Samenvatting over Parlementaire democratie van het boek Thema's maatschappijleer. De onderwerpen die worden behandeld zijn o.a. dictatuur, politieke stromingen en de democratie.
Paragraaf 1
● Politiek: het nemen van allerlei besluiten om het land te besturen
● Zij hebben invloed op het gebied van:
○ Welvaart ( voldoende banen etc)
○ Volksgezondheid (wegwerken wachtlijsten ziekenhuizen)
○ Infrastructuur (aanleg en onderhoud van bruggen, wegen en dijken)
○ Onderwijs (Veranderen van de exameneisen)
○ Buitenlandse betrekkingen (uitzenden van militairen)
○ Openbare orde en veiligheid (het meer inzetten van politie)
● Democratie: een bestuursvorm waarbij de bevolking direct of indirect invloed
uitoefent op de politieke besluitvorming.
○ Oudste voorbeeld van democratie is Athene.
● Referendum: kiesgerechtigde burgers rechtstreeks mogen stemmen over een
politiek vraagstuk of wetsvoorstel.
○ Denk aan ‘Brexit’
● Nederland heeft een indirecte democratie, de burgers nemen niet zelf de
beslissingen maar stellen volksvertegenwoordigers aan om deze beslissingen te
nemen.
○ Voordelen zijn:
○ Sneller en volksvertegenwoordigers kunnen zich er beter in verdiepen.
● Parlementaire democratie: Een indirecte democratie
● Rechtsstaat met grondrechten zorgen voor fundament democratie
● Belangrijkste kenmerken (die in grondwetten zijn vastgelegd)
○ Burgers hebben politieke grondrechten
■ Alle Nederlanders hebben vanaf 18 jaar kiesrecht
■ Iedereen mag een politieke partij of vereniging oprichten
■ Iedereen mag demonstreren of zijn mening uiten
○ Over politieke besluitvorming
■ De regering en het parlement maken samen de wetten
■ Wetten gaan pas gelden als een meerderheid in het parlement
daartoe besluit
○ Er wordt rekening gehouden met minderheden, hierdoor kunnen
grondrechten ook niet zomaar worden afgeschaft.
○ Er is persvrijheid
● Sinds 1848 is Nederland een democratie
● Sinds 1917 algemeen kiesrecht voor mannen
● Sinds 1919 algemeen kiesrecht voor vrouwen
● Dictatuur: als alle macht in handen is van één persoon of een kleine groep mensen.
○ Bv. Turkmenistan en Saudi-Arabië
● Er zijn dictaturen gebaseerd op ideologie.
○ Bv. Cuba en Noord-Korea
● Religieuze dictatuur: Als de dictatuur op een geloof is gebaseerd.
○ In Iran is er een dictatuur gebaseerd op de Islamitische wetgeving.
, ● Militaire dictatuur: Als het leger van een land de macht overneemt.
● Kenmerken dictatuur:
○ Geen machtenscheiding
○ Grondrechten worden niet gerespecteerd
○ Geen vrije pers
○ Oppositiepartijen zijn verboden
○ Politieke rol voor militairen
○ Verkiezingsfraude komt veel voor
○ Regering kan snel en efficiënt besluiten over zaken
● Of Nederland een 100% democratie is verschilt voor iedereen
○ Niet: we mogen niet echt zelf kiezen over zaken alleen over de
vertegenwoordigers
○ Wel: we mogen kiezen wie beslissingen gaan nemen namens ons (de
vertegenwoordigers)
Paragraaf 2
● Bijna alle politieke partijen ontstaan vanuit een ideologie
● Ideologie: een samenhangend geheel van ideeën over de gewenste inrichting van
de samenleving.
● Ideologie kan worden vastgesteld door 2 vragen
○ Welke waarden en normen staan centraal?
○ Oftewel waar hecht je waarde aan en waar ga je je best voor doen om te
realiseren.
○ Wat is de gewenste rol van de overheid op sociaal economisch gebied?
■ Sommige mensen willen een links uitgangspunt en andere mensen
een rechts uitgangspunt.
● Links: ongelijkheid verminderen, goede uitkeringen,
beschermen van zwakkere.
● Rechts: weinig bemoeienis, zelf verantwoordelijk,
inkomensverschillen
● 3 politieke ideologieën of stromingen
○ Liberalisme: vrijheid belangrijk, overheid moet zich beperken tot kerntaken,
voor korte en lage uitkering. Liberalen zijn rechts
■ VVD, D66, PVV, Groenlinks heeft liberale standpunten
○ Socialisme: sociaal democratie, voor vrijemarkteconomie, voor
gelijkwaardigheid, zwakkeren moeten beschermd worden. Socialisten zijn
links.
■ PvdA, SP en Groenlinks
○ Confessionalisme: baseert zich op het geloof, rentmeesterschap: mensen
moeten goed voor de aarde zorgen want die hebben ze van god gekregen,
naastenliefde, zorgzame samenleving. Confessionelen zijn midden
■ CDA, CU, SGP
● Populisme: een stijl van politiek bedrijven ipv ideologie, komen op voor eenvoudige
burger, zetten zich af tegen elite, sterk nationalistische (tegen immigranten)
○ PVV
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper baukjejansen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
