Samenvatting Europees recht
College 1: Inleiding
Internationaal recht
Waarom?
De EU is een internationale organisatie die is opgericht volgens de regels van het
internationaal.
Hoe komt een verdrag tot stand?
1. Onderhandelen over de tekst van het verdrag door hoge ambtenaren.
2. Ondertekenen van het verdrag door de betrokken regeringen.
> De tekst van het verdrag ligt vast.
3. Parlementaire goedkeuring van het verdrag ratificatie (bekrachtiging) van het verdrag.
4. In werking treding van het verdrag, in het verdrag staat hoeveel landen moeten
ratificeren.
EU verdragen = alle landen moeten ratificeren als je iets wil veranderen aan het verdrag.
Soorten internationale samenwerkingen
Internationale samenwerking
> Gouvernementeel vs. non-gouvernementeel (NGO)
> Intergouvernementeel vs. supranationaal
Gouvernementeel: een internationaal verdrag tussen meerdere landen die een instantie
oprichten met betrekking tot het verdrag.
Non-gouvernementeel (NGO): samenwerking over de grens door particulieren, AzG. Niet
politiek verbonden aan een land. Het werk richt zich op
verondersteld maatschappelijk belang, zoals
milieubescherming, gezondheid, ontwikkelingswerk, etc.
Intergouvernementeel: als landen willen samenwerken en er is geen organisatie die ‘boven’
de landen staat. Er staat niks boven ze. Besluiten worden uitsluitend
door de nationale regeringen samen genomen en niet door een
instelling die boven de lidstaten staat.
> Behoud van soevereiniteit
> Niet tegen wil te binden
> Unanimiteit / eenparigheid van stemmen
Supranationaal: als landen willen samenwerken worden DELEN van de soevereiniteit
afgedragen aan instellingen/organen.
> Stukjes van de soevereiniteit worden afgedragen naar BOVEN.
> Wel tegen wil te binden
> Meerderheid van de landen overstemd worden
Pagina 1 van 38
,Internationale organisaties
Lichaam opgericht bij verdrag voorzien van organen.
Taak: duurzame behartiging gemeenschappelijke belangen lidstaten.
Soorten organisaties (naar taak):
> Politiek:
> Militair: NAVO en WEU
> Economisch:
> Sociaal:
> Rechtsprekend: Hof van Justitie
Internationale organisaties
1. Intergouvernementeel
Organisatie staat alleen de samenwerking tussen regeringen ten dienste. Staten kunnen
niet tegen hun zin gebonden worden.
Hoe worden besluiten genomen?
2. Supranationaal
Staten dragen (een deel van) hun bevoegdheden over m.b.t. wetgeving, bestuur en
rechtspraak.
Hoe worden besluiten genomen?
Verschillen
Instituut EHRM Internationaal Gerechtshof
Orgaan van: Raad van Europa VN
Juridische basis: EVRM Handvest VN
Zetel: Straatsburg Den Haag
Geschillen: Burger vs. overheid Landen vs. landen
Doorwerking internationaal recht
(gematigd) Monisme = het Unierecht heeft een ‘eigen rechtsorde’ en hoeft niet omgezet
te worden.
Dualisme = internationaal recht moet eerst omgezet worden in nationale wetgeving.
Artikel 93 en 94 Grondwet
EU-recht heeft het nationale stelsel niet nodig:
- Van Gend en Loos
- Costa / E.N.E.L.
Pagina 2 van 38
,Ontwikkeling van de EU
Schuman: ‘Eenwording van Europa bereiken door economische integratie door
introductie van nieuw rechtsstelsel.’
Dus: politieke integratie (binding) door economische integratie door juridische integratie
Dus: > Doel: politieke eenheid
> Middel: juridische eenheid
> Inhoud: economische eenheid
Europa! Waarom?
1. Economische integratie
> 9 mei 1950: Schuman plan
> 18 april 1951: EGKS
- Overdracht soevereiniteit over kolen en staal;
- Begin economische integratie;
> 25 maart 1957: EEG / Euratom
- Opheffen belemmeringen economisch verkeer;
- Nieuwe leden;
> 7 februari 1992: EEG wordt EG
> 1 december 2009: Verdrag van Lissabon (inwerkingtreding)
2. Juridische integratie
> Twee manieren gelijktrekken rechtstelsels van lidstaten:
- Negatieve integratie: verbodsbepalingen;
- Positieve integratie: d.m.v. Europese wetgeving;
> Systeem van rechtsbescherming (EEG-Verdrag):
- Onafhankelijk systeem van rechtsbescherming;
- Bindende uitspraken over uitleg Unierecht, art. 267 VWEU;
> Extensieve interpretatie;
3. Politieke integratie
> Doel na Wereldoorlog: een verenigd Europa
> Beperkte rol Europees Parlement in het begin:
- Geen invloed op besluitvormingsproces;
- Niet democratisch gelegitimeerd;
> 1979: rechtstreekse verkiezingen in lidstaten
> Meer bevoegdheden Europees Parlement besluitvormingsprocedure:
- Amendement;
- Medebeslissingsprocedure;
Pagina 3 van 38
, De EU nu…?
Een staat?
Een federatie?
Terugtrekken uit de EU
Wat is het recht van de EU?
> Primair recht: VEU, VWEU, Handvest en protocollen.
> Secundair recht: steunt op het primaire recht.
Voorbeelden: verordeningen, richtlijnen.
Rol van het Hof EU
Van Gend en Loos
- Feiten: Van Gend & Loos is een vervoersbedrijf dat goederen van Duitsland naar
Nederland exporteerde. Bij het over gaan van de grens werd het geconfronteerd
met invoerrechten die verhoogd waren sinds de invoering van het EEG verdrag,
waarin bepaald was dat invoerrechten niet verhoogd mochten worden. Het
bedrijf stelt een aantal prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie van de EU.
- Rechtsvraag: Kunnen burgers onmiddellijk door de rechter te handhaven rechten
ontlenen aan artikel 30 VWEU? Met andere woorden, heeft artikel 30
VWEU directe werking?
- Hof: > Verschil met gewoon internationaal recht;
> Unierecht kan (rechtstreeks) rechten scheppen voor particulieren;
> Met het EEG-Verdrag is een nieuwe, autonome rechtsorde gevormd
Vervolg Hof EU
Costa / E.N.E.L.
- Feiten: De advocaat Costa heeft aandelen in een klein elektriciteitsbedrijfje dat dankzij
een Italiaanse nationalisatiewet wordt ingelijfd bij het grote bedrijf ENEL. In een
gerechtelijke procedure verzocht Costa om de toepassing van artikel 117 EEG-
verdrag om zo de Italiaanse rechter te laten toetsen aan het Europese
gemeenschapsrecht. In de zaak vraagt de Italiaanse kantonrechter aan het Hof
van Justitie om te toetsen of het nationale Italiaanse recht verenigbaar was met
het Europese Gemeenschapsrecht. De Italiaanse rechter was van mening dat de
eigen nationalisatiewet belangrijker was dan de eerder nationale wet waarbij
het Verdrag van Rome als nationale wet was aangenomen.
- Rechtsvraag: Heeft het Europese gemeenschapsrecht voorrang op het nationale recht?
- Hof: > Door sluiting EEG-Verdrag is een nieuwe, autonome rechtsorde ontstaan.
> De autonomie van het Unierecht bestaat uit de eigenschappen: rechtstreekse
werking en voorrang.
> Nationaal recht kan geen afbreuk doen aan Unierecht: Unierecht heeft voorrang
boven nationaal recht.
Pagina 4 van 38
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mitchelwelling. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,48. Je zit daarna nergens aan vast.
