Samenvatting teksten.
Hoorcollege 1 ~ de aantrekkelijke stad.
Hospers Hst 1 ~ stedenbouwkundige visies.
De oorsprong van stadsplanning ligt in het midden oosten toch zijn de meeste
steden westers opgezet → dit werd in koloniale tijd bepaald en gebouwd.
Egyptenaren vooral planning in gebouwen voor na de dood.
Eerste steden zijn te vinden in Mesopotamië; hier stond in het centrum een paleis of tempel
met daaromheen random huizen, daarna werd het op een gegeven moment ommuurd. Zo’n
stad ontwikkelde zich van binnen naar buiten (additief). Pas tijdens Grieken en Romeinen
eerste echte stadsplanning:
- Hippodamische systeem: rastervormige stadsplanning geïnspireerd door het
meetkundige van Pythagoras.
- Hippodamus van Milete hierdoor de ‘vader van de stedenbouw’.
- praktisch want: goed bereikbaar, wind kan erdoor.
- Plato: ruimtelijke ordening kan conflicten voorkomen. Voor hem ideale stad
concentrische gebouwd rondom akropolis. rond dit punt 12 sectoren met voor
iedereen evenveel ruimte. stadsmuur niet nodig.
- Romeinen vooral praktisch want snelle groei: uitvinding beton, eigendomsakten en
vuistregels en technieken.
Middeleeuwen:
- vanaf ca. 1000 weer meer groei naar steden. Nieuwe steden ontstaan rondom
kloosters. Vanaf 12e eeuw weer echt nieuwe steden.
- stadsrechten → recht op jaarmarkt en een stadsmuur.
- de compacte structuur is gemaakt voor voetgangers. De straten zijn nauw,
onregelmatig en kronkelig.
- Organische planning → groeit vanzelf.
- Bastides: een koning of leenheer gaf de opdracht tot de aanleg van zo’n
nederzetting, meestal op basis van militair-strategische overwegingen. De
plattegrond van de bastides was geïnspireerd op het rastersysteem van Hippodamus
van Milete.
Renaissance:
- stadscentrum met plein en publieke gebouwen, rest van de stad op basis van
wiskundige principes.
- vooral geleid door harmonie, symmetrie en andere geometrische vormen.
- in de barok: vooral eer en glorie van zichzelf.
19e eeuw:
- industriële revolutie: fabrieksstad. In een poging de groei van de industriesteden in
goede banen te leiden ontwikkelde ‘stadsplanning’ zich tot een serieus vakgebied.
- Cerdà: schaakbordpatroon van woonblokken van 113 bij 113 meter, gegroepeerd
rondom voorzieningen (zoals onderwijs en zorg) en groen = eixample district.
1900-1930:
- Howard: tuinsteden. voordelen van stad en platteland gecombineerd. Vooral te
vinden als wijken in industriële steden.
, - Wright: usonia. soort voorloper van de suburbs. (iedereen een vrijstaand huis met
grond en dan centra met werkplekken verderop).
1930-1960:
- toekomst niet op het platteland maar juist in de stad met groenstroken. nu ook
bouwen in de hoogte.
- In 1933 publiceerde Le Corbusier met andere leden van de Congrès Internationaux
d’Architecture Moderne (CIAM) het Handvest van Athene, een manifest voor het
moderne bouwen. Kerngedachte was dat de stad uit vier functies bestond (wonen,
werken, vrije tijd, verkeer) en dat die activiteiten in de ruimte strikt van elkaar
gescheiden moesten worden. vooral terug te zien in hoge flats en brede
verkeerswegen.
1960-1990:
- Cullen: townscape beweging. Vraagtekens bij de homogene, uniforme wijken en
terugverlangen naar organische groei. Stadsleven is gebaat bij dichtheid en
diversiteit.
- Jacobs: bouwen voor de buurt. gebouwde omgeving moet dienend zijn aan het
dagelijks leven van de stedelingen. nu wordt er gerenoveerd ipv gesloopt en
herbouwd.
- Rossi: integratie van verleden en heden. stadsplanning als ‘het geheugen van de
stad.’
21e eeuw:
Het lijkt erop dat dit de eeuw is waarin globalisering, schaalvergroting en netwerken een
grote vlucht nemen, terwijl er tegelijkertijd meer aandacht komt voor het milieu en de
menselijke maat. grenzen tussen stad en land worden opgelost. Stedelijke regio’s ontstaan
waar je bijna geen onderscheid meer hebt tussen centrum en periferie. Stadsiconen worden
gebouwd om inwoners aan te trekken.
Gehl: bouw stad op ooghoogte om veiliger, duurzamer en levendiger te bouwen. Nu
gebouwd voor automobilisten: te lang, hoog en breed. copenhagenization: steden minder
afhankelijk van auto’s.
Rapport Marlet ~ de aantrekkelijke stad.
Onderzoek naar nieuwe impulsen voor stedelijk beleid aan de hand van de
‘aantrekkelijkheidsindex’. Wonen volgt niet altijd werken, werken volgt ook wonen. Mensen
blijken te gaan wonen waar ze willen, en daar groeit de werkgelegenheid. Daarom aandacht
aan architectuur en cultuur als instrument om economische groei te creeëren.
Marlet focust op mensen ipv bedrijven als voornaamste bron van succes in steden.
Mensen niet alleen door loon of banen naar de stad getrokken maar ook door
woonattracties; consumer city als woonplaats. natuurlijke woonattracties vooral bij oudste
generaties. Stad ook als verzamelplek voor human capital dat uitwisseling van kennis
stimuleert. opleidingsniveau is hiervoor belangrijk maar ook het ‘creatieve arbeidsethos’.
Woonaantrekkelijkheidsindex: voorspeller van de aantrekkingskracht van steden op
economisch kansrijke bevolkingsgroepen zoals hoogopgeleiden en de creatieve klasse, en
als gevolg daarvan ook voor het economische succes van steden in Nederland. Resultaten:
- bevolkingsgroei: als een stad groeit, groeien de bevolking én de werkgelegenheid.
- bevolkingssamenstelling; toename in creatieve klasse (en in mindere mate
hoogopgeleiden) is toename in werkgelegenheid.
, - agglomeratie: voordelen wegen niet op tegen nadelen dus zorgt nog steeds voor
afname in werkgelegenheid.
- diversiteit: sectorale diversiteit geen samenhang, economische diversiteit is wel pull.
- creatieve klasse: zorgt voor groei werkgelegenheid maar alleen ín de stad, niet
omgeving van de stad.
- Woonattracties: belangrijk. betere attracties zijn mensen ook bereid meer te betalen
voor een huis.
6 attracties hangen meetbaar samen met woongedrag:
- aanbod podiumkunsten
- culinaire kwaliteit
- historische binnenstad
- bereikbaarheid natuur
- aanwezigheid succesvolle profvoetbalclub
- relatief lage score geweldsmisdrijven
De aantrekkelijkste stad zou een stad zijn met veel cultuur en goede horeca in een fraaie
binnenstad, gecombineerd met veel koopwoningen, weinig criminaliteit en veel werk en
natuur in de omgeving. deze bestaat niet. toch kun je zo een index berekenen.
Interview Florida inclusief urbanisme.
Steeds vaker hebben mensen moeite met het vinden van goed betaald werk en een
betaalbaar huis in de stad. Hij schreef eerder the rise of the creative class waarin hij
betoogde dat als een stad aantrekkelijk is voor de creatieve klasse ze andere
bevolkingsgroepen zouden meetrekken in hun positieve ontwikkeling. De groei
van een innovatieve stedelijke economie heeft inderdaad geleid tot meer
werkgelegenheid – en dan vooral voor de creatieve klasse zelf – en hogere lonen,
ook voor de lagere inkomensgroepen. toch geniet maar een heel klein deel van
die voordelen. niet alle groepen kunnen de groei bijbenen. Zo wordt de sociale
en economische kloof steeds groter. Daarom wil Florida nu naar inclusieve,
welvarende woon- en werkcentra waarin iedere stadsbewoner kan participeren →
inclusief urbanisme. hiervoor nodig:
- betaalbare woningen op centrale plekken (kapitaalkrachtige bedrijven buiten het
centrum)
- sterke lokale gemeenschap met betrokken leiders.
- bottom-up oplossingen in gemeenschappen
- krachtige private- publieke samenwerking en maatschappelijke verantwoordelijkheid
van ondernemingen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliadegraaf78. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.