DE GEDEELTELIJKE ERKENNING VAN KOSOVO:
INTERNATIONAALRECHTELIJKE MOEILIJKHEDEN GEANALYSEERD
Op 17 februari 2008 werd de onafhankelijkheid uitgeroepen van de Republiek Kosovo. 1 Enige tijd
later, op 4 maart 2008, is Kosovo door het Koninkrijk der Nederlanden erkend als onafhankelijke
staat.2 Dit is tot op heden echter nog door een meerderheid van staten niet gebeurd. 3 Deze
gedeeltelijke erkenning zorgt voor een potentieel ingewikkelde situatie op het gebied van het
internationaal recht. In deze analyse van de situatie zal antwoord worden gezocht op drie belangrijke
vragen die spelen. Allereerst zal worden nagegaan welke invloed de slechts gedeeltelijke erkenning
van Kosovo heeft op diens status in de internationale gemeenschap. Ook zal worden bekeken welke
internationaalrechtelijke gevolgen de niet-erkenning van Kosovo heeft. Tot slot zal er een antwoord
worden gezocht op de vraag wat de invloed is van de Nederlandse erkenning van de Kosovaarse staat
op de relatie tussen beide landen. Voordat er specifiek zal worden ingegaan op de situatie van
Kosovo, zullen eerst de belangrijkste rechtsregels op het gebied van erkenning worden behandeld.
Kan Kosovo gezien worden als staat, ondanks de slechts gedeeltelijke erkenning? Om hier een
antwoord op te kunnen geven, moet allereerst gewezen worden op de voorwaarden die gesteld zijn in
de Montevideo Convention on the Rights and Duties of States, uit 1933, om jezelf een
staat te mogen noemen. Hiervoor moet sprake zijn van (1) een territoir, (2) een bevolking die op dat
territoir woonachtig is, (3) een regering met effectief en daadwerkelijk gezag over de bevolking op
dat territoir en (4) het vermogen om betrekkingen met andere staten aan te gaan.4 Of het voldoen aan
deze voorwaarden voldoende is om als staat te kunnen bestaan, of dat hier erkenning voor nodig is, is
afhankelijk van de theorie die wordt aangehaald.5 Volgens de constitutieve theorie wordt een entiteit
pas staat als die is erkend door de reeds bestaande staten6, terwijl de declaratoire theorie er vanuit gaat
dat de feitelijke omstandigheden (d.w.z. het voldoen aan de voorwaarden van de Montevideo
1 Bilefsky, D., ‘Kosovo Declares Its Independence From Serbia’, New York Times 18 februari 2008, via
http://www.nytimes.com/2008/02/18/world/europe/18kosovo.html?pagewanted=all (geraadpleegd op 9 oktober 2011);
ANP, ‘Kosovo roept onafhankelijkheid uit’, de Volkskrant 17 februari 2008, via
http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2668/Buitenland/article/detail/887823/2008/02/17/Kosovo-roept-onafhankelijkheid-
uit.dhtml (geraadpleegd op 9 oktober 2011).
2 Ministerie van Buitenlandse Zaken, ‘The Netherlands recognises Kosovo’, 4 maart 2008, via
http://www.minbuza.nl/en/News/Newsflashes/2008/03/The_Netherlands_recognises_Kosovo (geraadpleegd op 7
oktober 2011).
3 Wilson, G., ‘Self-determination, recognition and the problem of Kosovo’, Netherlands International Law
Review (56) 2009, issue no. 3, p. 461.
4 Montevideo Convention on the Rights and Duties of States, 26 december 1933, artikel 1, via
http://www.cfr.org/sovereignty/montevideo-convention-rights-duties-states/p15897 (geraadpleegd op 8 oktober 2011).
5 Werner, W.G. en Wessel, A., Internationaal en Europees Recht, Europa Law Publishing, Groningen, 2005, p.
211.
6 Shaw, M., International Law, zesde druk, Cambridge University Press, Cambridge, 2008, pp. 445-446.
