Complete samenvatting van het vak orthopedie binnen het blok 'problemen van het bewegingsstelsel'. Zowel de lessen als de PPT zijn erin verwerkt. Alles dat je moet kennen, staat er dus in.
Als je tight budget bent, kan je mij een prive berichtje sturen op messenger (Liana Kirkov) en dan regelen...
Orthopedie
1. Algemene principes
• Fractuur → altijd sequelen!!! Ptn zal nooit meer de oude zijn
o Doel R/: sequelen zo laag mogelijk houden
o Fracturen moet niet altijd geopereerd te worden. Indien wel: meerwaarde chirurige
aantonen
▪ Prox en diafysaire tibia breuk niet opereren. Distaal wel
• Ongevallen: trauma. Veroudering: degeneratieve aandoeningen. Inflammatie en metabole
afwijkingen: reumato. Tumoren, infectie
• Bewegingsstelsel: botten, gewrichten, Mm, ligamenten, pezen
1.1 Bot
• = gespecialiseerd bindweefsel
o Biologische functie
▪ Ca metabolisme, hematopoïese
o Morfologische kenmerken
o Mechanische eigenschappen
• Structuur
o Cortex/compacta: dens, 10% porositeit
o Trabeculair/cacelleus: 50-90 porositeit
• Cortex en trabeculair bot hebben zelfde samenstelling maar zijn structureel ander geordend
• 3 componenten: bot, beenmerg, periost
• Vormindeling: kort, plat, lang
• Lange beenderen
o Diafyse: moet weerstaan aan grote buigingskrachten (torsie en buiging) → compact
en gestructureerd tubulair corticaal bot rond mergkanaal (op afstand v centrum vh
bot) → zeer stevig
o Metafyse en epifyse: vervorming en demping → breder been, dunne cortex,
trabeculair bot
• Botstructuur
o W gedicteerd dr mechanische belasting
o Richting en grootte orde vd krachten die op bot inwerken bepalen structuur
▪ Wet v Wolff: als de kracht toeneemt → meer CaP → bot w steviger
▪ Maar curve vlakt af → boven bepaald niveau krijg je weer afbraak bot (heup:
boven tractie, onder compressie → stressfractuur)
• Gewricht
o Transmissie kracht vd Mm nr de grond
o Momentarm
• Kinematica: beweging: scharnier (elleboog), kogel (heup) en zadelgewricht (carpometacarpaal
1)
1.2 Stabiliteit vs mobiliteit
• Functie: stabiliteit vs mobiliteit
o Congruentie: been, kraakbeen, menisci
o Lig
1
, ▪ Laten beweging toe <--> beperken beweging
▪ Normale bewegingsboog: leeftijd, genetisch, oefening
o Mm
o → Volgorde v belang vd verschillende onderdelen verschilt vr elk gewricht (schouder,
knie, heup)
• Actief vs passief: proprioceptie
o Passieve stabilisatie: beenderige congruentie, lig
o Dynamische stabilisatie: lig (receptoren/sensoren!!!), Mm (actoren)
▪ Lig meet spanning en Mm moeten reageren. Als Mm fout reageren (foute
proprioceptie) scheurt mm
2. Fracturen
• Fractuur
o Dr kracht > draagkracht bot
o Sterkte bot, grootte kracht
• > huis, tuin, keuken: low energy
• Indeling: volgens inwerkende kracht, klinisch, in relatie met omliggende weefsel, volgens
morfologie
2.1 Volgens inwerkende kracht
• Low vs high energy trauma
• High (verkeer, sport) vaak ook cerebraal letsel, abdominaal of zwaar bekken trauma
• Ontstaansmechanisme heeft invloed op R/
2.2 Klinisch
• Groenhout fractuur: > kids, dik en elastisch bot, intrinsiek vrij stabiel, sterke hoekstand, R/
manipulatie
• Fissuur: continuïteit bot deels verbroken, fragmenten niet verplaatst, goed contact tss
breukvlakken → diagnose dr anamnese (niet beeldvorming)
• Volledige fractuur: verplaatsing fragmenten
• Multifragmentaire fractuur: > ouderen met osteoporose, high velocity impact
• Stress fractuur: inwerkende kracht te klein om bot te breken maar dr repetitieve karakter zorgt
het vr afbraak bot (dus > OL)
o Oorzaken: plots toename activiteitsniveau, (matig) overgewicht, biomechanische
afwijking (varus en valgus, zowel aan tractie als compressie zijde)
o Bv ondervoet: metatarsaal 2 is langste bot dus meeste risico vr stress fractuur
• Impactie fractuur: metafysaire regio (impactie trabeculair bot), beperkte verplaatsing
2.3 In relatie met omliggende weefsel
• Gesloten fractuur
o Huid intact, geen verbinding met buitenwereld
• Open fractuur
o Van binnen nr buiten of v buiten nr binnen (laatste > infectie)
o Hoger risico op infectie
o Gustilo classificatie
▪ Graad 1: <1cm → prim sluiten
▪ Graad 2: >1cm en <10cm → niet te sluiten
▪ Graad 3: >10cm → vasculaire verwikkelingen
2
,• Verwikkelde fractuur
o Bloedvaten
▪ Supracondylaire humerusfractuur: a brachialis
▪ Fractuur/luxatie rond knie: a poplitea
o Nn
▪ Humerus fractuur: n radialis
▪ Fractuur onder knie: n peroneus
o Inwendige fracturen
▪ Blaas, urethra, RM, long
• Pathologische fractuur
o Tumor: prim, meta’s,
2.4 Volgens morfologie
• Extra-articulair: diafysair
o Dwars
o Schuin
o Spiraal
o Communitue: bij osteoporose, bij high energy impact
• Intra-articulair: meta-epifysair
o T of Y fractuur
o Relatie met gewirchtsopp
2.5 Diagnose
2.5.1 Anamnese
• Algemeen kader
o Sportactiviteit, openbare weg/verkeersongeval, werk, thuis, agressie
o Metacarpaal 5, ulna: afweer tegen agressie
o Metacarpaal 2: vuistslag
• Wat is er gebeurd (heel gedetailleerd, omstandigheden)
o Activiteit op ogenblik trauma
o Precies mechanisme v trauma
o Bewustzijnsverlies
• Hoe gedetailleerder het verhaal, hoe geloofwaardiger (relatie ongeval en klacht)
• Incidentie ifv leeftijd
o Kids: supracondylair humerus, distale voorarm, enkel
o Ouder: heup
• High velocity: multipele fracturen, orgaanletsels
• Low velocity: solitaire fractuur
, 2.5.3 Beeldvorming
• Rx: gewricht caudaal en craniaal meenemen!!
• CT: bij intra-articulaire fracturen
• Echo: weinig meerwaarde
• Bij 10% is de diagnose niet gesteld na 10d
2.6 Fractuurheling en behandeling
• Hematoom: bot gebroken, periost gescheurd, merg vernield, omgevende weke delen minstens
gekneusd, vele (kleine) bloedvaten gescheurd
• Bot heelt met bot (regeneratief) = callus
o Heeft capaciteit at integrum te genezen (itt kraakbeen, Mm, huid)
• Hoe meer afstand vh centrum vh bot, hoe sterk
o Callus vormt zich op nog grotere afstand vh centrum → mechanisch betere controle
• Stadia
o Inflammatie
2.6.1 Inflammatie
• Hematoom!!
• Bot en perios necrose
• Cytokine release → VD, hyperemie, polymorphonucl
• Pluripotente mesenchymale cellen dringen binnen in vormen granulatieweefsel
(proteoglycanengel + collageen 1, 2 en 3)
• Osteoclasten verwijderen dood bot
2.6.2 Zachte callus: granulatie weefsel
• Week 2-3
• Pijn zwelling nemen af
• Granulatieweefsel w eerst omgezet tot kraakbeen
• Progenitorcellen in endosteum en periosteum differntiëren tot osteoblasten
• Vorming kraag v cellen op elk fragment
• Kragen groeien nr elkaar toe
• W verhinderd dr rigide fixatie en gestimuleerd dr lichte beweging
• Op het einde vd zachte callus fase is de stabiliteit afdoende om verkorting te voorkomen maar
angulaire afwijking kan nog optreden
2.6.3 Harde callus: echte botvorming
• Maand 2-3
• Kraakbeenmatrix w progressief gecalcificeerd en omgezet in bot
• Conversie start in periferie en migreert n centraal
• Is NIET v osteosarcoma te onderscheiden
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lianakirkov. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,49. Je zit daarna nergens aan vast.
