De definitie van sociale psychologie volgens Gordon W. Allport:
Sociale psychologie is de wetenschappelijke poging om te beschrijven hoe gedachten,
gevoelens en gedragingen van individuen beïnvloed zijn door de daadwerkelijke,
voorgestelde of geïmpliceerde aanwezigheid van andere individuen.
- Een voorbeeld hiervan is het webcollege; docent is dit in studeerkamer aan het
opnemen echter beïnvloedt de voorgestelde aanwezigheid van ons, de studenten,
het gedrag dat hij vertoont.
Intra-groepsprocessen: binnen een groep
Inter-groepsprocessen: tussen groepen
We zullen zien dat gedrag van een individu of van individuen in actie, soms ook
groepsgedrag kan zijn wanneer mensen beïnvloed worden door de groepen waar zij
onderling deel van uitmaken maar ook de onderlinge verhouding van die groepen.
Waarom groepen?
Wanneer je leeft en samenleeft in groepen kan je meer bereiken dan in je eentje, in een
groep kan je dingen voor elkaar krijgen die je in je
eentje niet zou kunnen bereiken en als je iets kan in je
eentje kan je dit in een groep vaak veel sneller.
- Overleving: we zijn kwetsbaar en afhankelijk;
binnen de groepen waarin we deel maken
vinden we makkelijker romantische partners.
- Self-esteem: we kunnen neerwaartse
vergelijkingen maken; we doen het beter dan
anderen.
- Social-accuracy: het idee van hoe de wereld in
elkaar steekt. Dat is iets wat in stand komt in
interactie met anderen; uitwisseling met
anderen speelt grote rol.
- Belonging: groepen geven ons het gevoel dat
we ergens bij horen.
Zonder groep...
Veel mensen die bijv. door corona in isolatie zitten voelen zich eenzaam, uit onderzoek is
gebleken dat het gebrek aan sociale contacten erg schadelijk kan zijn.
Er zijn verschillende onderzoeken die hiernaar kijken; sociale uitsluiting.
Sociale paradigma: stel je doet mee aan een onderzoek, je hebt toegezegd mee te doen. Je
gaat naar het lab en je wordt gevraagd plaats te nemen in wachtkamer. Er zitten ook
anderen te wachten. Een van die mensen heeft een balletje daar zit hij mee te spelen, uit
verveling gooit hij de bal naar een van de anderen. Die gooit het balletje terug, het balletje
wordt naar jou gegooid. Je gooit hem waarschijnlijk weer terug. Wat gebeurt er als die twee
anderen dan balletje alleen nog maar naar elkaar gooien? Dit is onderzocht maar er kwam
een makkelijkere manier; online (zie volgende bladzijde).
,Cyberball
Je ziet op het scherm een handje, dat ben jij. In het
inclusie gedeelte wordt hij naar jou gegooid en jij
gooit hem verder. In de exclusie gedeelte wordt het
balletje op een gegeven moment niet meer naar jou
gegooid maar enkel naar elkaar. Wat doet dat met
mensen?
- Sociale exclusie heeft o.a. effecten op
o Stemming
o Zelfwaardering: minder waardering voor zelf
o Cognitieve prestaties; minder goed op taken vervolgens
o Gedrag
Herstelgedrag; mensen proberen om het goed te maken; blijkbaar heb
ik iets verkeerds gedaan.
Agressie; als dat niet het geval is kan er ook agressief gedrag worden
vertoond als hier de mogelijkheid voor is.
Onderzoek van Willems et al. (2000)
Overincluded conditie: je krijgt de bal vaker doorgespeeld dan de andere twee
Included: een evenwichtige verdeling
Partially ostracized: af en toe krijg je het balletje maar veel minder vaak dan de anderen
Completely ostracized: je krijgt helemaal het balletje niet meer
Exclusie bedreigt:
Behoefte erbij te horen: is over het algemeen erg sterk
Zelfwaardering: vermindert
Gevoel van controle: we hebben behoefte om sociale omgeving te controleren, er is
een verminderd gevoel van controle.
Betekenisvol bestaan: wij willen dat ons leven betekenis heeft
Sociale uitsluiting doet pijn! Onderzoek van Eisenberger et al; reactie in hersenen op
uitsluiting en fysieke pijn lijken erg op elkaar.
,Sociale exclusie
Exclusie is aversief, doet pijn
Zelfs als we door ongeziene anderen buitengesloten worden
Zelf als het toegeschreven kan worden aan externe oorzaken
o Als bijv. gezegd wordt dat er een fout was in het computerprogramma en de
bal niet naar jou werd gegooid i.v.m. een externe fout.
Zelfs als we door een computer worden buitengesloten
o Je speelt niet met daadwerkelijke anderen maar het is een computerspelletje
Zelfs als we door de leden van een outgroup worden buitengesloten
o En zelfs als we deze outgroup verachten; daar willen we niet eens bij horen
Buitengesloten worden heeft grote effecten ongeacht door welke groep we worden
buitengesloten
Take home message
Groepen zijn belangrijk voor ons
Buitengesloten worden door groepen of uitgesloten worden van een groep doet pijn
1.2 Wat is een groep?
Gelijkenis: we groeperen op basis van gelijkenis zoals hieronder: we zullen deze groeperen
als 3 minions en 3 smurfen, behorend tot dus 2 groepen.
Nabijheid: de plaatjes hieronder zullen we zien als twee afzonderlijke groepen. Omdat die
drie individuen zich dichter bij elkaar bevinden
Common fate: lotsovereenstemming; individuen die zich hetzelfde gedragen
, Zijn die drie kenmerken genoeg?
Kijk bijvoorbeeld naar het plaatje hiernaast waarop mensen te
zien zijn die allen op het strand zonnen. Ze lijken allen best op
elkaar, ze liggen erg dichtbij elkaar en ze liggen allemaal te
zonnen. Is dit een groep?
- ‘Nee dit is geen groep, deze mensen kennen elkaar niet
en hebben nauwelijks interactie met elkaar’ -> aggregaat
- Aggregaat: mensen bij elkaar die we echter niet als groep
zouden bestempelen
En op het plaatje hiernaast? Zien we dit als een groep?
- Meeste mensen zien dit wel als een groep, maar hoe
komt dat?
- Het blijkt dus niet zo makkelijk te definiëren wat iets nou
eigenlijk een groep maakt.
- Deze moeilijkheden treffen wij niet alleen maar ook
onderzoekers lopen hier tegenaan.
Pogingen van definities van groepen worden gevormd in termen
van interactie, interdependentie, structuur, zelf-categorisatie en
sociale identiteit
Oplossing: de term entitativiteit om de mate van groepsheid te vangen.
Entatitviteit is het gevoel of de perceptie dat een groep individuen ook daadwerkelijk
een groep is
Geen van de besproken kenmerken is noodzakelijk of voldoende om entitativiteit te
bewerkstelligen, maar ze dragen wel allen bij.
Hoe meer een groep elk kenmerk bezit, hoe meer groeperig ze zou moeten lijken.
Onze definitie van een groep
‘A group exists (psychological) if two or more individuals perceive themselves to be
members of the same group or social category, and are perceived as a group by at least one
other person’ (Brown, 2000)
‘We will define a social group as a collection of three or more individuals who are perceived,
by themselves or others, to be a group’ (Stangor, 2016)
Juiste niveau van analyse
- Is een groep meer dan alleen haar leden, is er een Gestalt? Of kan alles door het
individu verklaard worden?
- De aanpak op groepsniveau
o Focus op groep als groep
- De aanpak op het individuele niveau
o Focus op de individuen die gezamenlijk de groep uitmaken
Interactionisme: sociaal gedrag is deels bepaald door het individu en deels door de relatie
tussen het individu en de groep.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 123chai456. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.