Samenvatting
Basisboek sociaal werk
Activeren en verbinden
Hoofdstuk 1
Van Caritas naar professioneel beroep
Met aanvulling van de geschiedenis van de site
Sociale organisatie er gingen meer mensen samenleven, samenwerken en er ontstonden
taakverdelingen
500-1500
Standen: adel, geestelijkheid en burgerij
De adel zorgde voor de armen, door geld, voedsel en kleding. Ook richtte zij gasthuizen op.
De geestelijken, broeders en zusters zorgden in de vorm van goede daden voor de armen, zwakken, zieken ect.
Die namen ze op in hun kloosters.
Zorg en welzijn was één.
1461, het eerste dolhuisje. Psychiatrische patiënten en mensen met een handicap worden De krankzinnigen
verblijven in gesloten cellen of kooien met een voederluikje in de deur en een gat in de vloer bij wijze van
toilet. Soms worden zij met ijzeren kettingen of leren riemen vastgelegd.
Humanistische gedachtegoed: de omslag 1500
Individu kwam in beeld.
Iedereen moest werken.
Onderwijs voor arme kinderen
Armoede kon vermeden worden door iedereen in overeenstemming met hun mogelijkheden aan het werk te
zetten. Wie geen vaardigheden had, moest scholing krijgen. En wie zich onterecht als ziek voordeed, moest
streng gestraft worden. In zijn ogen was niemand werkonbekwaam; zelfs de blinden konden in eigen
levensonderhoud voorzien door wol te spinnen of rieten mandjes te vlechten.
Ook ontstonden er rasp en spinhuizen voor zwakken, boeven ect,
In gasthuizen werden er zieken opgevangen, maar er ontstonden ook hofjes, waar er zorg was voor zieken en
armen. De burgers vormden genootschappen die de armen begeleidden en ondersteunen.
Ook werden er weeshuizen gesticht.
De zeventiende en achttiende eeuw
De vereniging werd op 16 november 1784 in de doopsgezinde pastorie te Edam opgericht en kreeg als naam
mee: Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen. Ze zetten bibliotheken en scholen op.
Er werd get eerste instituut voor doven opgericht. Door Henri Daniel Gyot. Hij begon met een klein klasje.
,De vrijzinnig protestantse Nutaanhangers bleven niet achter. De filantroop Willem Hendrik Suringar (1790-
1846
1872) bouwde in 1851 in Eefde ‘Nederlandsch Mettray’ als opvanghuis voor verwaarloosde jongens,
tegenwoordig onderdeel van Rentray. Vele instellingen volgden zoals het Kinderdorp Neerbosch (1863), de
Martha Stichting (1883) en Valkenheide (1912).
Op 1 april 1818 werd de Maatschappij van Weldadigheid opgericht en al snel waren er duizenden leden die een
kleine bijdrage betaalden. In augustus van hetzelfde jaar startte de bouw van huisjes op de eerste proefkolonie.
Drie jaar later waren er op drie plaatsen kolonies met zo’n vierhonderd kolonistenwoningen, in volgorde van
aanleg: Frederiksoord, Willemsoord en Wilheminaoord. Vervolgens werd in 1823 gestart met een zogenaamde
dwangkolonie voor bedelaars. In Veenhuizen werd ook een kolonie voor weeskinderen uit Amsterdam
gebouwd.
Industrialisatie
verslavingszorg
Er stonden allemaal welzijne burgers op, die iets gingen betekenen en investeren in de maatschappij.
De sociaal bewogen orthodoxe predikant Ottho Gerhard Heldring (1804-1876) was de stichter van instellingen
die in aangepaste vorm nog altijd bestaan: Asyl Steenbeek in Zetten (1848) voor de opvang van jonge vrouwen
die ongewenst zwanger waren. Drie jaar later volgde het ‘doorgangshuis’ voor jongens in Hoenderloo (1851).
Zwerfjongeren kwamen daar bij schoolmeester Gangel in de kost, maar het werden er zo veel (dertig) dat er
een speciaal huis aan de woning werd vastgebouwd. Het was de basis voor de huidige Hoenderloo Groep. In
1856 volgde in Zetten het huis Talitha Kumi (‘Meisje, sta op’) voor verwaarloosde meisjes beneden de 16 jaar
en in 1863 Bethel voor ‘gevallen’ meisjes (prostituees) boven de 16 jaar. Nog altijd is de Ottho Gerhard
Heldring Stichting in Zetten een gespecialiseerde instelling voor jeugdzorg.
Al deze instellingen vormden een wereld op zich met woonhuizen, scholen, ziekenhuis, kerk, leerbedrijven,
landerijen en werkplaatsen. Ze werden gesteund en gefinancierd door particuliere weldoeners, fondsen,
verenigin¬gen, leden en donateurs. Er verschenen boeken, tijdschriften en krantjes.
Een krant maakte hem zo enthousiast dat hij op 8 mei 1887 in de Gerard Doustraat in Amsterdam de eerste
Nederlandse samenkomst van het Leger des Heils organiseerde. Tegenwoordig is de hulpverlening van de
Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg op veel punten vergelijkbaar met andere professionele
organisaties. Ze beslaat een veelvoud aan uiteenlopende werksoorten: maatschappelijke opvang, reclassering,
jeugdhulpverlening, jeugdbescherming, gezondheidszorg, verslavingszorg, preventie en maatschappelijk
herstel. De hulpverlening richt zich op de meest kwetsbare mensen met
1900
1908 Nederlandse Vereeniging voor Armenzorg en Weldadigheid
1957 Algemene Ouderdomswet
1958 Telefonische hulpverlening
1963 Algemene bijstandswet
1967 Ziektewet
1968 Algemene Wet Bijzonder ziektekosten
1993 Volwaardig burgerschap
Van handicap naar beperking, opkomst sociaal model
De opkomst van nieuwe technologieën
, Hoofdstuk 2
Kennismaken met sociaal werk
Van verzorgingsstaat naar activeringsstaat
Individualisering: belangrijkste algemene trend
Transformatie naar een activeringsstaat
Belangrijkste beleidstrend voor sociaal werk:
De omvorming van de verzorgingsstaat in een activeringsstaat
Beleidstrend die dit moeten waarmaken:
1. Privatisering
Overheid stoot bedrijven af zoals ov, mensen moeten meer betalen voor bv zorg en
welzijnsdiensten. Ook pgb valt heir onder
2. Versterking burgerschap en civil society
Zorgen voor elkaar, eigen verantwoording
3. Van universeel naar contextueel
Per situatie bekijken wat het beste kan gedaan worden
4. De-institutionalisering
Uit de instelling terug de maatschappij in
5. Lokalisering
De gemeente word verantwoordelijk voor sociale en zorgproblemen.
Wat is sociaal werk?
Betekenissen:
1. Alle beroepen en functies in de sector zorg
2. Een sector(zorg en welzijn)
3. Specifiek beroep
4. Kennis domein
Definities:
Doelen:
- Het bevorderen van maatschappelijke veranderingen
- Het bevorderen van het probleemoplossende vermogen van mensen
- Mensen bevrijden uit vastgelopen patronen en uit onderdrukking
Kennis:
- Het benutten van theorieën over het menselijke gedrag
- Het benutten van theorieën over sociale systemen
- Net name waar de mensen in directie relatie treedt net zijn directe omgeving
Gebaseerd op:
- Mensenrechten
- Sociale rechtvaardigheid
Een sociaal werker is:
- Pragmatisch
- Onderzoekend
- Reflectief
Normatief beroep: een beroep waarin je vanuit bepaalde waarden moet werken