Samenvatting

Samenvatting H7 Geschiedenis Pruiken en Revoluties

0 keer verkocht

Vak
Geschiedenis

Niveau
VWO / Gymnasium

Een goede samenvatting over hoofdstuk 7 van geschiedenis; de tijd van pruiken en revoluties. De samenvatting is 10 pagina, begrippen dik gedrukt, handige pijltjes voor uitleg en opsommingen. Ook worden er jaartallen behandeld en staan de kenmerkende aspecten erbij.

[Meer zien]

Voorbeeld 2 van de 10 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 23 juni 2021
Aantal pagina's 10
Geschreven in 2019/2020
Type Samenvatting

verlichting
rationalisme
encyclopedie
deïst
atheïst
mensenrechten
locke
absolutisme
rechtsstaat
wetgevende
volkssoevereiniteit
driemachtenleer
trias politica
ancien
uitvoerende en rechterlijke macht

Instelling Middelbare school
Niveau VWO / Gymnasium
Vak Geschiedenis
School jaar 5

€7,49

In winkelwagen

Op verlanglijstje

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Geschiedenis Samenvatting Hoofdstuk 7

Paragraaf 7.1 ‘de verlichting’
KA: Rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ werd toegepast op alle terreinen van de
samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen

De wetenschappelijke revolutie uit de 17e eeuw werd gevolgd door een algemene revolutie
in het denken die de verlichting genoemd wordt. Ontwikkelde mensen meenden dat
wetenschap en verstand de mensheid hielpen om vanuit ‘de duisternis’ naar ‘het licht’ te
komen. Er ontstond optimisme over de mogelijkheid om met het verstand, de rede, alles te
begrijpen en te verbeteren.
- Duisternis = onwetendheid, domheid en intolerantie
- Licht = kennis, inzicht en verdraagzaamheid

Rationalisme zou leiden tot algehele vooruitgang, niet alleen in wetenschap en techniek,
maar het recht, de politiek en zelfs het menselijk geluk.

Aanhangers van de verlichting vonden dat vrijheid een voorwaarde was om vooruitgang te
boeken. Het ging daarbij om de vrijheid om zelf te denken en om met elkaar van gedachten
te wisselen.

De verlichting begon eind 17e eeuw in Engeland en Nederland omdat:
- Er was in verhouding met andere landen veel vrijheid
- Er verschenen boeken die in andere landen verboden waren
 Desondanks sloeg in de 18e eeuw de beweging over naar landen zoals Duitsland,
Frankrijk en Amerika.

In de hele westerse wereld raakte de verlichting in de mode bij ontwikkelde mensen. Zelfs
vorsten. Overal ontstonden verlichte leesclubs en andere genootschappen waarin mensen:
- Discussieerden
- Ideeën uitwisselden
- Samen onderzoek deden

Parijs werd het belangrijkste centrum van de verlichting. Rijke dames stelden hun huis open
voor verlichte denkers. Daar kwamen dus bekende verlichtingsfiguren bijeen. Zoals:
- Rousseau (politieke denker)
- Montesquieu (politieke denker)
- Diderot (filosoof)
- D’Alembert (filosoof)

De laatste politieke denkers begonnen vol optimisme in 1751 aan de uitgave van de
Encyclopédie (= verzamelde kennis).
- Doel = ze wilden de mensheid vooruithelpen door kennis uit de hele wereld
toegankelijk te maken. Met kennis was rationalisme beter toepasbaar.
- In 1772 stopten ze en bestond deze encyclopedie uit 28 delen over de meest
uiteenlopende onderwerpen.

1

, De kritiek op godsdienstige intolerantie was een belangrijk onderdeel van de verlichting.
Volgens verlichte denkers bewezen de godsdienstoorlogen tot welke ellende godsdienstig
fanatisme leidde.

Frederik de Grote vond dat alle religies gelijke rechten moesten hebben. Ze kunnen immers
niet bewijzen dat de een gelijk had en de ander niet. Daarentegen was Voltaire fel tegen
godsdienstige bekrompenheid en bijgeloof, die volgens hem vooral door de katholieke kerk
werden verspreid. Voltaire was geen atheïst maar een deïst.
Een deïst is iemand die gelooft dat een opperwezen de wereld ooit heeft geschapen, maar
vanaf dat moment ging de wereld volgens vaste natuurwetten zijn gang. Er werdt niet meer
ingegrepen. Voltaire zei dat de verschillen tussen goed en kwaad bij mensen van nature
bekend, de kerk zou dus niet nodig zijn. Hij pleitte voor een het absolutisme met vrijheid van
denken i.p.v. de macht v.d. kerk.

In de 18e eeuw waren de samenlevingen vol ongelijkheid want adel en geestelijkheid hadden
allerlei voorrechten. Niet iedereen had daar moeite mee:
- Voltaire vond dat wel best want hij zei dat toch niet iedereen zelf wilden nadenken.
- Volgens anderen waren de sociale verhoudingen in strijd met de rede. Zij stelden dat
alle mensen verstand hadden gekregen en dus ook gelijke rechten moesten hebben.
- Na 1760 meenden steeds meer verlichte denkers dat verschillen, die niet gebaseerd
waren op prestaties, moesten verdwijnen. Sommige vonden zelfs dat mannen en
vrouwen gelijke rechten moesten hebben.

Verlichte denkers ontwikkelden ook nieuwe politieke ideeën. Met rationalisme en
optimisme vroegen ze zich af hoe de politieke situatie kon worden verbeterd. Het was de
taak van de overheid om de natuurlijke rechten, waarop ieder mens aanspraak kan maken,
te beschermen. Tot die mensenrechten behoorden het recht op:

- Leven
- Vrijheid
- Bezit

In een rechtsstaat stond de overheid volgens Locke niet boven de wet, maar moest ze zich er
net als iedere burger aan houden. De burgers mogen bestuurders vervangen als die niet
meer hun instemming hebben. Locke was tegen het absolutisme.

Locke en Rousseau meenden dat de soevereiniteit afkomstig was van het volk en dat
regering, parlement en rechters het gezag moeten uitoefenen in de naam van het volk. Deze
volkssoevereiniteit noemde Rousseau ‘de algemene wil’. Deze wil was belangrijker dan de
wil en de belangen van de individuen. Rousseau vond dat de mens de volkssoevereiniteit aan
het parlement moest overdragen.

Rousseau was in vergelijking tot Locke al meende hij wilde namelijk niet alleen de rechten,
maar ook de wil van de mens beschermen. Het leek echter nog lang niet op een hedendaags
democratie

2

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper svmstoetzer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 67418 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis