Dit document bevat een verslag dit is geschreven met als hoofdvraag: Wie heeft er schuld aan de eerste wereldoorlog? Hiervoor hebben we wetenschappelijke bronnen gebruikt. Met dit verslag hebben wij een 8 behaald. Het is dus een goede aankoop!
Bastiaan Schot
Er is een debat ontstaan over de kriegschuldfrage, de oorlogsschuldvraag. Er zijn verschillende
mensen geweest die hier iets over te zeggen hadden. Om te beginnen met Karl Kautsky, hij heeft
ervoor gezorgd dat geheime Duitse documenten openbaar gemaakt werden. Er was veel ergernis
over de Kautsky documenten. Er moest een goed onderzoek gevoerd worden. Er werd toen veel
informatie vrijgegeven voor onderzoek. Gelet op de sleutelrol van de Kriegsschuldfrage in het
buitenlands beleid kwam het Auswärtige Amt tot de beslissing dat een goed historisch onderzoek het
beste resultaat bood. Uit Die Grosse Politik der europäischen Kabinett bleek dat men niet alleen de
eigen buitenlandse politiek op het oog had, maar ook die van de andere Europese grote
mogendheden. Het Auswärtige Amt wilde laten zien dat Duitsland niet als enige de wereldoorlog had
veroorzaakt, dit wilden ze doen door veel buitenlandse historici in te schakelen. Wat ook bleek na
enige studies was dat keizer Wilhelm zijn Rijk op het internationale toneel liet gelden, dit was een
dreiging voor andere landen en er ontstond een wapenwedloop. Al deze studies legden de nadruk op
de internationale betrekkingen en verdeelden de schuld van de Eerste Wereldoorlog over
verschillende staten. Zij zoeken de verklaring in de gebrekkige organisatie van de internationale
verhoudingen voor 1919. Toch was dit niet genoeg voor vrijspraak. Eckart Kehr schreef een stuk over
de voorgeschiedenis van de Duitse vlootbouw, dit sloeg als een bom in. Hij komt in zijn werk tot de
conclusie dat de houding van de Duitse elite de internationale tegenstellingen verscherpte. Zonder
dat de schuldvraag weerlegd was, had Duitsland zich van de gehate herstelbetalingen en andere
vernederingen bevrijd. De voortzetting van het debat over de Kriegsschuldfrage stond inmiddels ook
onder invloed van de Tweede Wereldoorlog. Niemand kon ontkennen dat de Nazi’s schuldig waren
voor alle gruwelen, die ze over Europa gebracht hadden en dus ook voor deze oorlog. Tegen de jaren
vijftig kwam Fritz Fischer met een nieuw werk, hij liet zien hoe de Wilhelminische leiders, na de
spectaculaire overwinningen op Rusland, de Duitse heerschappij over het Europese vasteland voor
langere tijd probeerden te verankeren. Maar het venijn zat echter in de inleiding, waar Fischer
uiteenzette, dat deze ideeën al ver voor de oorlog onder economische en nationalistische
pressiegroepen de ronde deden, dezelfde dus die in het onderzoek van Eckart Kehr zich al zo ijverig
voor de vlootbouw hadden ingespannen. Fischer concludeerde dan ook dat de Duitse regering de
crisis van juli 1914 met opzet op de spits dreef om het land uit zijn economisch en politiek keurslijf in
Midden-Europa te bevrijden. Had het eenmaal het hele Europese vasteland aan zijn gezag
onderworpen, dan was het sterk genoeg om een greep naar de wereldheerschappij te doen.
Gerhard Ritter kwam meteen in de aanval tegen dit werk en het debat ging weer herleven.
Vervolgens haalt Fischer een memorandum aan, waarin Stresemann de aansluiting van alle
Duitssprekenden in het Oosten van Europa bij het Duitse Rijk tot het doel van zijn buitenlandse
politiek verklaart.22 Volgens Fischer vormt hij zo de schakel tussen het imperialisme van het
keizerlijke Duitsland en de Lebensraumpolitik van Hitler. Daarna kwam Hans-Ulrich Wehler met een
nieuw perspectief op de Duitse geschiedschrijving. In zijn ogen moest iedereen die het verleden
onderzoekt, rekenschap geven van de wisselwerking tussen materiële omstandigheden, organisatie
van de samenleving en wijze waarop de mensen hun omgeving beleven, zoals die in hun ideeën en
cultuuruitingen gestalte krijgt. Dezelfde omstandigheden kunnen namelijk totaal tegengestelde
reacties oproepen. Op die manier moet je kijken naar verschillen. Als we naar dan naar Duitsland
kijken kunnen we vragen waarom de modernisering van zijn economie, onder invloed van de
industriële revolutie, niet heeft geleid tot democratisering van zijn politieke instellingen, zoals in
West-Europa wel het geval was, maar juist tot verstening van de traditionele, autoritaire
verhoudingen. Hier liggen de eigenlijke oorzaken van het agressieve Duitse optreden in de twintigste
eeuw. Maar wie had de schuld aan de Eerste Wereldoorlog? Daar zijn drie benaderingen voor. Bij de
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper femkekunz. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
