Uitwerking van alle hoorcolleges van de premaster, met als onderwerpen:
1. Introductie kwantitatief onderzoek
2. Design en dataverzameling
3. Beschrijving steekproef, frequentie- en associatiematen
4. Bias, confounding en effectmodificatie
5. Etiologisch onderzoek
6. Interventie onderzoek
7....
College 1 introductie
Wat is wetenschap:
- Wetenschap is een menselijke activiteit met als doel het scheppen van kennis
- Wetenschappelijke kennisvorming is de onophoudelijke pendelbeweging van
inductie en deductie tussen theorie en empirie
Deductie → theorie → hypothese → observatie → bevestiging
- Top-downlogica, vanuit algemene gevolgtrekking gemaakt naar het bijzondere geval
(mensen zijn sterfelijk, socrates is een mens, hij is dus sterfelijk)
- Deductief argument is vanzelfsprekend waar en kan dus niet weerlegd worden, maar
wel geïllustreerd worden door specifieke situaties
Inductie → observatie → patroon → voorlopige hypothese → theorie
- Bottom-up logica: men komt tot een algemen regel, generalisatie geheten, op grond
van empirisch onderzoek (specifieke waarnemingen) (voorbeeld 1 zwaan is wit, 2 wit
etc. alle zwanen in het park zijn wit)
Onderzoeksproces als onderdeel van de empirische cyclus
Aanleiding voor onderzoek:
- Klinische waarneming of theorie (inductie of deductie)
- Wetenschappelijke literatuur
• Onbekendheid / tegenstrijdigheden
• Reproduceren
- Combinatie van bovenstaande
Klinisch wetenschappelijk onderzoek: wetenschappelijk onderzoek dat een specifieke focus
heeft op bestuderen van ziekte en/of beloop van ziekte.
- Research design to guide clinical practice and to improve the health and quality of life
of patients
- Is een gestructureerd process:
• To examine clinical conditions and outcomes
• To establish relationships among clinical phenomena
• To generate evidence for decisionmaking and to provide the impetus for
improving methods of practice.
Onderzoeksproces in 3 fasen
Fase 1: theoretische design
- Formuleren en afbakenen probleem
- Formuleren vraagstelling of hypothese
Fase 2: design dataverzameling
- Keuze onderzoeksdesign
- Keuze populatie
- Keuze variabelen
Fase 3: design data analyse
- Presentatie studiepopulatie
- Presentatie samenvattende schatters van onderzochte parameters
Klinisch epidemiologisch onderzoek
Kwantitatief onderzoek
- Focust op het vóórkomen (occurence) en behandelen van ziekte en de
determinanten die daarmee samenhangen
- Onderzoeksopzet in 3 fasen
• Theoretisch ontwerp: beschrijft de relatie die de gezondheidstoestand
beschrijft als functie van determinanten
Hoe ziekte te voorspellen
Wat is de oorzaak? Hoe te behandelen?
Gezond Ziek
At risk hoe beloop voorspellen
Wie is at risk?
Verschillende typen epidemiologisch onderzoek:
- Etiologisch
- Diagnostisch
- Prognostisch
- Therapeutisch
Aard is beschrijvend of verklarend
2
,Etiologisch onderzoek
Focus Oorzaken van gezondheidsuitkomst
Doel Aantonen /uitsluiten van oorzakelijke relaties tussen een potentiële oorzaak
en het vóórkomen van ziket of andere gezondheidsuitkomsten
Aard verklarend
Relevantie wetenschappelijk: geven richting aan mogelijkheden voor preventie en/of
interventie
Diagnostisch onderzoek
Focus vaststellen/voorspellen aanwezigheid van ziekte
Doel kans op aanwezigheid van ziekte voorspellen op basis van klinische en niet-
klinische kenmerken
Aard beschrijvend
Relevantie klinisch: maakt het mogelijk een diagnose te stellen en richting te geven aan
de behandeling
Prognostisch onderzoek
Focus voorspellen van het beloop van ziekte
Doel van toekomstige aanwezigheid het beloop van de ziekte voorspellen op basis
van klinische en niet-klinische kenmerken
Aard beschrijvend
Relevantie klinisch: maakt het mogelijk een prognose te stellen en richting te ge ven aan
de behandeling → beleid inzetten en zorg op maat in de toekomst
Interventieonderzoek
Focus effect van interventie op ziekte
Doel 1. Het oorzakelijke verband verklaren tussen het verloop van de ziekte en de
behandeling
2. het beloop van de ziekte voorspellen gegeven de behandeling en het
klinische en niet-klinische profiel
Aard verklarend en beschrijvend
Relevantie 1. Wetenschappelijk: interventie ontwikkeling
2. Klinisch: maakt het mogelijk de meest optimale behandeling te kiezen
Klinimetrisch onderzoek
Focus met behulp van een meetinstrument de aanwezigheid van ziekte vaststellen
Doel de kans op aanwezigheid van de ziekte voorspellen op basis van een
meetinstrument
Aard beschrijvend
Relevantie klinisch: maakt het mogelijk een diagnose te stellen en richting te geven aan
behandeling.
3
, College 2 design en data verzameling
Theoretisch design en design dataverzameling
- Probleem-, doel- en vraagstelling wat en waarom?
- Domein, studiepopulatie en steekproef bij wie?
- Studiedesigns hoe?
- Uitkomst en determinanten waarmee?
Probleem-, doel- en vraagstelling
Wat een waarom ga ik onderzoeken?
- Topic: wat is het onderwerp waarop dit onderzoek betrekking heeft? (bijv.
therapietrouw, fysieke activiteit)
- Probleemstelling: formuleert voor het topic het probleem dat zal worden aangepakt
en geeft, met argumenten onderbouwd, de noodzaak van een onderzoek aan (bijv.
lage therapietrouw onder 1e generatie Marrokkanen)
- Doelstelling: wat is het doel dat met dit onderzoek wordt nagestreefd in relatie tot
het probleemgebied en het topic (bijv. evalueren effectiviteit pillendoos)
- Onderzoeksvraag c.q. hypothese geeft specifiek weer met welke vraag/hypothese de
onderzoeker die doel wil bereiken
Ontwikkelfase van de onderzoeksvraag
- Biedt een kader voor de ontwikkeling van het design en uitvoering(splan) van de
studie
- Een goede onderzoeksvraag ondersteunt de studie, een matige vraag introduceert
‘ruis’ en onzorgvuldigheid (confounding/bias)
- Een goede vraag is relevant en is in lijn met vastgestelde prioriteiten en behoeften
- Verschillende vragen leiden tot verschillende vormen van evidentie
• Effectiveness of therapy
• Adverse events and harmful outcomes of therapy
• Aetiology of disease
• Diagnosis and prognosis test accuracy
• Prognosis
Formuleren onderzoeksvraag
2 stappen:
- ‘free form’ question
• Alledaagse taal
• Soms nog erg vaag
• Beschrijft de vraag waarin we geïnteresseerd zijn? Bijv. what does statin use
have in COPD?
- Structured question: herdefineer de vraag in ‘beantwoordbare’ (toetsbare)
onderzoeksvraag
• Helder en precies geformuleerd. Niet te breed, niet te nauw. Bijv. in patients
aged (older than) 40 years who are previous or current smokers with COPD,
does maintenance inhaled therapy prevent acute exacerbations?
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marieke127. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,19. Je zit daarna nergens aan vast.
