Markering geel of dik gedrukt zijn belangrijke begrippen, worden afbeeldingen gebruikt, er wordt vaak aangegeven wat wel of niet belangrijk is voor op de toets die wij kregen. Het zou kunnen dat sommige dingen dus niet toepasselijk zijn voor een andere opleiding, maar die heb ik er dan wel instaan....
§1 WAAROM ETEN WE EN WAT HEBBEN WE NODIG?
Een dier moet een dieet hebben die chemische energie, organische bouwstenen en
essentiële voedingsstoffen bevatten.
Dieren moeten voedsel eten om energie te kunnen krijgen, ook worden de organische
moleculen gebruikt om nieuwe moleculen, cellen en weefsel te maken (ook wel
biosynthese genoemd).
Het proces waarbij een dier voedsel opneemt en gebruikt om in deze behoeften te
voorzien vormt het verteringsstelsel.
Om aan de behoefte van ATP te voldoen nemen dieren voedingsstoffen op en verteren
ze, er zijn een aantal soorten voedingsstoffen: koolhydraten (opgebouwd uit suikers),
eiwitten(opgebouwd uit aminozuren), vetten (opgebouwd uit vetzuren), vitamine,
mineralen, water en vezels (prikkelen het verteringsstelsel).
Ons lichaam breekt eerst alle eiwitten, koolhydraten en vetten in ons voedsel af, hierbij
worden grote macromoleculen afgebroken naar kleine moleculen. Dit wordt katabolisme
genoemd.
Hierna zet ons lichaam deze kleine moleculen weer om in grote moleculen die ons
lichaam weer verder kunnen helpen. Dit wordt anabolisme genoemd.
De schijf van 5 helpt mensen met een goed gevarieerd dieet te behouden, hierbij gaat
het erom dat het dieet dus goed is samengesteld met alle voedingsstoffen in de
voedingsmiddelen die zij benuttigen. Wanneer een dieet niet goed is samengesteld
spreek je over malnourishment. Wanneer er te weinig van iets gegeten wordt, spreek je
over undernourishment.
De derde vereiste in een dierlijk dieet is om het lichaam van essentiële voedingsstoffen te
voorzien. Deze stoffen heeft het dier nodig maar kan hij niet samenstellen uit eenvoudige
organische moleculen.
Essentiële voedingsstoffen zijn:
- Aminozuren (uit de eiwitten)
- Vetzuren (uit de vetten)
- Vitamine (zijn organisch)
- Mineralen (zijn anorganisch)
De belangrijkste functies van essentiële
voedingsstoffen:
- Dienen als substraten van enzymen
- Co-enzymen
- Cofactoren bij bio synthetische reacties
In het algemeen kan elk dier alle essentiële aminozuren, vetzuren en vitamines en
mineralen krijgen door planten en andere dieren te eten. Per dier kan er verschil zijn in
benodigde voedingsstoffen.
Voorbeeld: sommige dieren moeten vitamine c krijgen in hun dieet krijgen terwijl andere
dieren het uit andere voedingstoffen kunnen produceren. In de mens zijn er bijvoorbeeld
bacteriën in de darmflora die vitamine K kunnen produceren.
Alle organismen hebben een standaard set van 20 aminozuren die nodig zijn om een
complete set eiwitten te maken.
Planten en micro-organismen kunnen normaal alle 20 produceren. De meeste dieren
hebben enzymen die maar de helft kunnen bereiden. Het overgebleven te kort aan
aminozuren moeten uit het voedsel van de dieren gehaald worden deze aminozuren
worden essentiële aminozuren genoemd.
, Veel dieren en volwassen mensen hebben acht aminozuren in hun dieet:
Isoleucine, Leucine, Lysine, Methionine, Phenylalanine, Threonine, Tryptophan, Valine
Voor de menselijke kinderen is nummer negen ook belangrijk: histidine
Complete proteïne producten:
- Vlees
- Ei
- Kaas
Incomplete proteïne producten:
- Plant proteïne zoals mais.
Veel vegetariërs kunnen wel de juiste hoeveelheid aminozuren binnenkrijgen door
verschillende soorten planten te eten.
Dieren hebben vetzuren nodig om een afwisseling in cellulaire onderdelen (bijv.
membraanfosfolipiden, signaal moleculen en opgeslagen vetten) te krijgen en deze
worden samengevoegd tot een geheel.
Dieren kunnen vetzuren kunstmatig maken maar ze missen de enzymen om dubbele
bindingen te vormen die in bepaalde vetzuren moeten worden aangetroffen.
Deze vetzuren moeten uit het dieet gehaald worden en worden daarom essentiële
vetzuren genoemd.
Bij zoogdieren hoort linoleic zuren. Een dier haalt de meeste vetzuren uit zaden, graan en
groenten.
voornamelijkste functie vetten: bouwstof, brandstof en reservestof
Vitamines zijn organische moleculen die in het dieet in kleine hoeveelheden aanwezig
zijn.
Er zijn 13 vitamines nodig voor het menselijk lichaam. Deze vitamines variëren in
chemische eigenschappen en functies.
Voorbeeld: vitamine b2 is een wateroplosbaar vitamine die in het lichaam wordt omgezet
in FAD.
FAD is een co-enzym dat wordt gebruikt in veel metabolische processen zoals cellulaire
ademhaling.
Dan zijn er ook nog in vet oplosbare vitamines.
voorbeelden vet oplosbare vitamines:
- Vitamine A Deze wordt opgenomen in visuele pigmenten van het oog.
- Vitamine D Deze helpt bij calcium absorptie en botvorming
Overdoses aan wateroplosbare vitamines worden eruit geplast. Maar de in vet oplosbare
vitamines lossen zich dus op in vet. Dus een overdoses aan deze vitamines kunnen naar
giftige levels lijden.
voornamelijkste functie vitamines: bouwstof en beschermende stof
Voedingsmineralen zijn anorganische voedingsstoffen zoals ijzer en zwavel. Deze moeten
ingenomen worden in kleine hoeveelheden per dag.
Mineralen hebben verschillende functies in de dierlijke fysiologie. Sommige mineralen
worden samengevoegd tot de structuur van eiwitten.
De voornamelijkste functies: bouwstof en beschermende stof
Een te grote hoeveelheid aan mineralen kan lijden tot gezondheidsproblemen.
Dieren hebben verschillende diëten.
Herbivoren: eten planten of algen.
Carnivoren: zoals zeeotters, eten andere dieren.
Omnivoren: eten zowel andere dieren als planten.
Een te weinig innemen van essentiële voedingsstoffen kan voor ziekte, misvormingen en
dood lijden.
Voorbeeld: een hert kan fragiele botten ontwikkelen als de planten die ze eten in
fosforarme grond groeien.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper semvanwieringen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,29. Je zit daarna nergens aan vast.
