Sportgeschiedenis
Engelse sporttraditie
Engelse sporten:
- Boksen, paardenrennen, hardlopen, roeien, cricket, voetbal, rugby, hockey, golf, tennis,
badminton, tafeltennis
Voor het eerst met regels gespeeld in Engeland.
Bakermat moderne sport
Industrialisering + communicatie (telegram)
Moderne transportmiddelen; de trein + communicatie revolutie = zo zijn moderne sporten ontstaan.
Traditionele sportachtige vermaken
Werd overal gedaan; jagen (speerwerpen en boogschieten)
Vermaken waarbij een bal gedragen, geschopt of geslagen (vond vaak plaats op feestdagen)
Het werd overal net anders gedaan
Voorbeeld: kegelen, snijspelen, hanen vechten
Aantal zijn sport geworden
Ontstaan moderne sport
Traditionele sportachtige vermaken moderne sport = sportificering
Modernisering sportificering
Moderne sport- en communicatiemiddelen;
Aantal binnenlandse en buitenlandse contacten neemt toe;
Mensen kunnen reizen over grotere afstanden en gaan over grotere afstanden tegen elkaar
sporten;
Ontstaat nationaal en internationale behoefte aan standaardisering van regels
Belangrijke kenmerken moderne sport
- Standaardisering
- Organisatievormen: Bonden > regels
- Reglementering (op schrift)
Engeland
Vroege industrialisering en modernisering
In de 19e eeuw economisch, politiek, militair en culturele wereldmacht
Veel koloniën en handelsbetrekkingen
Machtigste land
Tot WOII = Engeland
Na WOII = Verenigde staten
Standaardisering sport
- London season: cricket, paardrennen, boksen
19e eeuw: Vanuit heel Engeland kwamen rijke mensen naar London om in het parlement te
zitten. In hun vrije tijd gingen ze sporten doen, zoals cricket, paardrennen en boksen.
, - Universiteiten en public schools: Roeien, hockey, rugby en voetbal
Elite scholen wouden dat de jongens wat te doen hadden. Toen hebben de scholen samen
regels gemaakt. Er was toen ook hockey voor de dames.
- Weekend parties/ besloten clubs: Tennis, Badminton, squash, golf en tafeltennis
Tuinen van de grote kastelen, velden/ muren van de tuinen. Waren besloten kringen,
vrouwen ook.
- Pubs: darts, snooker en bowling
Later op schrift gesteld, per land verschilde welke regels werden gebruikt.
Voor 1850: Boksen, paardrennen, hardlopen, cricket en roeien.
Vanaf 1850: Voetbal, rugby, hockey, golf, tennis, badminton, tafeltennis, squash, darts, snooker,
bowling.
Kernelementen Engelse sporttraditie
- Sport is karaktervormend (goed mens van worden)
Teamsporten op public schools
Opvoedingsideaal:
Mannelijkheid (flinkheid en moed)
Zelfbeheersing
Loyaliteit
Gehoorzaamheid
Benaming voor dit opvoedingsideaal Atletisme of Christian Gentleman
Mengsel van aristocratische en religieuze deugden
- Sport is competitief (WEDstrijd)
Wedstrijdsport en prestatiegericht
- Fairplay (public schools)
Zelfbeheesing, loyaliteit en gehoorzaamheid.
- Wedden op wedstrijden
Vanaf het begin…
Vaak aanleiding hardloop-, boks-, zwem-, schaats-, roei-, paardren-, en cricketwedstrijden
Wedden corruptie + omkoping / matchfixing
- Amateurisme (meeste invloed)
Niet: amateurisme professionalisme
Wel: Professionalisme
Professionalisme Professionalisme (amateurisme)
Amateurisme
Tot 1980/1984: mocht je als prof niet meedoen aan de olympische spelen
- Onderscheid tussen klassen (rijk en arm)
- Uitsluiten van beroepssporters/ professionals (want die waren te goed)
- Tegengaan wedden/ geldprijzen/ omkopen van professionals
- Amateurbepalingen als onderdeel van spelregels van moderne sporten uit Engeland (Je
mocht de sport niet in het dagelijkse leven beoefenen of geld mee verdienen)
, Engelse sporttraditie
De Christian gentleman is een amateur!
De amateur is een liefhebber en sport om de sport
De amateur is sportief en streeft fair play na
Verspreiding Engelse sporten
- Voorbeeld voor elites én overheden andere landen
- Via elites in Westerse landen
- Via Engelse koloniën (bestuurders, leger, marine)
- Via handelsbetrekkingen (handelsreizigers, zeelieden)
Engelse sporten in Nederland
Jonge rijke mannen
Voetbal, atletiek, cricket, hockey, rugby, tennis….
Pim Mulier (heel veel sporten geïntroduceerd in Nederland)
Engelse termen/ Engelse clubnamen (quick ’28)/ Engelse sportkleding
Later ook snooker en darts