College aantekeningen
Aantekeningen van alle hoor- en werkcolleges - Aansprakelijkheidsrecht
- Instelling
- Tilburg University (UVT)
Dit document bevat al mijn aantekeningen van alle hoor- en werkcolleges van het vak Aansprakelijkheidsrecht.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 66 pagina's
Voorbeeld 4 van de 66 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Alle hoor- en werkcollege aantekeningenHoorcollege 1 Aansprakelijkheidsrecht
1-2-2021
Voorbereiden:
T. Hartlief e.a., nrs. 1 - 12.
HR 21 februari 1997, ECLI:NL:HR:1997:ZC2286, NJ 1999/145 (Wrongful birth);
HR 9 oktober 1998, ECLI:NL:HR:1998:ZC2735, NJ 1998/853 (Jeffrey);
HR 18 maart 2005, ECLI:NL:HR:2005:AR5213, NJ 2006/606 (Baby Kelly);
HR 8 oktober 2010, ECLI:NL:HR:2010:BM6095, NJ 2011/465 m. nt. T. Hartlief (Hangmat);
HR 6 september 2013, ECLI:NL:HR:2013:BZ9228, NJ 2015/376 (Srebrenica).
Aantekeningen:
Aansprakelijkheidsrecht doelstellingen/functies
Opzet van de cursus
• Thema’s
• Leerdoelen
• Literatuur
• Werkvormen
• Tentamen
Kan leven onrechtmatig zijn?
HR 18 maart 2005, ECLI:NL:HR:2005:AR5213 (Baby Kelly arrest)
• Wrongful life vordering / onrechtmatig leven vordering: vordering tot schadevergoeding
vanwege het feit dat een kind met beperkingen geboren is, hetgeen is toe te schrijven aan
het handelen van een ander, de medische hulpverlener
• Kunstfout (medische hulpverlener maakt een fout waardoor hij direct de gezonde vrucht
beschadigt) of informatiefout (medische hulpverlener stelt ten onrechte niet vast wat er aan
de hand is waardoor de ouders de keuze wordt ontnomen om het kind niet geboren te laten
worden)?
• Vorderingen kan ingesteld worden door de ouder, de fout van de arts of het kind en deze
kan ingesteld worden tegen de arts maar ook door het kind tegen de ouders
• I.c.: vordering wordt zowel ingesteld namens de ouders als namens het kind tegen de
medische hulpverlener
• Het wettelijk kader:
- art. 6:74, 6:162 en 6:98 BW: vereisten: fout, schade en causaal verband, onrechtmatige
daad (buitencontractuele aansprakelijkheid)
- art. 7:446 en 7:453 BW: medische behandelovereenkomst, goed hulpverlener?
(contractuele aansprakelijkheid)
Er was een medische behandelovereenkomst gesloten tussen de moeder van Kelly en de
medische hulpverlener. De vader van Kelly en Kelly zelf waren geen partij bij deze
overeenkomst. Maar de moeder had de overeenkomst in belang van Kelly gesloten,
waardoor er toch een onrechtmatige daad is verricht jegens de vader en Kelly.
Vervolg
• Fout: toerekenbare tekortkoming jegens moeder, onrechtmatige daad jegens vader en Kelly
• Causaal verband: c.s.q.n (conditio sine qua non), tweeledig: fout is noodzakelijke
voorwaarde voor het intreden van de schade en toerekening naar redelijkheid (art. 6:98 BW);
,• Schade: materiële en immateriële schadevergoeding.
- Art. 6:106, lid 1 onder b: lichamelijk letsel, aantasting eer en goede naam, of “andere
aantasting in de persoon”
- Art. 6:97 BW: hoe moet de schade begroot worden? Schade wordt vastgesteld door de
huidige situatie te vergelijken met de situatie waarin de fout niet was begaan, maar waarmee
moet je vergelijken? Je kan het niet vergelijken met de situatie waarin ze gezond was
geboren (was slechts een informatiefout), maar je kan het ook niet vergelijken met de situatie
waarin Kelly niet had bestaan…
• Andere bezwaren: “het klopt wel, maar het deugt niet”
- Hellend vlak?
- Defensieve geneeskunde? medische hulpverleners gaan uit angst voor
aansprakelijkheid aansturen op abortus
Functies van het aansprakelijkheidsrecht:
• Compensatie (inclusief corrigerende rechtvaardigheid)
• Genoegdoening (inclusief niet-financiële belangen)
• Preventie (inclusief kostenallocatie, risicospreiding en vermijden van inefficiënt gedrag)
Compensatie
• Herstel in de oude toestand (“restitutio in integrum”);
• Schadevergoeding in geld of in natura (bijv. teruggave van goederen) (art. 6:103 BW);
• Materiële en immateriële schadevergoeding (art. 6:106 BW);
• Remedies: schadevergoeding, verklaring voor recht, rechterlijk bevel
• Corrigerende en verdelende rechtvaardigheid; (corrigerend: oude situatie / balans
terugbrengen, verdelend: eerlijke verdeling van een beperkte hoeveelheid van iets)
• Croesus, Diogenes (art. 6:109 BW): of je arm of rijk bent speelt niet mee bij de beslissing of
je wel of niet aansprakelijk bent, maar hier wordt wel rekening mee gehouden bij de
vaststelling van de hoogte van de schadevergoeding
• Vestiging aansprakelijkheid: corrigerende rechtvaardigheid , omvang van de
aansprakelijkheid: distributieve rechtvaardigheid (art. 6:162 en 98 BW)
Terug naar de casus van Baby Kelly
Toewijzing vordering gerechtvaardigd door corrigerende rechtvaardigheid? nee
• Vordering ouders: gelijkheid tussen onrecht en herstel? nee, zonder de inbreuk hadden
de ouders voor afbreuk van de zwangerschap gekozen, maar de schadevergoeding plaatst
hen in de positie dat Kelly gezond was geboren (wat medisch gezien niet mogelijk was
geweest)
• Vordering Kelly: gelijkheid tussen onrecht en herstel? nee, want als de onrechtmatige
daad niet gepleegd was, was ze nooit geboren geweest
maar de HR heeft wel een goede beslissing gemaakt, maar de beslissing is niet gemaakt
op grond van de corrigerende rechtvaardigheid
• Fout en compensatie: niet twee zijden van dezelfde medaille
• Andere legitimaties?
- Preventie voor volgende keren in dezelfde soort situatie? Waarschijnlijk niet
- Genoegdoening? Waarschijnlijk wel
Genoegdoening
• Twee kanten: erkenning van het leed en boetedoening van de daders;
• Genoegdoening voor aansprakelijkheid in zaak van baby Kelly?
• Verklaring voor recht (moreel-declaratoir): rechter maakt een statement dat er
aansprakelijkheid is, ondanks dat er geen schadevergoeding gevorderd wordt
• HR 9 oktober 1988, NJ 1988/853 (Jeffrey); ze vorderen verklaring voor recht, dus ze willen
geen schadevergoeding, maar willen slechts dat het ziekenhuis aansprakelijk wordt gesteld
,voor de rouwverwerking. Art. 3:303 BW: geen belang, geen rechtsvordering, is
rouwverwerking een voldoende belang voor een verklaring van recht? nee een louter
emotioneel belang is niet voldoende
• HR 6 september 2013, ECLI:NL:HR:2013:BZ9225, BZ9228 (Srebreniça): erkenning,
waarheidsvinding, verantwoordelijkheid; (vastgestelde aansprakelijkheid zonder
schadevergoeding maar met genoegdoening)
• HR 8 oktober 2010, ECLI:NL:HR:2010: BM6095 (Hangmat): vastgestelde aansprakelijkheid
met schadevergoeding zonder genoegdoening, art. 6:174: beschermingsgedachte
Preventie
• Aansprakelijkheid en handhaving;
• Aansprakelijkheid en defensief gedrag (“chilling effect”); (je anders, voorzichtiger, gaan
gedragen omdat je bang bent om aansprakelijk gesteld te worden)
• Kostenallocatie (verdeling van kosten), risicospreiding (verdeling van de schade over de
gebruikers en verzekeraars) en vermijden van inefficiënt gedrag (niet over iedere schade een
aparte procedure, maar alles in 1x bekostigd door verzekeraar);
3 functies van het aansprakelijkheidsrecht
• Compensatie – de juridisch-financiële doelstelling (gaat altijd om het geld)
• Genoegdoening – de moreel-psychologische doelstelling
• Preventie van toekomstig gedrag – de feitelijk-economische doelstelling
In wisselende combinaties rechtvaardigen zij aansprakelijkheid: driebanden (per situatie
anders welke functie er bij past)
“Ieder draagt zijn eigen schade” uitgangspunt van aansprakelijkheidsrecht
• Verplaatsing schade (een ander draagt jouw schade) behoeft een rechtsgrond;
• Rechtbank Limburg 16 januari 2019, ECLI:NL:RBLIM:2019:235. benadeelde bleef met
zijn schade zitten, vanwege het uitgangspunt. Hij kon geen rechtsgrond vinden om zijn
schade te verplaatsen (want de vordering was verjaard)
Rechtbank Den Haag over de misdragingen van de Nederlandse militairen in Nederlands-
Indië hebben begaan ontkomen aan verjaringsverweer
Hoorcollege 2 Aansprakelijkheidsrecht
1-2-2021
Voorbereiden:
T. Hartlief e.a., nrs. 13 - 58, 66-77, 201-201b, 236-244.
T.F.E. Tjong Tjin Tai, ‘Meervoudige causaliteit, bewijs, en draagplicht’, Noot bij HR 18
december 2009, LJN BK0873 (London/Delta Lloyd), Bb 2010/28, p. 98-100.
R.L.M. Cox, ‘Proportionele aansprakelijkheid versus kansverlies – Tussen dogmatiek en
praktijk, NTBR 2016/40
HR 9 oktober 1992, ECLI:NL:HR:1992:ZC0706, NJ 1994/535 (DES);
HR 24 oktober 1997, ECLI:NL:HR:1997:AM1905, NJ 1998/257 (Baijings/H);
HR 24 december 1999, ECLI:NLHR:1999:AA4004, NJ 2000, 351 (Nugteren/Meskens);
HR 11 november 1983, ECLI:NL:PHR:1983:AG4688, NJ 1984, 331 (Meppelse ree);
HR 7 december 2001, ECLI:NL:HR:2001:AB2795, NJ 2002/576 (Leeuwarden/Los);
HR 31 maart 2006, ECLI:NL:HR:2006:AU6092, NJ 2011/250 (Nefalit/Karamus);
HR 18 december 2009, ECLI:NL:HR:2009:BK0873, NJ 2012/614 (London/Delta Lloyd), het
bestuderen van de noot van Tjong Tjin Tai in Bb volstaat;
HR 21 december 2012, ECLI:HR:2012:BX7491, NJ 2013/237 m.nt. S.D. Lindenbergh
(Deloitte/Hassink);
HR 2 oktober 2015, ECLI:NL:HR:2015:2914, NJ 2016/194 (Groepsaansprakelijkheid);
, HR 23 december 2016, ECLI:HR:2016:2987, NJ 2017/133 m.nt. S.D. Lindenbergh
(Kansschade bij medische aansprakelijkheid).
Aantekeningen:
Gronden van aansprakelijkheid
Opzet vervolg
College 1: functies van het aansprakelijkheidsrecht; (compensatie, genoegdoening en
preventie)
Colleges 2 en 3: aansprakelijkheid voor eigen handelen;
• College 2: gronden van aansprakelijkheid
• College 3: grenzen van aansprakelijkheid
Colleges 4 en 5: aansprakelijkheid voor andermans handelen
College 6: schadevergoedingsrecht
Verweer op verjaringstermijn: beroep op verjaring is naar maatstaven van redelijkheid en
billijkheid in de specifieke omstandigheden onaanvaardbaar (art. 6:2 BW)
Inhoud
1. Wrongful life claims:
• Rechtsvergelijking
• Art. 6:162 BW, art. 340 VWEU, art. 1:101 PETL
2. Gronden van aansprakelijkheid:
• Onrechtmatige daad;
• Toerekenbaarheid;
• Causaliteit (conditio sine qua non).
Wrongful life vorderingen problemen:
• California: schade kan niet worden vastgesteld (Turpin v. Sortini, Cal. 3d 220, 643 P.2d
954)
• België: schade kan niet worden vastgesteld (Hof van Cassatie van België 14 november
2014, Nr. C.13.0441.N)
bij beide kan de schade niet worden vastgesteld, omdat er geen vergelijking kan
plaatsvinden tussen de huidige situatie en de situatie waarin ze niet had bestaan (deze
vergelijking kun je niet maken)
• Frankrijk: geen causaal verband / politiek grijpt in (Nicolas Perruche 26 maart 1996, D.
1997, Jur. P. 35, en 17 november 2000, Jur. P. 332)
schade was niet het gevolg van de handeling van de medische hulpverlener, maar van de
ziekte de rode hond (politiek grijpt in: een gehandicapt leven mag niet gezien worden als
minder waard dan niet leven, belediging voor gehandicapten)
• Duitsland: geen schending zorgplicht/onrechtmatigheid (BGH 18 januari 1983, Entsch. 86,
240)
• Engeland: geen schending zorgplicht/onrechtmatigheid (MacKay v Essex Area Health
Authority 1982 2 All ER 771)
toewijzing vordering impliceert verplichting om het menselijk leven af te breken en dat is in
strijd met het beginsel van menselijke waardigheid, dus er is niet onrechtmatig gehandeld
door de medische hulpverlener
• Zuid-Afrika: verschillen tussen ouders en kind (SC South Africa 3 juni 2008 (340/2007)
[2008] ZASCA 84, Stewart e.a. v Both, Constitutional Court South Africa (H. and Fetal
Assessment Centre [2014] ZACC 34, nr. 2)
claim ouders mbt extra kosten van het opvoeden van een kind met beperkingen is
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper LawStudentTilburgUniversity. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,09. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen
