Ik heb een hele uitgebreide en goed uitgewerkte samenvatting gemaakt van de eerste historsiche context van de HAVO, namelijk Het Britse Rijk . De samenvatting is heel duidelijk met de belangrijkste oorzaken-gevolgen, redenen en voorbeelden onderstreept en de belangrijke begrippen gemarkeerd met dir...
Introductie
Aan het einde van de 19e eeuw was het Britse Rijk heel groot. Het Verenigd Koninkrijk van Groot-
Brittannië en Ierland bezat op dat moment gebieden in Azië, Afrika, Australië en Noord-Amerika
(Canada). In de 1e helft van de 20e eeuw zou de rijk zijn hoogtepunt bereiken, om na de Tweede
Wereldoorlog uiteen te vallen.
Hoe kwam dit grote en machtige Britse Rijk tot stand?
Eind 16e eeuw toen Engeland en Schotland nog aparte koninkrijken waren bevoeren de Europese
ontdekkingsreizigers de wereldzeeën op zoek naar nieuwe gebieden en vaarroutes. Overzeese
expansies kwamen doordat mensen: economisch opzoek waren naar specerijen, goud en zilver en
grondstoffen, politiek kon je, je rijk uitbreiden en cultureel uit nieuwsgierigheid en om het
christendom te verspreiden. Eind 15e eeuw hadden zij die weg opengelegd naar Amerika. In het
begin werden Zuid- en Midden-Amerika gekoloniseerd door Spanjaarden en Portugezen. Maar al snel
vestigden de Spanjaarden en Fransen en later ook de Engelsen koloniën in het noorden van dit
continent. Daar kwamen zij in aanraking met de indianen. Ook naar het oosten breidde veel
Europese landen hun macht uit. Op de Aziatische continent ontstonden handelscontacten, die in de
loop van de 17e eeuw verder werden uitgebreid. Voor de Engelse kwam al snel de focus op India.
Door de koloniale bezittingen zou Groot-Brittannië een sterk positie krijgen in de wereld. De groei
van de Britse Rijk had dus ook gevolgen voor de economie en samenleving van hun thuisland.
Amerikaanse koloniën (1585-1833)
Kenmerkende aspecten
• 18. Het begin van de Europese overzeese expansie.
• 21. Het protestantse Reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa tot
gevolg had.
• 25. Wereldwijde handelscontacten, handelskapitalisme en het begin van een
wereldeconomie.
• 27. Rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.
• 29. Uitbouw van de Europese overheersing, met name in vorm van plantagekoloniën en de
daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel, en de opkomst van abolitionisme.
• 30. De democratische revoluties in Westerse landen met als gevolg discussies over
grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap.
Eerste nederzettingen in Noord-Amerika
Aan het einde van de 16e eeuw verkende de Engelsen Noord-Amerika als mogelijke locatie om zich te
vestigen. Ze waren opzoek naar een goede uitvalbasis voor hun strijd tegen het katholieke Spanje.
Economische motieven speelden ook een rol: ze hoopten goud en zilver aan te treffen. De eerste
nederzettingen waren geen succes. De Engelsen en de Spanjaarden waren in oorlog omdat Spanje
wou dat Engeland weer katholiek zou worden en was tegen de Anglicaanse kerk. De Spaanse koning
stuurt een onoverwinnelijke armada om Engeland aan te vallen precies op dezelfde moment als de
Engelsen opzoek zijn daar de koloniën. De aanval mislukt. Engeland verslaat Spanje, maar Engeland
kan de eerste kolonie in Noord-Amerika niet behouden omdat ze alle schepen moesten terughalen
om Spanje te verslaan. Pas in de 17e eeuw konden de Engelsen kolonisten aan het oostkust van het
, continent hun eerste permanente nederzettingen te stichten. De Engelse handelscompagnieën
probeerden mensen te lokken naar de kolonies door ze een stuk landbouwgrond aan te bieden. Maar
er waren wel redenen om te trekken naar de kolonie. Sommige kolonisten trokken naar de kolonie
omdat ze konden handelen met de inheemse bevolking. Andere kolonisten kwamen omdat ze een
stuk landbouwgrond konden krijgen en een zelfstandige boer konden worden. Er was ook genoeg
werkgelegenheid in de nijverheid. Ook werd er goud en zilver gevonden. Sommige kolonisten
trokken door religieuze redenen naar Noord-Amerika. Met name de groep protestanten die in 1620
een belangrijke nederzetting stichtte. Ze waren 10 jaar eerder Engeland ontvlucht omdat ze bang
waren vervolgd te worden voor hun religieuze opvattingen. Ze hadden veel kritiek op de Anglicaanse
staatskerk die tijdens de 16e-eeuwse Reformatie was ontstaan en volgens hen te katholiek was. Ze
hoopte in Amerika een nieuwe samenleving te kunnen opbouwen. De stichters van deze kolonie
worden Pelgrim Fathers genoemd. Pelgrimage is een reis naar een heilige plaats. In de loop van 17 e
eeuw trokken steeds meer kolonisten naar Noord-Amerika. Ze hielden goede handelscontacten met
de oorspronkelijke bevolking. De Indianen zorgen voor voedsel voor de kolonisten en de kolonisten
gaven ze verschillende gebruiksvoorwerpen. De komst van de Engelse leidde tot veel sterfte van de
oorspronkelijke bevolking omdat ze ten eerste ziekten meenamen waartegen deze bevolking geen
weerstand had. Ten tweede ontstonden er bloederige oorlogen door conflicten over die de eigenaar
was van een bepaald gebied. Dankzij bezit van betere wapens wonnen de kolonisten deze oorlogen
meestal.
Ontwikkeling van plantagekoloniën
De Engelsen hadden uiteindelijk aan de oostkust van Noord-Amerika 13 koloniën. De noordelijke
daarvan waren vestigingskoloniën, met een economie die was gericht op landbouw, handel en
nijverheid. De belangrijke reden om daar naartoe te trekken was nieuw leven opbouwen. De
bevolking bestaat hier voornamelijk uit Europeanen en hun afstammelingen. De koloniën in het
zuiden waren plantage-economieën. Daar lag de focus op grootschalig verbouwen van gewassen als
tabak en katoen voor de export. De bevolking hier bestaat vooral uit slaven. Ook ten zuiden van
Noord-Amerika lagen Engelse koloniën zoals Barbados en Jamaica. Deze Caraïbische
plantagekoloniën waren veel winstgevender dan die in Noord-Amerika. Voor werk op de plantages
waren veel arbeiders nodig, daarom werden en slaven uit Afrika naar Amerika gehaald. Alle Engelse
koloniën maakte gebruik van deze slavenarbeid, maar in de zuidelijke plantagekoloniën was het
aandeel van de slaven veel groter. De handel in slaven vormde een driehoekshandel tussen Europa,
Amerika en Afrika. Handelschepen vertrokken vanuit Britse havens met textiel, wapens en andere
kostbaarheden. In West-Afrika ruilden handelaren deze producten voor slaven. Die verkochten
ze weer in Noord-Amerika en de Caraïbische gebieden. Volgeladen schepen met producten van de
plantages voeren terug naar Europa. De Engelsen verdienden veel aan deze driehoekshandel. De
Royal African Company, een Engelse handelscompagnie gericht op handel met West-Afrika, legde
zich hier snel op toe. Ze hadden een monopolie op de handen met West-Afrika.
Strijd voor onafhankelijkheid
De Britse koloniën in Noord-Amerika vielen onder het bestuur van de Britse overheid. In de loop van
de 18e eeuw kwam daartegen steeds meer verzet. De kolonisten voelden geen band meer met het
moederland. Ze vonden het ook oneerlijk dat ze belastingen moesten betalen, maar niet
vertegenwoordigd waren in het parlement van Groot-Brittanniëwaar de politieke besluiten werden
genomen. De Europese kolonisten kwamen ook in aanraking met denkbeelden uit de Verlichting. De
verlichting was een stroming van geleerden die meenden dat alles met behulp van het verstand kan
worden verklaard. Dat zou bijdragen aan de vooruitgang van de samenleving. Ze waren niet voor een
samenleving gebaseerd op erfelijke rechten en plichten of religieuze ideeën. Ze wilden heel graag
een samenleving die gebaseerd was op een reden. Drie denkbeelden daarvan hadden grote invloed.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper igamariaa. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
