Aantekeningen hoorcolleges Wetenschapstheorie
College 1: Hoofdstuk 1 t/m 5 Philosophy of science
Twee dimensies;
- Normatief en descriptief (‘hoe hoort het’ en ‘hoe werkt het’)
- Weten en doen (wetenschap als kennis en wetenschap als praktijk)
Wat is wetenschap:
- Karl Popper’s demarcatie-criterium:
Wetenschappelijke beweringen zijn falsifieerbaar
En wetenschappers proberen ze te toetsen
Anders is het pseudowetenschap
Psychoanalyse en Marxisme waren volgens
Popper pseudowetenschappen. Beide hadden
altijd wel een verklaring voor waarom iets niet uit
was gekomen.
- Maar: de praktijk is anders
Wetenschappers geven hun theorie niet zomaar op
- En wetenschap is divers
Inductie; van observatie naar theorie
Deductie; van theorie naar observatie
Premisse; technische term voor een stap in een logische redenering.
Deductie (theorie voorspelt X X treedt niet op dus theorie is niet juist) = modus tollens
Gevolgtrekking: het inductieprobleem (David Hume)
- Inductie is niet rationeel te verantwoorden
- Inductie is niet redelijk, maar is een gewoonte
- Waarom zou de wereld uniform zijn?
Gevolgtrekking:
- Inference to the best explanation
Van data naar (beste, meest waarschijnlijke) theorie
, Parsimonie (spaarzaamheid)
- Voorbeeld: Darwin’s Origin of Species
Gevolgtrekking (Thomas Bayes):
- Overtuiging als subjectieve waarschijnlijkheid
- Gevolgtrekking: bijstellen van overtuiging op basis van data
- Bayesiaanse statistiek: theorie telkens bijstellen op basis van nieuwe gegevens. Theorieën
moet je zien als subjectieve vorm van waarschijnlijkheid.
Verklaren; (normatieve verklaring, vorm van deductie)
- Carl Hempel’s “covering law” model
Een of meer wetmatigheden
Speciale feiten
Te verklaren fenomeen
- Als ik iets kan verklaren (achteraf), kan ik het ook voorspellen. Andersom werkt dit ook.
Verklaren:
- Maar: verklaren is asymmetrisch
- … en de verklarende feiten moeten wel relevant
zijn
- Betekent verklaren niet gewoon: weten wat de
oorzaak is?
- Hume (en Hempel); oorzakelijkheid zien we niet
(dus tegen empirisme)
Reductie: de verschijnselen op een hoger niveau proberen
te verklaren door de wetmatigheden op een lager niveau
te gebruiken
- Atomen, moleculen, organismen etc.
- De algen van de werkelijkheid
- Dus kan de fysica alles verklaren?
- Zijn wij ons brein?
Werkelijkheid:
- Anti-realisme en observeerbaarheid
On-observeerbare, theoretische entiteiten zijn
convenient fictions
Empirisme
(maar is er wel een scherpe grens tussen
observeerbaar en on-observeerbaar?)
- Theorieën en modellen zijn benaderingen (dus niet
letterlijk echt)
Werkelijkheid:
- No miracles argument; als de wereld niet echt zo was,
zou het een wonder zijn dat de theorie zo goed werkt
, (Hilary Putnam). Als het een nuttige theorie is dan moeten we aannemen dat dit echt is hoe
de wereld in elkaar zit.
- Maar; soms blijkt een empirisch adequate theorie niet waar
College 2: Gezondheid, geestelijke gezondheid en de betekenis van
het brein voor de psychologie
Het begrip enhancement:
- Enhancement as opposed to medical treatment
- Enhancement, by contrast, is the directed use
of biotechnical power to alter, by direct
intervention, not disease processes but the
normal workings of the human body and
psyche, to augment or improve their native
capacities and performance.
Wat is gezondheid:
- Gezondheid is een toestand van volledige
fysiek, geestelijk en sociaal welbevinden en
niet van louter het ontbreken van ziekte (World Health Organization)
- Gezondheid is de hoeveelheid ziekte waarmee ik nog steeds de wezenlijke dingen kan doen
(Friedrich Nietzsche, 1844-1900)
- Being healthy doesn’t mean: I am not ill right now. It mean: I feel great, I have energy, I can
do that which I want to do (David Katz)
Waarom een nieuwe definitie:
- Old definition (1948) appropriate for acute, not chronic disorder
- Medicalization of problems: marketing of drugs
- Old concept minimizes the role of the human capacity to cope autonomously with life’s ever
changing physical, emotional and social challenges and to function with fulfillment and a
feeling of wellbeing with a chronic disease or disability
- New definition: ability to adapt and to self-manage
Verschillende verklaringen voor stijgingen in substance
gebruikers:
- We diagnosticeren beter en vinden dus steeds meer gevallen die we vroeger niet ontdekten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isabelvdb. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,09. Je zit daarna nergens aan vast.
