Tentamen (uitwerkingen)
Alle benodigde stof voor tentamen!
- Instelling
- Rijksuniversiteit Groningen (RuG)
Tentamen van 40 pagina's voor het vak Geschiedenis van de Psychologie aan de RuG
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 40 pagina's
Voorbeeld 3 van de 40 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
VolgenVoorbeeld van de inhoud
Samenvatting Geschiedenis van de PsychologieH3 Geschiedenis hersenwetenschap
Gall tot Penfield
17e eeuw werden meestal misdadigers ter beschikking gesteld voor een ontleding. Alleen wanneer je je
lichaam ter beschikking steldt aan de wetenschap kon dat legaal gedaan worden.
Schilderij van rembrandt – laat ontleding van arm zien. Alleen niemand van de toeschouwers kijkt
naar de ontleding. Niemand heeft aandacht voor lijk.
De sirurgijn had status van slager, uitbeender, die ontleede lichaam.
Aanwijzer wees delen in lichaam aan.
Anatoom zat niet aan het lijk, anatoom las alleen maar voor. Vertelde en schreef over wat er in het
menselijk lichaam te zien was.
Heel lang dacht men dat we ‘dachten’ met de holtes in onze hersenen die gevult waren met vocht.
Waren 3 ventrikels. Geheugen zat in achterhoord ‘hou ik in mn achterhoofd’.
Er heerst toen minachting voor hersenweefsel. Ventrikel waren altijd goed afgebeeld, heel nauwkeurig
maar hersenweefsel erom heen leek meer op een schets. Men had niet opgemerkt dat het bij iedereen
hetzelfde in de hersenpan ligt. Zagen alleen dat ze leken op darmen, zo tekenden ze het ook. Een
andere vergelijking was dat het leek op wolken. Zo werd het ook wel eens afgebeeld.
Tekeningen toen der tijd had helemaal nks te maken met natuurgetrouwe afbeelding.
Andries van Wezel (vesalius) hoogleraar anatomie Padua.
Maakte volledige adlas van de menselijke anatomie (de humani corporis fabrica (1543.). deze adlas
kwam tot stand door middel van lijkenroof. Stuurde studenten eropuit om lijken te zoeken. Wanneer
mensen terminaal ziek waren moesten studenten dit lijk in handen krijgen.
Adlas moest worden uitgegeven. In augustus 1543 was dit voltooit. Was nog nooit eerder uitgegeven.
Is nog steeds onbetaalbaar.
Vesalius werd degene die de overgang van autoriteit klassieken markeerd naar de persoonlijke
observatie.
Impliciete metafoor: ooggetuige. Het ging niet meer over wat je wist wat er geschreven was, het ging
er om dat je nu kon zien hoe menselijk lichaam eruit zag.
Tegenwoordig weet iedereen dat hersenen verantwoordelijk zijn voor denken, maar dit was niet altijd
zo. Aristoteles beschouwde hersenen als een bloedeloze, grijze spons die geen functie had. hij
baseerde deze opatting op de observaties van ontledingen van de hersenen enop het feit dat
oorlogsslachtoffers met hoofdwonden meldden dat ze niets voelden toen ze de beschadigingen
opliepen. Descartes kende aan de hersenen wel een paar functies toe, maar zijn analyses waren op dit
gebied vrij summier.
Thomas Willis (1621-1675)
Hield zich bezig met de structuren binnen de hersenen, ontdekte twee soorten substanties: een grije (nu
de cortex) en een witte. Volgens willis was de witte materie verantwoordelijk voor de distributie van
de geesten die gemaakt werden door de grijze materie. Ook beschreef hij de bloedbaten in de
hersenen.
Pas in 1800 werden hersenen belangrijk onderwerp in de wetenschap. Pionier hierin was Gall.
Franz Josef Gall (1758-1828)
Arts in wenen.
Had reputatie opgebouwd in de vergelijkende anatomie (wat zijn verschillen tusen mens en dier in
anatomie? Verschil jong en oud, Verschillende rassen vergelijken).
Wet (van Gall): hoe meer cortex, hoe intelligenter het gedrag. Toen werd altijd gezegt hoe groter of
hoe zwaarder het brein, hoe slimmer. Gall was dus revulationair met deze uitspraak.
Verspreiden niet toegestaan | Gedownload door: Josh Zandbergen | E-mail adres: joshzandbergen@hotmail.com
,Hij zette om te beginnen een groot gedeelte van het werk van Willis voort en bevestigde vele van zijn
bevindingen. Door nieuwe techieken en als briljante anatomist differentieerde hij meerdere sturcturen
in de hersenen, waaronder de vezels die de hersenhelften verbinden. Zei: hoe groter de hersenen, hoe
meer een organisme in staat waas complexer en intelligenter gedrag te vertonen. Had nu duidelijk
aangetoond dat de hogere mentale functies voor het gedeelte in de hersenen gelegen waren.
Gall grondlegger frenologie
phrenos = geest had ‘hersenleer’ bedacht.
Uitgangspunten:
- Talenten en eigenschappen (faculteiten) hebben specifieke locatie (orgaan) in hersenen. Kon
aan hersenen voelen waar je talenten zaten. Deze faculteiten waren groter en dus kon je hier
een bobbel voelen.
- Hoe krachtiger de faculteit, hoe groter het orgaan.
- Voelbaar als uitstulping op schedel.
Aangenomen dat specifieke functies behuisd zijn in specifieke gedeelten van de hersenen,
beredeneerde Gall dat mensen die heel goed waren in bepaalde functies ook een groot en goed
ontwikkeld orresponderende hersenstructuur moesten hebben.
Deze gedachte ging goed samen met de physiognomie: kunt aan iemands lichamelijke eigenschappen
zien welk karakter hij of zij heeft.
Er waren 27 faculteiten (eigenschappen).
Ijdelheid, muzikaliteit, hechting, taalgevoel, regiositeit, standvatigheid seksueel instinc,t liefde voor
schoonheid rivaliteit geheugen etc.
Hoge voor (taalgevoel), dierlijke achter. (sexueel instinct enz.)
Aantrekkingskracht frenologie
Werd erg populair, dit kwam grotendeels door Gall zelf. Gall probeerde altijd aansluiting te vinden bij
de Hogere bevolkingslaag. Mensen vonden het een leuke gedachte dan je aan je schedel kon aflezen
wat je kon en wat je niet kon.
- Was toenemende belangstelling voor individuele verschillen.
- Idee kon te gelde worden gemaakt: schoolkeuze, beroepskeuze, huwelijkskeuze. Kon door te
kijken naar schedel kijken wat je goed kon en wie geschikt voor je was. Werden apparaten
voor bedacht enz. kwam veel voor op de markt.
- Associatie werd gemaakt met de ‘harde wetenschap’; meten, wegen, vergelijkende anatomie.
Aanhang frenologie
Waren vooral mensen die buiten het kerkelijke waren, mensen die materialistisch dachten. Aanhang
was grootst in angelsaksische wereld, hier was aandacht voor individualisme het grootst. Aanhang was
ook vooral voor mensen buiten de wetenschap, niet iets voor serieuse artzen of neurologen. Meer voor
de goede bovenstand van bevolking buiten wetenschap.
Doodssteek frenologie:
3 argumenten die de theorie van Gall tegenspraken:
- Uitgangspunt dat de schedel iets kon vertellen over wat zich daaronder afspeelde was onjuist.
- Tweede zwakte zat in de keuze van de psychologische eigenschappen. de phrenologen zagen
de eigenschappen als de baisisblokken van het menselijk karakter, waaruit alle
karakterverschillen konden worden verklaard. De kunstmatige lijst van eigenschappen zijn
echter complexe begrippen, die interacteren met talloze variabelen.
- Derde punt heeft betrekking op manier van hypothesetoetsing. Als een bepaalde structuur niet
aanwezig was dan kon je altijd nog zeggen dat die structuur is pgeheven door een
tegenovergestelde structuur die ook zo correspondereen met een tegenstrijdige eigenschap of
dat de structuur tijdelijk was doorziekte. Op deze manier kon Gall alle tegenstrijdige
observaties goedpraten.
Verspreiden niet toegestaan | Gedownload door: Josh Zandbergen | E-mail adres: joshzandbergen@hotmail.com
, Pierre flourens (1794-1867)
Kwam met aantal expirimenten waarvan resultaten direct in tegenspraak waren met resultaten Gall.
Hoewel Flourens aangetrokken werd tot de obserationele methode van de phrenologie, besloot hij de
structuren en functies van de hersenen op een experimentele wijze te onderzoeken.
Extirpatie: schedel openmaken van dier en dan selectief een deel van het brein verwijderen. Op basis
van het resterende gedrag van het dier kon presteren, kwam flourens tot een idee hoe de hersenen
werkten. Met behulp van deze techniek kon hij de onafhankelijke variabelen manipuleren, door kleine
stukjes hersenen weg te halen bij dieren, en zo het effect te zien van de afhankelijke variabelen, de
verandering van gedrag en functie van dieren.
Conclusie:
- functies zijn globaal over hersenen verdeeld.
- Afzonderlijke organen bestaan niet
- Hogere functies (spraak, denken, geheugen) over gehele hersenen gedistribueerd.
- Geest is ondeelbare eenheid, met zetel in geintegreerd brein.
Hierdoor raakte frenologie behoorlijk in discrediet.
Een hypothese van Gall werd echter aangehouden door een vroegere student van hem, Jean Baptiste
Bouilloud, en deze betrof de locatie van het berbale geheugen achter de ogen. Heowel Bouillaud het
grootste gedeelte van de phrenologie verwierp, dacht hij dat hier het centrum van de spraak was
gelegen.
Paul Broca (1824-1880)
Otdekker an het spraakcentrum
Naamgever ‘afasie van broca’: mensen kunnen niet meer praten maar wel begrijpen wat je zegt en ook
weten wat ze daar op terug moeten zeggen. Ze kunnen zich alleen niet uitdrukken.
Reputatie: fysisch antrepoloog.
Ontdekkings gebied van broca:
Letsel: onderzijde van derde winding linker voorhoofdskwab. Broca heeft pas later ontdekt wat hij
echt ondekt had. wist niet wat hij deed toen hij voor het eerst ontdekte.
1861: Patient van broca, monsieur Tan (werd zo genoemd omdat hij alleen nog maar tan kon zeggen)
was al heel lang spraakvermogen kwijt, nadat man was overleden heeft broca autopsie gedaan op dit
lichaam. Zag dat veel hersenweefsel was verdwenen, was alleen pappige structuur over. Bleek dat
hersendeel/weefsel aangestast was door ziekte. Koppelde zo dit deel van de hersenen aan het
vermogen om te spreken. Alleen wist broca dit toen nog niet.
Dit gebied heet nu ‘gebied van broca’.
Symetriethese van Bichat:
Identieke anatomische structuur betekent ook identieke fysiologische functies.
Gebied van Broca was in strijd met symmetrie-these: als twee lichaamsdelen een identieke
anatomische structuur hebben betekend dit dat ook de fysiologische functies identiek zijn.
Linkerhersenhelft zou dus zelfde moeten doen als rechterhersenhelft.
Dit bleek dus niet te kloppen. Daarom geloofde broca ook eerst niet dat hij iets ontdekt had. kwam hij
later pas achter. Paul Broca had als eerste tegenbewijs voor het idee van Flourens dat de hersenen een
geintegreerd en harmonieus geheel was en zette zo de eerste stap naar een heropleving van
phrenologie, nu de lokalisatie-theorie genoemd.
Uitzondering: taal
Broca deed tussen 1861 en 1863 onderzoek naar het taalgebied in de hersenen bij mensen in de grote
voorhoofdskwab zit. Hij onderzocht dit ook bij dieren. Hij kwam tot de conclusie dat de taal bij
mensen in de grote voorhoofdskwab zit. Hij kwam hierbij omdat dieren dit niet hebben, en aangezien
ze ook geen taal kennen, was dit een logische verklaring.
Verspreiden niet toegestaan | Gedownload door: Josh Zandbergen | E-mail adres: joshzandbergen@hotmail.com
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JoshuaZ94. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen