Samenvatting
Samenvatting NOVA natuurkunde vwo 5 hoofdstuk 10 Ioniserende straling
- Vak
- Natuurkunde
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting NOVA natuurkunde vwo 5 hoofdstuk 10 Ioniserende straling
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting H10 Ioniserende stralingParagraaf 1, Soorten straling
Ioniserende straling => straling die in staat is atomen of moleculen te ioniseren. Straling
met een foto energie groter dan 10 eV is per definitie ioniserende straling.
Alfastraling => bestaat uit kernen van helium atomen (22He). Botsen veel omdat ze relatief
groot zijn, verliezer daardoor veel energie. Energie te bepalen door Ekin = 1/2mv2. Verliezen
ongeveer 10 eV per ionisatie.
Bètastraling => bestaat uit elektronen of positronen. Botsen minder dan alfadeeltjes
doordat ze klein en licht zijn. Energie te bepalen door Ekin = 1/2mv2. Verliezen ongeveer 10
eV per ionisatie.
Gammastraling => bestaat uit fotonen en heeft dus geen lading. Energie te bepalen door
Ef = hf. Het deeltje is zeer klein en bots daarom ook niet of nauwelijks. Verliezen 0 eV tot de
fotonenergie per ionisatie.
Dracht => maximale indringdiepte. Deze is per straling (alfa of bèta) afhankelijk van de
botsing kans en de Ekin.
Ioniserend vermogen => mate waarin straling in staat is om ionisaties te veroorzaken.
Hangt af van de energie van een deeltje. Bij alfa groter dan bij bèta, daarom is alfastralen
ook gevaarlijker.
Doordringend vermogen => mate waarin straling in staat is om diep in materie door te
dringen. Hangt af van de interactie kans van het deeltje. Bij bèta groter dan alfa, daarom
komt bètastraling verder.
Paragraaf 2, Gezondheidseffecten van straling
Stralingsdosis => geeft de hoeveelheid energie aan van ioniserende straling die per
kilogram materie wordt geabsorbeerd. Belangrijk om te bepalen omdat straling schade
veroorzaakt aan weefsels door ionisatie.
E
D=
m
● D => stralingsdosis (Gy)
● E => geabsorbeerde energie (J)
● m => massa van de stof die straling absorbeert (Kg)
Equivalente dosis => ook wel dosisequivalent, is de stralingsdosis na rekening gehouden
met de stralingsweegfactor van de gebruikte straling.
H = Wr * D
, ● H => equivalente dosis (Sv)
● Wr => stralingsweegfactor van de gebruikte straling
○ Alfastraling => 20
○ Bèta en gamma => 1
○ Rest BiNaS 27D3
● D => stralingsdosis (Gy)
Effectieve totale lichaamsdosis => de stralingsdosis van een bepaalde straling op een
specifiek deel van het lichaam.
Heff = Wt * H
● Heff => effectieve totale lichaamsdosis (Sv)
● Wt => weefselweegfactor
○ BiNaS 27D2
● H => equivalente dosis (Sv)
Besmetting => als de bron van de straling zich in of op het lichaam bevindt (heel gevaarlijk
bij alfa, en ook gevaarlijk bij bèta en gamma)
Bestraling => als de bron van de straling zich buiten het lichaam bevindt (alleen gevaarlijk
bij gammastraling)
Achtergrondstraling => de straling die je sowieso oploopt afkomstig van:
● Kosmische straling (uit de ruimte)
● Radioactieve stoffen uit onze omgeving (in de bodem)
Paragraaf 3, Stralingsbronnen
Stralingsbronnen => apparaten van de mens zoals een röntgenbuis zendt straling uit, maar
ook bij kernreacties met radioactief verval ontstaat straling
Röntgenapparaat => in een röntgenapparaat wordt een kathode verhit, waar elektronen
worden losgemaakt. Die worden versneld richting een wolfraamanode door een spanning
tussen de kathode en anode. Voor de anode worden ze afgeremd waarbij Ekin wordt
omgezet in röntgenfotonen. Een deel van de straling van de fotonen is niet nuttig voor
beeldvorming en wordt daarom weggefilterd.
Radioactieve kern => atoom kern die niet stabiel is. Er kan dan een kernreactie optreden
(radioactief verval): een of meerdere deeltjes verlaten de kern, zodat de kern stabiel wordt.
Het deeltje dat wegschiet is het stralingsdeeltje, met ioniserend vermogen. => BiNaS 25!
Atoomkernen => bestaan uit protonen, Z en neuronen N. Samen het massagetal A = Z + N.
Een kern wordt genoteerd als ZAX.
Alfaverval => de radioactieve kern zendt een heliumkern (42He) uit. Het massagetal gaat
daardoor omlaag met 4 en atoomnummer met 2. Voorbeeld: 23892U -> 23490Th + 42He
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmakuijtenbrouwer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen