor het gebruik van deze
voedingsmiddelen.
Probiotica= bacteriën die gezondheid bevorderen (b.v. Yakult heel veel goede darmbacteriën)
Prebiotica = onverteerbare plantendelen, stimuleren de groei van gunstige darmbacteriën
, 10. 2 Verteringsstelsel
- Je kunt het verschil uitleggen tussen vertering en dissimilatie. Je weet wat het doel is van beide
processen.
Vertering = de afbraak van (macro) moleculen uit het voedsel door enzymen.
Dissimilatie= de afbraak van organische moleculen tot kleinere moleculen -> energie vrijmaken
- Je kent de bouw van het verteringskanaal. Je kunt aangeven wat er in de verschillende delen van het
verteringskanaal gebeurt met de verschillende voedingsstoffen. BINAS 82C
Endocrien= afvoer aan het bloed
Exocrien= afvoer naar een holte
Onderdelen Functie Verteren van
Mondholte Gebit Oppervlakte van voedsel vergoten (mechanische Zetmeel maltose
vertering)
Speekselklieren Afgeven van enzym amylasa
Slijm als smeermiddel
Keelholte Huig Neusholte afsluiten bij slikken
Strotklep Luchtpijp afsluiten bij slikken
Slokdarm Verplaatsen voedsel van keelholte naar maag
met peristaltische bewegingen
Maag Tijdelijke opslag van voedsel
Maagsapklieren Produceren maagsap (water, zoutzuur, enzym Eiwitten
pepsinogeen) polypeptiden
pepsinogeen= inactieve vorm van enzym peptase
zoutzuur (PH 1,5- 3,5) -> micro-organismen in
voedsel doden Peptase breekt
amylase af
Slijm beschermt maagwand tegen zoutzuur en
enzymen (peptase) De maagportier is een
kringspier die steeds
Maagportier kringspier die maag afsluit kleine hoeveelheden
voedsel doorlaat naar
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rooswezenbeek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.