Les 1
Hematologie = de wetenschap van bloed, bloed vormende organen en bloedziekten.
Bloed
Bij bloedafname wordt het bloed opgevangen in een buisje dat EDTA bevat. Dit is een anti-
coagulant.
Als je bloed dan afdraait in dit buisje wordt het bloed gescheiden in verschillende lagen:
Onderste laag = rode bloedcellen
o 5*10^12 per L.
Middelste laag = buffy layer / witte bloedcellen en bloedplaatjes
o 5*10^9 per L witte bloedcellen;
o 200-400*10^9 per L bloedplaatjes.
Bovenste gedeelte = bloedplasma
o Bloedplasma bestaat vooral uit water (90%), maar ook;
o Zouten (= elektrolyten):
Natrium;
Kalium;
Calcium;
Magnesium;
Chloor;
Bicarbonaat;
= voor de osmotische balans / pH buffering en regulatie van membraan
permeabiliteit.
o Eiwitten:
Albumine voor osmotische balans & pH buffering;
Antilichamen voor afweer en lipide transport.
Stollingsfactoren en andere bloedstollingsfactoren (zijn in inactieve
vorm, dus pro-enzymen), bv. fibrinogeen.
o Hormonen;
o Nutriënten glucose, vetzuren, aminozuren, vitaminen;
o Afvalproducten urea en urinezuur;
o O2 en CO2 die zijn opgelost in het plasma.
Aantallen van cellen in het bloed:
Rode bloedcellen:
o Leven +/- 120 dagen;
o Tussen de 3.9-6.5 * 10^12 per L.
Bloedplaatjes:
o Leven +/- 10 dagen;
o Tussen 140-400 * 10^9 per L.
Neutrofielen:
,Hematologie powerpoints
o Leven 6 tot 10 uur;
o Tussen 1.807.5 * 10^9 per L.
Monocyten:
o Leven 20 tot 40 uur;
o Tussen 0.2-0.8 * 10^9 per L.
Eosinofielen:
o Kunnen een paar dagen leven;
o Tussen 0.04-0.44 * 10^9 per L.
Basofielen:
o Kunnen een paar dagen leven;
o Tussen 0.01-0.1 * 10^9 per L.
Lymfocyten kunnen weken of jaren leven en komen in aantallen van 1.5-3.5 * 10^9 per L
voor.
Samengevat: rode bloedcellen = 5 * 10^12 per L in het bloed en witte bloedcellen = 5 * 10^9
per L.
Dus in afnemende aantal witte bloedcellen zou het zijn: neutrofielen, lymfocyten,
monocyten, eosinofielen en basofielen.
Leukocyten
= witte bloedcellen. Bestaan uit 3 categorieën:
Granulocyten:
a. Neutrofielen;
b. Eosinofielen;
c. Basofielen.
= aangeboren immuunsysteem.
Lymfocyten:
a. B-cellen;
b. T-cellen;
c. NK-cellen.
= verworven immuunsysteem.
Monocyten.
Dus alle lymfocyten zijn leukocyten, maar niet andersom!
Je kunt leukocyten zien dmv. een MGG kleuring (May-Grunwald-Giesma).
Automatische cel telling
Om het aantal cellen in een bloed sample te meten gaat dmv. een automatische cel telling.
Je scheidt hierbij het bloed niet. Zelfs de EDTA wordt hier bij gemixt. Een klein sample wordt
opgenomen. Dan kunnen eerst de bloedplaatjes worden gemeten (wordt geselecteerd op
grootte) en vervolgens worden in een ander deel de rode bloedcellen gemeten. De rest van
het rode bloedsample wordt gemeten in een speciale buffer (lysis buffer).
,Hematologie powerpoints
Vervolgens bij analyse op bv. de flowcytometer krijg je verschillende figuren:
Leukocyt niveaus in het bloed
Normaal: 4000-11000 cellen per kubieke mm = 5 * 10^9 per L.
Abnormaal:
Leukocytose:
o > 11 * 10^9 leukocyten per L;
o Geeft vaak een infectie aan, maar;
o Kan leukemie zijn.
Leukopenie:
o <4 * 10^9 leukocyten per L.
Belangrijke termen voor abnormale hoeveelheden van cellen
Neutrofilia (teveel) & neutropenie (te weinig);
Lymfocytose (teveel) & lymfopenie of lymfocytopenie (te weinig);
Monocytose (teveel) & monocytopenie (te weinig);
Eosinofilie (teveel) & eosinopenie (te weinig);
Basofilie (teveel) & basopenie (te weinig);
Trombocytose (teveel) & trombocytopenie (te weinig).
Rode bloedcellen
Komt voor in de grootste hoeveelheden. De rode kleur wordt veroorzaakt door
hemoglobine. Rode bloedcellen hebben geen celkern. Ze hebben de vorm van een
‘biconcave’ omdat op deze manier de celoppervlakte van het celmembraan wordt vergroot
zodat zuurstof erover kan diffuseren. Functie van rode bloedcellen is de transport van
zuurstof en CO2.
Voor een verhoogde aantal rode bloedcellen en dus Hb = polycythemie of erythrocytose.
Anemie is te laag Hb.
, Hematologie powerpoints
Les 2
Bloed bevat verschillende componenten die gebruikt kunnen worden voor een transfusie. Je
hebt: het erythrocyt concentraat, het trombocyt concentraat en plasma wat gegeven kan
worden.
Aferese
= een techniek waarbij alleen het benodigde bloed component wordt verzameld. Andere
bloedcomponenten worden weer teruggegeven in de bloedstroom van de donor.
De donor moet wel goed geselecteerd worden voor de veiligheid. Het bloed wordt ook
uitgebreid getest voordat het gegeven kan worden. Een donatie is niet mogelijk wanneer
deze persoon 6 maanden geleden een malaria regio / land heeft bezocht.
De cellen die het lichaams weefsels en organen bevat zijn allemaal gecoat met oppervlakte
markeringen: antigenen. Dit geldt ook voor rode bloedcellen! Antigenen bevatten
suikergroepen. Hiernaast bevatten de antigenen van rode bloedcellen ook nog andere typen
eiwitten:
Single-pass eiwitten;
Multi-pass eiwitten;
GPI-linked eiwitten.
Je hebt bv. de ABO bloedgroepen. Die bevatten de suikergroep die naar buiten hangen vanaf
de membraan. De eiwit groepen kunnen zijn:
Multi-pass eiwitten functie nog niet bekend:
o Resus groepen, Diego of Kidd;
o Duffy 7 transmembraan gedeelte (= G-protein gekoppelde receptoren. Dus
geven vanaf buiten signalen door naar binnen);
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper FrederiqueA. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.