Samenvatting
Samenvatting Unesco/maatschappijleer rechtsorde
- Vak
- Maatschappijleer
- Niveau
- HAVO
in dit document heb ik voor jullie het hele hoofdstuk 'rechtsorde' samengevat van het vak 'maatschappijleer'
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
VolgenVoorbeeld van de inhoud
Samenvatting unescoActualiteit
Grondrechten
Sociale grondrechten deze zijn voor de zorgplicht die de overheid tegenover de
burgers heeft. Bijv. bescherming van het milieu of onderwijs.
Klassieke grondrechten bieden de burgers bescherming tegen de overheid en
zorgen voor de vrijheden van de burger. Bijv. vrijheid van meningsuiting.
Bij sociale grondrechten moet de overheid zich actief opstellen en bij klassieke
grondrechten juist passief.
Sociale grondrechten kan je niet afdwingen bij een rechter, de overheid moet zijn
best doen ergens voor maar is niet schuldig als het niet lukt.
Rechtsstaat
Rechtsstaat: een staat waarin de burgers tegen de overheid worden beschermd door
wetten je hebt dus rechtsbescherming. Er geldt één regel: de burgers houden zich
aan de regels en de overheid zal dat dan ook doen er is een sociaal contract.
Nederland is een democratische rechtsstaat.
We hebben invloed op het bestuur van het land door verkiezingen.
We hebben rechtsbescherming.
Er geldt scheiding ter machten/ trias politica in een rechtsstaat.
Wetgevend macht Parlement (eerste en tweede kamer) en regering
Uitvoerend macht Regering
Rechterlijke macht Rechters en openbaar ministerie
De regering komt meestal met wetsvoorstellen, het parlement moet hier dan mee
instemmen om het een wet te maken. Het ministerie en de ambtenaren houden
zich bezig met het uitvoeren van de wetten de regering is de leiding van hen. De
uitvoerende macht mag alleen dingen doen die in de wet staan.
Het OM staat onder leiding van de minister van Veiligheid en Justitie. Als het OM
fouten maakt is hij/zij politiek verantwoordelijk. Het OM vervolgt verdachten van
een strafbaar feit.
Grondwet
De grondwet, ook wel constitutie genoemd, is het fundament van onze rechtsstaat. Het
is het belangrijkste staatsdocument en de hoofste nationale wet van Nederland, die de
regels bevat van onze staat.
Doelen grondwet:
Beperking van macht van de staat.
Vastleggen van fundamentele rechten van burgers.
Uitdrukking van de eenheid van de staat.
Aangeven van de inrichting van de staat.
Wetten kunnen botsen ’geen discriminatie’ en ‘vrijheid van meningsuiting’.
Grondwet wijzigen een wijziging moet eerst worden aangenomen bij het parlement
met een meerderheid, vervolgens komt er een nieuwe tweede kamer na verkiezingen
om de stem van de burgers te betrekken. Dan moet de wijziging met 2/3 meerderheid
worden goedgekeurd.
Niet alle wijzigingen zijn mogelijk omdat Nederland het Europees Verdrag voor de
Rechten van de Mens en Fundamentele Vrijheden heeft getekend (EVRM)
geen doodstraf herinvoeren dus.
Volgens de sociale rechten is er een zorgplicht voor de overheid naar de burgers toe,
dit geeft ons recht op bijvoorbeeld onderwijs en gezondheidszorg. Omdat wij dit hebben
is Nederland een verzorgingsstaat.
, Wetten zijn ontstaan uit vroegere regels die waren gemaakt om te voorkomen dat de
macht van koning onbeperkt was. Zoals tijdens het absolutisme, de koning had geen
regels om zich aan te houden zijn macht was absoluut.
Montesquieu(1698-1755) kwam met de trias politica, zijn ideeën noemen we de
leer van de machtenscheiding.
Onze grondwet is gedeeltelijk gerealiseerd aan zijn ideeën, alleen zitten
ministers in 2 machten. Maar door controles houden we de drie machten in
evenwicht.
Rechtsorde
Ongeschreven regels, ook wel maatschappelijke normen, zijn vanzelfsprekende regels
voor iedereen die niet op papier staan geen afval op de grond, handgeven.
Geschreven regels, ook wel, rechtsnormen, worden wel vastgelegd in een wetboek.
Rechtsnormen moeten overeenkomen met de normen en waarden van de
samenleving, zo houden mensen zich er ook makkelijker aan. Deze normen en
waarden veranderen en zo ook de rechtsnormen homohuwelijk.
Iedereen heeft rechten en plichten, als iemand zich daar niet aan houdt ontstaan er
ruzies of meningsverschillen. Deze kunnen niet altijd zelf worden opgelost waardoor er
een rechter aan te pas komt zijn uitspraak is bindend.
Om een uitspraak te doen heeft hij informatie nodig. Beide partijen leggen uit
wat er is, zo worden alle feiten en omstandigheden in kaart gebracht. Dan gaat
hij kijken naar het recht, dit is het gehele samenstel van geschreven en
ongeschreven regels.
Er zijn 3 rechtsbronnen waar je de geschreven recht vindt wetten, verdragen en
jurisprudentie.
Jurisprudentie is het geheel van alle uitspraken die rechters ooit hebben
gedaan. Bij een uitspraak kijkt een rechter niet alleen naar nationale en
internationale wetten, maar ook naar wat voorgaande rechters in dit soort
situaties hebben gedaan. Ze hoeven niet hetzelfde te doen.
Als land kan je een verdrag tekenen waardoor je nationale wetten aan dat verdrag
moeten voldoen. Als lid van de EU moeten onze nationale wetten samengaan met de
internationale wetten die in het verdrag staan bescherming rechten van de mens.
Rechtsgebieden
Publiekrecht regelt inrichting van de staat en relatie tussen overheid en
burger. Overheid en burger moeten hier zich beide aan houden.
Staatsrecht inrichting van de staat.
Bevoegdheden van koning, rol van de tweede kamer
Bestuursrecht verhoudingen tussen burger en overheid.
Vergunningen, uitkeringen, subsidies, verblijfsvergunningen
Strafrecht regels bij misdrijven en overtredingen.
Privaatrecht (burgerlijk recht of civiel recht) regelt de betrekkingen tussen
burgers onderling.
Personen- en familierecht
Huwelijk, erfenissen, echtsscheidingen.
Ondernemingsrecht
Het oprichten van een vereniging of opzetten van een bedrijf.
Vermogensrecht als je een contract ondertekent.
Alle zaken die ‘in geld’ zijn uit te drukken.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Cloë024. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,39. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50064 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen