Samenvatting
Samenvatting thema 4, VWO 5 van Biologie voor Jou
Dit pdf-bestand bevat de samenvatting van thema 4, VWO 5 van Biologie voor Jou. Het gaat over DNA.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 14 pagina's
Voorbeeld 2 van de 14 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
4.1———————————————————————————————————————————
Het genoom
Genoom = het geheel aan erfelijke informatie in een cel van een organisme
Bij eukaryoten: in kernDNA, mtDNA ( in mitochondrium) en DNA in chloroplasten
Bij prokaryoten: circulair DNA en sommigen hebben ook plasmiden (klein stukje circulair DNA
———————————————————————————————————————————
DNA
DNA (desoxyribonucleïnezuur) = bevat de informatie voor de erfelijke
eigenschappen van een levende cel
—> nucleïnezuur dat is opgebouwd uit nucleotide
Nucleotide: bestaat uit desoxyribose (een monosacharide), fosfaatgroep en
stikstofbase
Stikstofbase: Adenine (A), Cytosine (C), Guanine (G), Thymine (T)
—> A-T en C-G zijn vaste paren (complementair)
—> basenparing door waterstofbruggen A-T 2 en C-G 3 waterstofbruggen
DNA bestaat uit twee nucleotideketens, die in een helix om elkaar heen
gewonden liggen
—> de monosacharine en fosfaatgroepen wisselen elkaar af en de
stikstofbasen steken er aan de zijkant uit
Uiteinde van een nucleotideketen:
- 3’ : er is een OH-groep aan het 3e C-atoom van de monosacharide
- 5’ : er is een fosfaatgroep aan het 5e C-atoom van de monosacharide
—> DNA wordt altijd afgelezen in de richting van het 3’uiteinde naar het 5’uiteinde.
Sequentie = de volgorde waarin nucleotiden in een DNA-molecuul zijn gerangschikt
———————————————————————————————————————————
Coderend en niet-coderend DNA
Coderend DNA = een deel van een DNA-molecuul (gen) dat de DNA-sequentie bevat waarmee
ribosomen een of meer eiwitten kunnen synthetiseren.
Niet-coderend DNA = stukken DNA die niet voor eiwitten coderen (een groot deel van het DNA)
—> Een deel hiervan codeert voor andere moleculen die een regulerende functie hebben bij de
synthese van eiwitten
Dit DNA bestaat uit:
- repetitief DNA = herhalingen van korte nucleotide sequenties
- genen die hun functie hebben verloren
———————————————————————————————————————————
DNA bij eukaryoten
Een chromosoom bestaat uit 1 lang molecuul met eiwitten
- Dubbelstrengs DNA is rond histonen (= eiwitten) gewikkeld
- Nucleosoom = een aantal histonen met DNA
, 4.2
———————————————————————————————————————————
DNA-replicatie
DNA-replicatie = proces waarbij DNA gekopieerd wordt
—> vindt plaats in de S-fase van de celcyclus
1 Helicase, 2 DNA-polymerase, 3 DNA-ligase
1. Begint bij een replicatiestartpunt. Het enzym helicase verbreekt de waterstofbruggen tussen
de basenparen, waardoor er een replicatiebel ontstaat
2. Op de plaats waar binding is verbroken wordt een speciale eiwit gebonden (SSBP) om te
voorkomen dat de vrijgekomen basen opnieuw waterstofbruggen gaan vormen met een
andere streng
3. Primer = een kort stukje van het nucleïnezuur RNA dat complementair is aan een deel van de
DNA-sequentie en wordt gesynthetiseerd door het enzym primase
4. DNA-polymerase = enzym dat vanaf een primer langs een enkelstrengs DNA-keten schuift en
vrije nucleotiden (dATP, dTTP, dGTP of dCTP) uit het kernplasma met
waterstofbruggen aan het 3’ uiteinde van een al ingebouwde nucleotide bindt.
—> de (chemische) energie die hiervoor nodig is is afkomstig uit de afsplitsing
van de fosfaatgroepen
Langs de leidende keten volgt DNA-polymerase het uiteenwijken van de ketens
Langs de volgende keten vindt replicatie in de omgekeerde richting plaats
—> hierdoor ontstaan korte Okazaki-fragmenten
5. Het enzym DNA-ligase koppelt de korte Okazaki-fragmenten aan elkaar
—> volgende streng wordt gevormd
6. RNA-primers worden vervangen door
DNA-nucleotiden
DNA wordt bij elke celdeling korter omdat
DNA-polymerase de volgende streng niet
kan repliceren doordat er geen 3’-uiteinde
is door primer
———————————————————
Restrictie-enzymen
Restrictie-enzymen = enzymen die DNA
kapot knippen.
- Op specifieke sequenties
- Komen uit bacteriën (als bescherming
tegen viraal DNA)
- Gebruiken we om DNA in fragmenten te
knippen.
- Elk restrictie-enzym herkent een ander
sequentie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sylkevandeplasse. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 84866 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen