Samenvatting van het vak 'kinesitherapie bij ouderen' gedoceerd door David Beckwée, Martine Van Parijs en Bo Moeraert, inclusief afbeeldingen en notities van in de hoorcolleges praktijklessen
3E BACHELOR REVALIDATIEWETENSCHAPPEN EN KINESITHERAPIE
ACADEMIEJAAR 2020-2021
,
,Hoorcolleges
KINESITHERAPIE BIJ OUDEREN
DORIEN HEYLEN
3E BACHELOR REVALIDATIEWETENSCHAPPEN EN KINESITHERAPIE
ACADEMIEJAAR 2020-2021
1
,2
,HEALTHY AGEING = gezond ouder worden
1. Geriatrische kinesitherapie: behoefte aan een juiste perceptie!
- Ageing = opkomend topic in onderzoeken
- Men moet ‘leeftijd’ mee in rekening nemen in klinische setting, maar niet gaan veralgemenen en
niet als enige factor includeren!
- Let op: verschil tussen kalenderleeftijd en biologische leeftijd
o Vb. jong, maar morbide obesitas ouder en fysiek actief
- Geriatrische kinesitherapie
o Revalidatie
o Preventie
2. WHO wil anticiperen op de gevolgen van de snel vergrijzende bevolking
Doel: zo vroeg mogelijk kunnen identificeren van mensen die afwijken van het ‘normaal’ traject (al op
50/60 jaar → vanaf dan degenereren spieren)
Healthy aging = het proces van het ontwikkelen en behouden van functionele vaardigheden die het
welzijn op oudere leeftijd mogelijk maakt
WE MOETEN ‘HEALTHY AGEING’ TRAJECTEN BEGRIJPEN EN WETEN HOE WE ZE KUNNEN
BEVORDEREN
3 belangrijke componenten om dit te begrijpen
1) Functionele mogelijkheden van het individu
- Functioneel vermogen combineert het individu en zijn omgeving, en de interactie daartussen
- Vb. persoon met bepaalde functionele mogelijkheden die in een stad woont waar alles dichtbij is,
zal voor zichzelf kunnen zorgen, maar als hij ergens afgelegen zou wonen wellicht niet
2) Intrinsieke capaciteit van het individu
- Omvat alle fysieke en mentale capaciteiten waar een individu gebruik van
kan maken
- Gedeeltelijk erfelijk bepaald: ras, geslacht, opleiding, rijkdom
- Ook bepaald door gezondheidskarakteristieken en waar de persoon opgroeit
3
,3) Verschillende trajecten identificeren
- Op groepsniveau: alle ouderen → toename in moleculaire en cellulaire schade → algemene
afname van fysiologische reserves
- Aanzienlijke variatie van persoon tot persoon op een bepaalde chronische leeftijd
A) Optimaal met toenemende leeftijd
o Intrinsieke capaciteit vermindert geleidelijk naarmate hij
ouder wordt = normaal fysiologische daling
o Net op het einde van het leven, gaat het manifesteren in
problemen/deficieten
B) Intrinsieke capaciteit volgt op jonge leeftijd het normale traject,
maar op bepaald moment (vb. ernstige ziekte) een terugval krijgt
van fysieke capaciteit → 3 mogelijkheden van fysieke activiteit
o Herstellen mits ondersteuning van kinesitherapeut op niveau van voorheen komen
o Iets minder herstellen, maar toch nog altijd vrij veel winst boeken
o Heel sterk dalen en nog veel meer verlies ontwikkelen van die intrinsieke capaciteit
C) Van bij de geboorte daalt de intrinsieke capaciteit van een bepaald weefsel/systeem heel sterk
(bijna lineaire daling)
o Soms met interventie terug een beetje omhoog krijgen
GEMIDDELDE EVOLUTIE (+ VARIABILITEIT) VAN INTRINSIEKE CAPACITEIT OVER DE JAREN BIJ
MANNEN EN VROUWEN
Vergelijking met preventie bij kleine kindjes
Groeicurve → snel reageren wanneer een baby onvoldoende normaal evolueert
Vanaf heel vroeg afwijkingen van het normale traject observeren
Percentielschalen voor spierkracht
- Vanaf leeftijd van 40 begint de spierkracht te dalen = normaal traject
- Op regelmatige basis kijken en vergelijken met normwaarden
- Mensen met te weinig kracht → gericht op reageren en gepast interventies toepassen
o Vb. voedingsondersteuning, krachttraining
4. Belang van revalidatie bij ouderen
1) Preventie → zie WHO
2) Niet alleen kijken naar de dokter die de klacht indient of de primaire diagnose, maar ook naar de
heelheid van de patiënt op basis van een aantal criteria
4
, DE HEELHEID VAN DE INDIVIDUELE PATIËNT GERELATEERD AAN MULTIMORBIDITEIT
- Niet kijken naar 1 specifieke aandoeningen → meer dan 50 % van de ouderen in de VS heeft 3 of
meer chronische aandoeningen
- Studie: belang van multimorbiditeit
o Relatieve verandering in loopsnelheid voor elk 8 jaar durend traject
o Sterfterisico was het hoogst bij degenen met de snelste snelheidsdaling
o Het verlies was waarschijnlijker bij ouderen met multimorbiditeit
Hulpvraag baseert zich op meerdere problemen
HET STANDAARD MEDISCHE MODEL VAN EEN DIAGNOSE PAST NIET GOED BIJ DE
GERIATRISCHE POPULATIE
Causal chain model
- Ziekte A veroorzaakt ziekte B, die een reeks aanvullende aandoeningen
veroorzaakt die de huidige medische problemen kunnen verergeren
en/of tot verdere medische problemen kunnen leiden
- Vb. patiënt met ernstige artritis (ziekte A’) kan geen goede
cardiovasculaire gezondheid behouden, wat leidt tot hartaandoeningen
(ziekte B’) → de hartaandoening leidt tot perifere vasculaire aandoeningen (ziekte C’en C'’), die
kan worden weerspiegeld in ziekte B en/of kan leiden tot amputatie (ziekte D’)
Unmasking event model
- Een patiënt heeft een niet-herkende en subklinische of
gecompenseerde aandoening
o Compenserende factor gaat verloren → toestand wordt
duidelijk en wordt vaak als een acuut probleem beschouwd
- Vb. patiënt die aan duizeligheid lijdt, kan een functioneel evenwicht
hebben → visuele en proprioceptieve systeem compenseren het gebrekkige vestibulaire systeem
o Lopen op zacht tapijt of in een verduisterde kamer kan deze persoon echter een
duidelijke evenwichtsstoornis hebben → kan leiden tot een breuk als gevolg van een val
DE HEELHEID VAN DE INDIVIDUELE GERIATRISCHE PATIËNT MET BETREKKING TOT
POLYFARMACIE
- Ouderen nemen vaak veel medicatie
- Polyfarmacie verhoogt het risico op ongunstige interacties tussen de verschillende
geneesmiddelen
- Vb. trainingsniveau bepalen: dit gaat niet omdat bv. medicatie de hartslag laag houdt
o Alternatief: gebruik van Borg-schaal
DE HEELHEID VAN DE INDIVIDUELE GERIATRISCHE PATIËNT GERELATEERD AAN
INTERDISCIPLINAIRE BEHANDELING
- Toegenomen afhankelijke bij ADL tot 18 maanden na hospitalisatie voor acute aandoening
- Revalidatiediensten moeten worden geraadpleegd in de meeste geriatrische gevallen
- Effectieve behandeling vereist een interdisciplinaire teambenadering
o De hele persoon moet worden overwogen
o De geriatrische fysiotherapeut maakt deel uit van het interdisciplinaire team
o Andere disciplines: geriaters, ergotherapeuten, geriatrische verpleegkundigen,
gerontologen, psychologen…
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper DorienH. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
