Samenvatting verdieping materieel strafrecht 2020
Week 1 (27 -29 okt.): Criteria voor strafbaarstelling (Sanne Buisman)
WG 1: Criteria voor strafbaarstelling in het huidige maatschappelijke klimaat
WG 2: Strafbaarstelling in de voorfase
Week 2 (3 – 5 nov): Zedendelicten
WG 3: De strafbaarstelling van seks tegen de wil
WG 4: Strafbaarstelling voorbereidingshandelingen m.h.o. het plegen van
seksueel misbruik met kinderen
Week 3 (10-12 nov): Strafbaarstelling in tijden van COVID-19
WG 5: Strafrechtelijke handhaving COVID-19 maatregelen
WG 6: Het boerkaverbod in de periode van COVID-19
Week 4 (17-19 nov): Paperwerkgroep (Sanne Buisman & Klaas
Rozemond)
WG dinsdag: vervalt
WG 7: Bespreking en discussie peer review papers
Week 5 (24-26 nov): (Klaas Rozemond)
WG 8: De Wilderszaken (Wilders I en II)
WG 9: Bedreiging, belediging en beaging in het publieke debat
Week 6 (1-3 dec): (Klaas Rozemond)
WG 10: Noodweer en de Ambtsinstrucie bij politiegeweld
WG 11: De nieuwe strafbaarstelling van politiegeweld
Week 7 (8-10 december): (Klaas Rozemond)
WG 12: Euthanasie bij dementie in de Koffiezaak en andere zaken
WG 13: Voltooid leven en het wetsvoorstel van Pia Dijkstra (D66)
1
,Inhoudsopgave
Samenvatting verdieping materieel strafrecht 2020.......................................................................................1
Week 1 WG 1 Criteria voor strafbaarstelling in het huidige maatschappelijke klimaat.....................................5
S.S. Buisman, ‘Criteria voor strafbaarstelling. De integratie tussen theorie en wetgevingsbeleid’, Boom
Strafblad 2020-1, p. 64-72....................................................................................................................................5
C.P.M. Cleiren, ‘Functie en waarde van criteria voor strafbaarstelling in het huidige tijdsgewricht’, in: C.P.M.
Cleiren e.a., Criteria voor strafbaarstelling in een nieuwe dynamiek, Den Haag: Boom Lemma Uitgevers 2012,
p. 7-24.................................................................................................................................................................13
J. de Hullu, Materieel Strafrecht, Kluwer Deventer: 2018, Hfst. 1, par. 2.5, p. 14-18........................................25
Kamerstukken II 1990/91, 22008, 2 (Zicht op wetgeving), p. 22-32..................................................................26
Integraal afwegingskader voor beleid en regelgeving.......................................................................................26
Week 1 WG 2 Strafbaarstelling in de voorfase.............................................................................................. 27
J.M. ten Voorde, ‘Aanzetten tot criteria voor strafbaarstelling in de voorfase’, in: C.P.M. Cleiren e.a., Criteria
voor strafbaarstelling in een nieuwe dynamiek, Den Haag: Boom Lemma Uitgevers 2012, p. 65-85...............27
A.P. Simester & A. von Hirsch, Crimes, Harms, and Wrongs. On the Principles of Criminalisation, Oxford: Hart
Publishing 2011, Hfst. 5 (On the Imputation of Remote Harms)........................................................................37
Week 2 WG 3 Seks tegen de wil................................................................................................................... 52
R. ter Haar, L. Kesteloo & N.A. Korthals, ‘De strafbaarstelling van seks tegen de wil: een eerste verkenning
van het juridische landschap’, TPWS 2019/100.................................................................................................52
Memorie van toelichting voorontwerp wetsvoorstel seksuele misdrijven.........................................................61
Kamerbrief Minister van Veiligheid en Justitie, Nieuwe strafbaarstellingen van seks tegen de wil en seksuele
intimidatie, 22 mei 2019.....................................................................................................................................62
Week 2 WG 4 Strafbaarstelling voorbereidingshandelingen kindermisbruik..................................................67
Voorontwerp wetsvoorstel strafbaarstelling van voorbereidingshandelingen m.h.o. het plegen van seksueel
misbruik met kinderen........................................................................................................................................67
Memorie van toelichting voorontwerp wetsvoorstel strafbaarstelling van voorbereidingshandelingen m.h.o.
het plegen van seksueel misbruik met kinderen.................................................................................................67
Week 3 WG 5 Strafrechtelijke handhaving COVID-19 maatregelen................................................................75
Roozendaal & Van de Sande, ‘COVID-19 in het publiekrecht - een overzicht’, NJB2020/879............................75
Wetsvoorstel tijdelijke bepalingen in verband met maatregelen ter bestrijding van de epidemie van covid-19
voor de langere termijn (Tijdelijke wet maatregelen covid-19), Kamerstukken II 2019/20, dossier 35526......75
Week 3 WG 6 Het boerkaverbod in de periode van COVID-19.......................................................................76
J.W. Ouwerkerk, ‘Het EHRM over het Franse boerkaverbod: Gepast terughoudend of krampachtig
vermijdend?’, DD 2015/7....................................................................................................................................76
2 Het Franse verbod op gezichtsbedekkende kleding en de klacht van S.A.S....................................................76
3 Boerkaverbod verenigbaar met het recht op privéleven en de godsdienstvrijheid.........................................78
4 Dient het boerkaverbod een wettig doel? Vivre ensemble als beschermwaardig recht.................................78
4.1 De wezenlijke grondslag van het boerkaverbod.....................................................................................79
5.1 Het vaststellen van een gebrek aan consensus onder de lidstaten........................................................83
2
, 6 Gepast terughoudend of krampachtig vermijdend?.......................................................................................84
Kamerstukken, dossiernummer 34349...............................................................................................................85
EHRM 1 juli 2014, ECLI:NL:XX:2014:475 (S.A.S./Frankrijk).................................................................................89
Week 4 WG 7 Peer review dus geen lesstof..................................................................................................90
Week 5 WG 8 Discriminerende meningsuitingen door politici.......................................................................91
A.J. Nieuwenhuis, ‘Groepsbelediging en vrijheid van meningsuiting’, Nederlands Tijdschrift voor Strafrecht
2020 nr. 3, p. 183-190........................................................................................................................................91
HR 16 december 2014, ECLI:NL:HR:2014:3583, NJ 2015/108 m.nt. N. Rozemond..........................................100
Rb. Amsterdam 23 juni 2011, ECLI:NL:RBAMS:2011:BQ9001, NJ 2012/370 m.nt. P.A.M. Mevis (Wilders I). .106
Rb. Den Haag 9 december 2016, ECLI:NL:RBDHA:2016:15014 (Wilders II).....................................................120
10 De beslissing................................................................................................................................................129
Hof Den Haag 4 september 2019, ECLI:NL:GHDHA:2020:1606 (Wilders II).....................................................130
Week 5 WG 9 Belediging en bedreiging van politici.....................................................................................159
HR 16 juni 2009, ECLI:NL:HR:2009:BG7750, NJ 2009/379 m.nt. E.J. Dommering (Reisbureau Rita)...............159
HR 7 oktober 2014, ECLI:NL:HR:2014:2916, NJ 2014/489 (Geen bedreiging Wilders)....................................161
HR 4 maart 2014, ECLI:NL:HR:2014:485, NJ 2014/172 (Bedreiging Wilders met raptekst).............................162
Rb. Rotterdam 17 augustus 2007, ECLI:NL:RBROT:2007:BB1962 (Geen bedreiging Wilders).........................162
Uitspraken belediging Sylvana Simons op www.rechtspraak.nl......................................................................163
Week 6 WG 10 Noodweer en ambtsinstructie politiegeweld.......................................................................165
HR 6 oktober 2020, ECLI:NL:HR:2020:1488......................................................................................................165
Hof Amsterdam 17 juli 2019, ECLI:NL:GHAMS:2019:2457 (Michael P.)...........................................................168
Hof Den Haag 16 juni 2019, ECLI:NL:GHDHA:2019:1532.................................................................................176
Hof Den Haag 16 juni 2019, ECLI:NL:GHDHA:2019:1533.................................................................................177
N. Rozemond, ‘De Bijrijderzaak: kan dodelijk geweld van de politie tegen een onschuldige derde
gerechtvaardigd zijn ter verdediging van een ander of ter aanhouding van een verdachte?’, Tijdschrift
Praktijkwijzer Strafrecht 2019/80.....................................................................................................................177
Week 6 WG 11 Strafbaarstelling politiegeweld........................................................................................... 200
Kamerstukken I en II, 34 641, nr. 2 e.v.............................................................................................................200
PHR 16 juni 2020, ECLI:NL:PHR:2020:592........................................................................................................200
M. van der Steeg, R. ter Haar en J.S. Timmer, ‘Strafrechtelijke beoordeling van politiegeweld’, TPWS 2017/7
..........................................................................................................................................................................203
2.1 De normering van geweldgebruik: Politiewet en Ambtsinstructie 1994..............................................203
3.2 Nieuwe strafbaarstelling ex artikel 372 Sr.............................................................................................207
3.3 Strafuitsluitingsgrond artikel 42 lid 2 Sr................................................................................................216
3.4 Het feitenonderzoek in het Wetboek van Strafvordering.....................................................................217
4. Andere dan strafrechtelijke beoordelingssystemen voor politiegeweldgebruik..........................................220
Disciplinaire afdoening van letselzaken......................................................................................................221
5. Conclusie.......................................................................................................................................................221
Naar een geïntegreerde beoordeling?........................................................................................................222
Week 7 WG 12 Euthanasie bij dementie..................................................................................................... 224
3
, HR 21 april 2020, ECLI:NL:HR:2020:712 (Koffie I).............................................................................................224
HR 21 april 2020, ECLI:NL:HR:2020:713 (Koffie II)............................................................................................227
Week 7 WG 13 Voltooid leven.................................................................................................................... 233
HR 14 december 2002, ECLI:NL:HR:2002:AE8772, NJ 2003/167 m.nt. T.M. Schalken (Brongersma)..............233
..........................................................................................................................................................................233
Tweede Kamer, vergaderjaar 2019–2020, 35534, nr. 2 en nr. 3 (wetsvoorstel en memorie van toelichting van
Pia Dijkstra (D66) voor hulp bij zelfdoding bij voltooid leven).........................................................................234
EuthanasieCode 2018.......................................................................................................................................234
4