IC 1.2 Criminaliteit – Een probleem II
Criminaliteit is een maatschappelijk probleem omdat het veelvoorkomend is.
Want er is veel …
• Criminaliteit tegen personen
• Criminaliteit tegen goederen
• Criminaliteit tegen overheid en samenleving
• Slachtofferloze criminaliteit
Voorbeelden van ‘slachtofferloze’ delicten
- Drugsgebruik & drugshandel
- Gevechten tussen bekenden
Staan in het wetboek
- Echtscheiding (kan zonder slachtoffers gebeuren)
- Euthanasie
- Overspel (mensen die het doen hebben er ‘’plezier’’ van)
- Prostitutie
- Homoseksualiteit
- Porno (niemand wordt er slechter van)
- Gokken
N.B. alleen als beide partijen vrijwillig instemmen en vinden dat zij door de transactie niet geschaad
worden
Criminaliteit: probleem met veel schade
Criminaliteit is een maatschappelijk probleem omdat het veel schade veroorzaakt.
Want er is veel …
• Materiele schade: voor burgers, bedrijven en overheid
• Materiele schade: kosten criminaliteitsbestrijding
• Milieuschade
• Immateriële schade:
- leed van slachtoffers
- angst, vermijdingsgedrag
- morele verontwaardiging
- ontwrichting samenleving
- bedreiging rechtsorde
- ondermijning legitimiteit democratische rechtstaat
,Criminaliteit: een sociaal probleem
Criminaliteit is een maatschappelijk probleem omdat het een sociaal probleem is. Qua oorzaken en
gevolgen van criminaliteit
Want er zijn …
• Veel betrokken actoren, organisaties, bedrijven en maatschappelijke instellingen
• Maatschappelijke oorzaken van criminaliteit
• Verschillende en tegenstrijdige belangen bij aanpak
• Veel discussies over criminaliteit en de aanpak in publieke debat en media
• Spanningen tussen wensen burgers en rol overheid
Let op:
- Veiligheidsparadox, Veiligheidsutopie
- & Dilemma rechtsbescherming en rechtshandhaving
Criminaliteit: een politiek probleem
Criminaliteit is een maatschappelijk probleem omdat het een politiek probleem is.
Want …
• Het zorgen voor veiligheid is een basisfunctie van de overheid
• Veiligheid is een collectief goed
• Veiligheid staat hoog op publieke en politieke agenda
• Politieke partijen en groeperingen verschillen in voorkeuren voor aanpak criminaliteit
,IC 1.3 Criminaliteit – De definitie
Een definitie van criminaliteit
Criminaliteit is …
• menselijk gedrag
• waarbij andere personen (of dieren of het milieu)worden uitgebuit of schade toegebracht, en
• dat sociale regels schendt,
[en
• waarvan in rechtsnormen (door de overheid vastgestelde regels/weten) is aangegeven dat het niet
mag, en
• waarvan de overheid de wetten ook handhaaft.]
Gebruiken, normen en wetten
In elke samenleving zijn er gedragingen die meer of minder gewenst worden gevonden.
Hierbij wordt vaak onderscheid gemaakt tussen:
• Gebruiken: minder gewenst & geen/lichte sancties
• Normen: niet gewenst & (niet wettelijke) sancties
• Rechtsnormen: niet gewenst & wettelijke sancties (= wetten en jurisprudentie)
“Slecht gedrag” (Mala in Se) -> niet moorden
- Gedrag dat door (vrijwel) iedereen gezien wordt als slecht
- Daarom in (bijna) alle landen op alle momenten in Wetboeken van Strafrecht opgenomen
- Opgenomen in universele wetten: zie bijv. Grondwet & Rechten van de Mens
“Verboden gedrag” (Mala Prohibita) -> bijv. verkoop van XTC pillen
- Gedrag waarover verschillende ideeën zijn over of en hoe erg dit slecht is
- Daarom verschillen tussen landen en momenten in of het is opgenomen in Wetboeken van
Strafrecht
- Niet opgenomen in universele wetten: zie bijv. Grondwet & Rechten van de Mens
Verklaringen voor verschillen in definities van criminaliteit
• De technologische context (cybercrime vroeger niet)
• De maatschappelijke context
• Normen van samenleving (consensus model)
• Normen en belangen van machthebbers (conflict model)
• Politieke besluitvorming (pluralisme model)
Decriminalisering in Nederland
= uit de criminele sfeer plaatsen
▪ 1970 Maken en verkopen voorbehoedsmiddelen
▪ 1971 Overspel
▪ 1971 Homoseksualiteit (minderjarigen)
▪ 1971 Echtbreuk
▪ 1981 Abortus
▪ 1986 Produceren, verkopen pornografie
▪ 1999 Prostitutie / bordeel houden
▪ ……… Softdrugs (strafbaar, maar bezit < 5 gr. gedoogd)
, Criminalisering in Nederland
= in de criminele sfeer plaatsen
• Slavernij
• Verkeersdelicten
• Computer / Internet fraude
• Geweld binnen relaties/huwelijk
• Illegaal verblijf in Nederland (plan)
• Dragen Boerka
• Milieu overtredingen
• Dierenleed
Verschillen tussen landen in definities van criminaliteit
- Drugsgebruik
- Prostitutie
- Homoseksualiteit (this is the state LGBTI rights around the world in 2018 artikel) LEZEN
- Overspel
- Wapenbezit
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jesseberkelmans. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.