Psychologie
college 1
inleiding psychologie en veiligheid: HS 1.1
Psychologie + sociologie= sociale psychologie
Hoe kun je psychologie gebruiken in de veiligheidswereld?
- Vooraf proberen te bepalen hoe iemand zal reageren op een situatie/calamiteit, om er zo
goed op te kunnen reageren.
- Hoe mensen zich veilig voelen of juist onveilig.
allemaal verbonden met elkaar!
Wat is ‘’veilig’’ gedrag?
safety ongelukken (onbedoeld)
security overtredingen (bedoeld)
Wat is (on)veiligheid?
Over het algemeen overschatten mensen de eigen mogelijkheden en onderschatten de gevaren uit
de omgeving (=fundamentele attributiefout) inschattingsfout
dit komt door de evolutie!
De 4G’s: Beschrijven, verklaren, voorspellen en
beïnvloeden
- Gedrag
- Gebeurtenis Gebeurtenis= is de invloed van externe
- Gedachte factoren: (sociale) informatievoorziening
- Gevoel
Wat is (on)veiligheid?
Instinctief onveilig situaties (aangeboren onveilig gevoel):
, - Hoogte, hitte, vuur
- Slagen en insecten
- Zware weersomstandigheden, zoals storm, bliksem en donder
- Nieuwe omgeving en onbekende mensen
- Situaties waarin je alleen bent (afdwalen van de groep)
Bewust/onbewust
De ijsberg-metafoor
zichtbaar gedrag en kennis
niet zichtbaar innerlijke processen, overtuigingen, persoonlijkheid,
normen, waarden en missie
College 2
perceptie: HS 2
, Hoe kun je perceptie beïnvloeden?
Als je je ergens verantwoordelijk voor voelt, dan zie je ook meer signalen over dat onderwerp.
Verantwoordelijkheid moet je eigenlijk zien als een gevoel dat je ergens invloed op hebt, dat het
jouw taak is, dat je weet wat de gevolgen zijn als je het niet juist uitvoert.
Bijvoorbeeld als je wel eens schoonmaaktaken oppakt (je verantwoordelijkheid voelt), dan zie je
ook meer vuiligheid. Dus als iemand z’n omgeving wat verwaarloosd, dan kun je deze wat taken
geven (verantwoordelijkheid opleggen) en dan zul je zien dat gaandeweg iemand ook zaken uit
zichzelf zal opmerken (en aanpakken). (van extrinsiek naar intrinsieke motivatie).
Zo werkt dat ook met veiligheid. Je kunt iemand van alles uitleggen over veiligheid (voorlichting,
training), maar de beste bewustwording ontstaat als je je verantwoordelijkheid voelt voor veiligheid.
Je gaat pas risico’s opmerken als je weet dat de risico’s er kunnen zijn, en als je weet dat je daar iets
aan kan doen.
Bewustzijn, gevoelens, gedachtes, gedrag t.a.v. risico’s en regels opvolgen.
Voorbeelden:
- Drugs in de gevangenis (in werkelijkheid veel medicatieverslaving (slaappillen, methadon,
benzo’s) en sowieso downers, geen uppers als cocaïne/heroïne/MDMA, vooral wiet).
- Andere soorten criminaliteit nu dan vroeger (bv minder diefstallen, of eigenlijk criminaliteit
waar minder burgerslachtoffers zijn, denk aan drugs).
- Veiligheid en sociale media sneller onrust.
BEVA connectie
Over de relatie sensatie (prikkel),
perceptie (betekenis) en gedrag.
Gedrag = ook mentale activiteit.
Waarschuwingen
Hoe komt het dat we zoveel waarschuwingen hebben?
We zijn gebouwd om veranderingen in en relaties tussen stimuli op te merken. Als er dus veel
waarschuwingen zijn, raken we gewend aan waarschuwingen en zijn we er dus minder gevoelig voor.
Hersenen reageren sterker op positieve informatie dan op negatieve informatie.
genetisch bewijs voor een roze bril
Public outrage Ervaren risico (wat
we voelen en denken).
Actual hazard risico (de
daadwerkelijke risico).
