Colleges Endocrinologie – Isabella Ghauharali
HC1 Introcollege – 31 mei 2021
Klachten in kaart brengen, bloedonderzoek, aanvullend onderzoek (MRI, CT, extra bloed),
diagnose.
Gonadale endocrinologie:
- Hormonen beginnen in puberteit aangemaakt te worden en zorgen voor secundaire
geslachtskenmerken
- Man:
o Schaamhaar
o Baard in de keel
- Vrouw:
o Borstgroei
o Andere vetverdeling rond heupen
o Schaamhaar
Opdracht academische vorming:
-
-
,Colleges Endocrinologie – Isabella Ghauharali
-
HC2 Endocrinologie in vogelvlucht – 31 mei 2021
Endocrinologie:
- Communicatie tussen cellen van een organisme
- Studie van hormonen
- Globale hormoonfuncties:
o Voorplanting
Testosteron, oestrogeen, oxytocine, prolactine
o Groei en ontwikkeling
Groeihormoon, IGF-1, schildklierhormoon, cortisol
o Homeostase
Insuline, glucagon, vasopressine, aldosteron, parathormoon, cortisol,
schildklierhormoon
o Energieproductie en metabolisme
Signaaloverdracht:
- Hormonen via bloedbaan naar receptoren op receptoren. In de bloedbaan kunnen ze
gebonden en ongebonden zijn (inactief vs. actief).
- Autocrien: cel scheidt hormonen af en grijpen aan op dezelfde cel
- Paracrien: cel scheidt hormonen af en beïnvloedt dichtgelegen cellen, zoals
alvleesklier, specifiek de Eilandjes van Langerhans. Insuline (productie in alvleesklier)
werkt in de bloedbaan, maar ook op de cellen in de alvleesklier.
- Neurotransmitters
Syndroom van Cushing:
- Lichaam maakt te veel cortisol
- Lichamelijke veranderingen:
,Colleges Endocrinologie – Isabella Ghauharali
o Moon face: rond en bol gezicht
o Rode verkleuring van wangen
o Toename van gezichtshaargroei
o Striae: verse rode en niet dunne en bleke.
o Voller in gewicht (ruimte boven sleutelbeen is opgevuld met vet)
o Dunner haar
o Dunne huid
o Dunne armen en benen in verhouding tot de romp. Dit komt door
spieratrofie.
Hormonen:
- Cortisol is een steroïde hormoon, die soort is gevormd uit cholesterol. Verschillende
typen hormonen qua werking.
- Amine hormonen: gevormd uit aminozuren (adrenaline)
- Peptide hormonen: keten van aminozuren verbonden door peptidebindingen
(insuline of glucagon).
Steroïdhormonen:
- Gemaakt in bijnier en in gonaden
- Bijnier:
o Bestaat uit cortex en medulla. In de cortex worden de steroïdhormonen
gemaakt. Die laag bestaat eigenlijk ook uit lagen. Zona glomerulosa
(aldosteron), fasiculata (cortisol), reticulatis (androgenen). Elke laag kan
aparte hormonen maken.
- Niet uit je hoofd kennen! Het gaat meer
om de hoeveelheid stappen
- Vetoplosbaar/hydrofoob, dus niet oplosbaar in plasma. Ze moeten door het bloed
gebonden aan plasmaeiwitten. CBG bindt cortisol en maakt het inactief, waardoor
het door de bloedbaan kan. Ze kunnen wel het celmembraan passeren. In het
cytoplasma kunnen ze aan nucleaire receptoren binden. Het complex gaat dan de
celkern in en bindt aan bijbehorende DNA, waardoor gen transcriptie wordt gestart
ter productie van eiwitten.
Peptidehormonen:
- Geproduceerd in ER uit aminozuren en uitgescheiden via exocytose via het Golgi
apparaat. Iets sneller dan steroïdhormonen,
, Colleges Endocrinologie – Isabella Ghauharali
- Wel oplosbaar in plasma en dus niet gebonden aan transporteiwitten. Ze kunnen
niet door de celmembraan heen en binden dus aan receptoren op celmembraan. Na
binding wordt er een reactieketen in gang gezet en die zorgt voor gen transcriptie.
Amine hormonen:
- Uit aminozuren gemaakt. Belangrijkste is tyrosine waaruit catecholamines
((nor)adrenaline en schildklierhormoon waarna jodium bindt).
Regulatie hormoonsecretie:
- Processen waar we het over hebben beginnen altijd met een bepaalde input
(hormonen, stress, temperatuur, eten enz.). Die input leidt tot proces afhankelijk van
het orgaan en de invloed. Dan komt er een bepaalde output. Die heeft wel vrijwel
altijd een feedbackloop naar de input.
- Voorbeeld
Neuro-endocrinologie:
- Hypothalamus staat centraal
- Stimuli:
o
- Output gaat richting hypofyse, hersenen of autonome zenuwstelsel
- Hypothalamus-hypofyse as:
o Hypothalamus staat o.i. veel stimuli wat afgifte hormoon geeft “releasing
hormoon.” Dat beïnvloedt hypofyse en kan een type hormoon afgifte
“trofische hormonen.” Die werken op endocriene organen. Die reageren op
trofische hormonen door een hormoon te maken en die gaat naar target
tissues. Hier is ook veel negatieve feedback: hoe meer hormoon, hoe minder
releasing hormoon en trofisch hormoon.
Cortisol regulatie:
- Hypothalamus CRH
o Veel regulaties en controles
- Hypofyse ACTH
