Expansie: vergroting van invloed / uitbreiding van grondgebied
Indië: naam van Zuid-Azië en Zuidoost-Azië (Oost-Indië) en voor Latijns-Amerika (West-Indië)
Factorij: handelspost; kantoor, opslagplaats, fort van een handelsonderneming overzee
Kolonie: nederzetting op overzees grondgebied
In de middeleeuwen werd veel gehandeld in specerijen. Dit ging met een tussenweg over land via de
Arabieren. Deze producten werden door de Arabieren aan Italianen verkocht. Aan het einde van de
middeleeuwen zochten de Spanjaarden en Portugezen een nieuwe weg naar Azië. Deze werd
overzee gedaan, om zelf de specerijen op te kunnen halen en de Arabieren te kunnen mijden. Dit was
het begin van de Europese overzeese expansies. Dit werd mogelijk gemaakt door wetenschappelijk
onderzoek en door uitvindingen in de 16 e eeuw.
Rond 1450 vonden de Portugezen de kust van West-Afrika. Aan het eind van deze eeuw werd de
zuidpunt van Afrika en de Westkust van India bereikt. Met deze tochten werd winst behaalt, maar
was ook voor het verspreiden van het christendom. Langs deze kust werden factorijen geplaatst.
Aan het einde van de 15e eeuw begonnen de Spanjaarden hun tocht naar Indië. Deze tocht was
onder leiding van Columbus en leidde tot de vondst van Amerika (1492). De Spaanse veroveraars
waren uit op onderwerping van de nieuw ontdekte gebieden. Zij stichtte koloniën in Midden- en
Zuid-Amerika.
Gevolgen van de expansie:
- Werelddelen werden voor het eerst economisch met elkaar verbonden.
- Het zwaartepunt verschoof van het handelsnetwerk van het Middellandse Zeegebied naar de
Atlantische kust.
- In de 16e eeuw werden meer dan 250.000 Afrikaanse slaven naar Amerika gebracht.
- De wetenschappelijke belangstelling in Europa werd bevorderd.
,19: Nieuwe belangstelling voor wetenschap en nieuwe ideeën over mens en wereld
Renaissance: een periode in de geschiedenis (14 e – 16e eeuw) waarin een heroriëntatie plaatsvond op
het erfgoed van de klassieke oudheid.
Wetenschap: het geheel van kennis en de manieren om die te verwerven.
In Italië veranderde voor het eerst het mens- en wereldbeeld vanaf het midden van de 14 e eeuw. De
stedelijke bovenlaag kreeg meer oog voor het leven op aarde en wereldse behoefte, maar het oog
bleef ook op godsdienstigheden. Tijdens deze tijd kwam meer aandacht voor ontplooiing van het
individu, net zoals vertrouwen en eigen kracht van verstand. Dit werd wel belangrijker dan
godsdienst. Van burgers werd een actief leven in de stedelijke samenleving verwacht.
Geleerden werden kritischer en vertrouwden meer op eigen onderzoek en waarneming. Hierdoor
ontstond twijfel van wat uit de oudheid waar was en wat niet.
Lang werd er vanuit gegaan dat de aarde het middelpunt van het heelal was en andere
hemellichamen om ons heen draaide. In de 16 e eeuw veranderde dit door Copernicus. Volgens hem
is de zon het middelpunt en draaien hemellichamen daaromheen. Dit stimuleerde andere geleerden.
,20: Nieuwe aandacht voor tijd Grieken en Romeinen (Renaissance)
Humanisme: stroming die zich bezighield met de studie van teksten uit de klassieke oudheid.
Humanisten waren zelfstandige denkers die op rationele manier de samenleving probeerden te
begrijpen en verbeteren.
De klassieke oudheid werd opnieuw belangrijk. Dit werd zichtbaar in literatuur, bouwkunde en
beeldhouwkunst. Humanisten bestuurde teksten uit de tijd van Grieken en Romeinen.
Middeleeuwen staat voor tussenperiode. In deze periode speelden kunst van de Grieken en
Romeinen geen rol. Volgens Vasari moest de kunst vernieuwd worden.
, 21: Kerkvorming die leidt tot scheuring christelijke kerk
Hervorming (= Reformatie): beweging die de leer van de katholieke kerk wilde zuiveren. Dit leidde in
de 16e eeuw tot een scheuring in de rooms-katholieke kerk waardoor protestantse
kerkgenootschappen ontstonden.
Protestantisme: stroming in het christendom die zich als gevolg van de Reformatie afsplitste van de
katholieke kerk.
Katholicisme: stroming in het christendom met de paus als leider.
Er ontstond belangstelling voor een zuivere tekst van de Bijbel. De macht van tussenpersonen tussen
God en mens moest worden beteugeld en gelovigen moesten proberen in contact te komen met God
door zelf de Bijbel in de volkstaal te bestuderen. Deze beweging was bedoeld als hervorming van de
complete kerk, maar leidde tot een splitsing, doordat geestelijke niet mee wilde werken aan het
afbrokkelen van hun gezag. De christelijke kerk splitste op in het rooms- katholicisme en het
protestantisme.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper silke37. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,79. Je zit daarna nergens aan vast.