College aantekeningen
Overzicht colleges Recente ontwikkelingen in risicogedrag
Een overzicht van alle colleges van het specialisatievak 'Recente ontwikkelingen in risicogedrag' van de master Pedagogische Wetenschappen.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 25 pagina's
Voorbeeld 3 van de 25 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
College 1 Introductie risicogedragOp het gebied van risicogedrag ligt met name een groeiende focus op adolescenten want zij
komen vaak in het nieuws (roken, drinken, drugsgebruik, agressief gedrag, overgewicht,
ongezonde voeding, social media gebruik en schermtijd).
Alcohol
De afgelopen decennia is er veel veranderd in alcoholgebruik onder andere door regelgeving.
Ook is de prevalentie van alcoholgebruik onder jongeren in het afgelopen decennia
afgenomen. Er kunnen meerdere factoren meespelen:
- Campagnes
- Nieuwsberichten over overmatig alcoholgebruik (comazuipen)
- Bewustwording van negatieve gevolgen van alcoholgebruik
- Leeftijdsgrens van 16 naar 18 jaar
- Groeiend drugsgebruik
- Trends in gezond lezen
- Omgevingsfactoren (ouders)
- Meer alcoholvrije dranken (0.0)
- Toename van gebruik van andere middelen zoals drugs
Toch lijkt de dalende trend sinds 2015 te stagneren. Waarom stagneert de afname?
- Normverandering
- Niet iedereen is gevoelig voor campagne
- ‘Bodem’ bereikt? Een bepaalde groep jongeren is niet gevoelig voor campagnes en de
algemene norm in de populatie. Zij gaan toch wel alcohol proberen en/of overmatig
drinken. Deze jongeren kun je niet bereiken met de huidige manieren
Drie manieren om alcoholgebruik tegen te gaan:
1. Prijs omhoog
2. Beschikbaarheid moet afnemen
3. De reclame van alcohol moet stoppen (zien drinken, doet drinken).
Roken
Ook rookgedrag is in de afgelopen jaren afgenomen:
- Er is een verbod op tabaksreclame, rookverbod in de trein en in de horeca
- De leeftijdsgrens van 16 naar 18 jaar
- Meer rookvrije plekken (speeltuinen, scholen)
- In de afgelopen tien jaar is de prijs verdubbeld
- Nationaal Preventie Akkoord
o Accijnsverhoging
o Sigaretten uit het zicht in de supermarkt
o Alle pakjes sigaretten hebben straks dezelfde kleur
o Rookverbod in speeltuinen, sportverenigingen, ziekenhuizen, schoolterreinen
o Geen eigen risico betalen bij stoppen-met-roken programma ‘s
De e-sigaret is redelijk nieuw -> shisha-pen met een smaakje maar zonder nicotine maar er
zijn ook e-sigaretten met nicotine. E-sigaretten worden vaak gebruikt wanneer iemand wilt
stoppen met roken. Andersom kan een e-sigaret ook een opstapje zijn om daadwerkelijk te
gaan roken met normale sigaretten. De waterpijp wordt ook steeds populairder.
,Cannabis
Ook een dalende lijn maar stabiliseert in de laatste jaren. De dalende trends in het gebruik van
alcohol, sigaretten en cannabis lijken de laatste jaren te stagneren. Naast alcohol, sigaretten,
cannabis zijn er nog nieuwe dingen bijgekomen zoals e-sigaretten, shisha-pen en lachgas.
Overgewicht
In 2019 had de helft van de Nederlandse volwassenen (ouder dan 18 jaar) overgewicht
waarvan 14,7% ernstig overgewicht (obesitas). Van 4-17 jaar had 13,2% overgewicht.
Over de jaren heen is er een stijgende trend in overgewicht voor zowel mannen en vrouwen.
Wij zijn met name geïnteresseerd in kinderen (4-18 jaar). In deze hele groep is er geen
stijgende trend. Bij obesitas onder 4-12 jaar is er zelfs een daling maar bij 12-18 jarige een
stijging in overgewicht.
Stadia van verslaving
1. We gebruiken middelen om ‘high’ te worden
2. We gebruiken middelen om ons normaal te voelen
3. We gebruiken middelen om ontwenningsverschijnselen tegen te gaan
Definitie verslaafd: Niet in staat om los te komen van de genoemde gewoonte (van Dale).
Deze definitie spreekt niet alleen over middelen met stelt eigenlijk dat je ook verslaafd kan
zijn aan andere dingen.
De DSM-V stelt een verslaving vast aan de hand van 11 criteria en de World Health
Organization hanteert 7 criteria (3 symptomen = verslaafd):
1. Craving; sterk verlangen om te gebruiken
2. Gebrek aan controle; meer of vaker gebruiken dan je wilt
3. Minder aandacht voor sociale activiteiten, sociale contacten en werk
4. Impact op functioneren; doorgaan met gebruik ondanks dat het schade oplevert (ziekte,
ruzie, problemen)
5. Veel tijd besteden aan het gebruik
6. Steeds meer nodig hebben, tolerantie
7. Ontwenning; last hebben van onthoudingsverschijnselen
Verslavingskans
De middelen met de grootste verslavingskans zijn heroïne, crack en tabak. Middelen met de
minste verslavingskans zijn XTC, paddo’s en LSD.
Chronische toxiciteit: Hoe giftig het middel is op de lange termijn (tabak staat hier op
nummer 1).
Acute toxiciteit: Hoe acuut de schadelijke gevolgen zijn. Hier staat heroïne op nummer 1.
De hoogste sociale schade op individueel niveau komt voor bij crack en de hoogste sociale
schade op bevolkingsniveau komt voor bij alcohol (veel auto-ongelukken onder invloed). Hoe
verslavend een middel is, hangt dus eigenlijk af van hoe er tegenaan wordt gekeken.
Huidige diagnostiek
In de DSM-V worden verschillende typen verslavingsstoornissen getypeerd:
- Alcohol
- Cafeïne
, - Cannabis
- Opioïden
- Kalmeringsmiddelen
- Stimulerende middelen (zoals cocaïne)
- Tabak
Ook komen in de DSM eetstoornissen voor zoals binge eating disorder, boulimia en anorexia.
Daarnaast is er groeiende aandacht voor een gameverslaving en een internetverslaving.
College 2 Theoretische modellen middelengebruik
→ De laatste jaren komen er meer modellen bij op het gebied van voedselverslaving
Vergelijking tussen voedselinname en drugsinname
Het beloningssysteem voor voedsel zat oorspronkelijk in ons om te overleven. Eigenlijk
werken drugs op het beloningssysteem waar deze van voedsel ook zijn oorsprong in vond
maar drugs hebben snellere en sterkere effecten. Drugs werkt vooral op het brein en bij
voedsel heeft dit nog te maken met bijvoorbeeld hoeveel glucose erin zit.
Hoe sneller de drugs werkt, hoe meer belonend het werkt:
- Oraal ++
- Neus +++
- Roken ++++
- Injectie ++++
Bij voedsel is de smaak (somatosensory) en de hoeveelheid glucose (energieboost) van
invloed op de beloning. Bij drugs speelt het brein dus een grotere rol in de mate van beloning
ook bij de grootte van het verlangen zijn hersenprocessen betrokken terwijl bij voeding het
hier meer gaat over lichamelijke behoeften zoals honger en te weinig suiker.
Een groot verschil tussen voedsel en drugs is dat voedsel nodig is om te overleven en drugs
niet.
Bij zowel drugsgebruik als een voedselverslaving heeft stress een grote rol (+++). Ook kan bij
beide een leereffect optreden (geconditioneerde responsen).
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper schippersinge. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen