Geschil: beide partijen hebben een ander interpretatie over een beding opgenomen in het contract
Rechtsregel: Bij totstandkoming van een overeenkomst staat niet de letterlijke tekst (zuiver taalkundige
uitleg) centraal, maar de bedoelingen van de partijen. Wat zijn dan de bedoelingen van de partijen? Het gaat
hier dan om partijen die in gegeven omstandigheden redelijkerwijs over en weer aan de bepalingen van de
overeenkomst mochten toekennen en het geen zij ten aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten
(wilsvertrouwensleer):
- Bewoordingen zijn niet beslissend
- ‘De gegeven omstandigheden’ > te goeder trouw
- Andere relevante omstandigheden, bijv. de maatschappelijke positie van de partijen, de rechtskennis
van partijen, eventuele juridische bijstand
- Let op: bewoordingen zijn wel relevant, de waarde die hieraan moet worden gehecht hangt af van de
omstandigheden bijvoorbeeld door wie is het contract opgesteld door deskundigen? Hoe
gedetailleerd is het contract opgesteld
- Voor derden is er meer waarde aan bewoordingen (CAO), maar partijbedoelingen prevaleren
Lundiform/Mexx (in lijn met Haviltex)
Een overeenkomst tussen twee partijen waarin een clausule ‘’entire agreement clausule’’ is opgenomen >
stelt dat alle afspraken tussen partijen in de overeenkomst staan. Is de Haviltex-formule van toepassing als er
een ‘’entire agreement clausule’’ is opgenomen?
Rechtsregel: Bij uitleg commerciële overeenkomsten en met zo’n clausule is ook de Haviltex-formule ook de
uitgangspunt. Zo’n clausule houdt niet in dat voor uitleg van de overeenkomst geen waarde wordt gehecht
aan verklaringen of handelswijzen van partijen voorafgaand het sluiten van de overeenkomst.
Pensioenfonds/Fox (Haviltex-norm en cao-norm)
Geschil: uitleg van een bepaling in het pensioenreglement.
Van belang in deze casus is dat de werknemer (derde) niet heeft deelgenomen aan de opstelling van het
pensioenreglementen dat hij geen weet heeft van de overwegingen die ten grondslag hebben geleden aan de
bepaling die ter discussie staat
Rechtsregel: Er bestaat een vloeiende overgang tussen Haviltex-norm en de cao-norm. HR bepaalt dat
toepassing van cao-norm niet leidt tot een zuiver taalkundige uitleg en dat bij toepassing van de Haviltex-
,norm de mate van uitleg van een overeenkomst naar objectieve maatstaven afhankelijk is van de vraag of de
overeenkomst naar haar aard meer bestemd is om de rechtspositie van derden te beïnvloeden die niet
betrokken zijn geweest bij het opstellen van de overeenkomst. HR > alle relevante omstandigheden van het
geval dienen betrokken te worden bij de uitleg van de pensioenbepaling moeten worden betrokken. Dit geldt
zowel bij de cao-norm als bij Haviltex-norm.
FNV c.s. / Condor (cao-norm/derdenbescherming)
Er was een reorganisatie. Mensen verloren hun baan. Voor die mensen was een sociaal plan
overeengekomen tussen bedrijf en vakbond FNV. Moederbedrijf Condor ondertekent deze overeenkomst.
Een jaar later zijn er nieuwe mensen ontslagen. FNV oordeelt Condor voor nakoming van het sociaal plan
t.o.v. de nieuwe ontslagen mensen.
FNV betoogt: het sociaal plan zou naar bedoeling van partijen ook gelden voor achterblijvers (mensen die
later ontslagen werden)
Condor betoogt: beroep op de cao-norm: partijbedoeling was niet kenbaar uit tekst van het plan.
HR: voornaamste ratio van de cao-norm is derde bescherming. Werknemers doen beroep op de subjectieve
partijbedoeling. Condor was betrokken bij totstandkoming van de overeenkomst en was op de hoogte van de
bedoeling van contractspartijen. Er is sprake van een vloeiende overgang van Haviltex naar cao. De
subjectieve partijbedoelingen zijn ook belangrijk, al zijn die niet voor derden kenbaar. Het sterkt juist tot
bescherming van derden.
Bij commerciële contracten geldt nog altijd het Haviltex-norm. Het is uitgangspunt bij uitleg van de
commerciële contracten> partijbedoelingen zijn van belang. Daarna volgde het cao-norm > bewoordingen
moeten in het licht van gehele tekst van de overeenkomst gelezen worden.
In het Lundiform/Mexx arrest heeft de HR ook bevestigd dat partijbedoelingen in gegeven omstandigheid
doorslaggevend blijft. Ook bij commerciële contracten en een entire agreement clausule (Nederland kent niet
zo’n clausule).
Precontractuele fase
De Plas/Valburg-doctrine
Onderhandelingen worden afgebroken en er is geen sprake van een rompovereenkomst > redelijkheid &
bilijkheid. Er zijn 3 stadia:
1. Onderhandelingen mogen worden afgebroken – contractsvrijheid centraal. Partijen zijn niet lang in
onderhandeling met elkaar en zijn vrij af te breken. Er kan worden uitgegaan dat beide partijen niet
een overeenkomst zijn aangegaan
2. Onderhandelingen mogen worden afgebroken – schade dient wel te worden vergoed (negatief
contractsbelang > kosten gemaakt t.a.v. de overeenkomst).
3. Onderhandelingen mogen niet meer worden afgebroken en als dit wel gebeurt – positief
contractsbelang moet worden vergoed. Positief contractsbelang > gederfde winst. Dit stadium is
bereikt als er een bepaalde totstandkomingsvertrouwen is gewerkt bij de wederpartij.
, CBB/JPO
Op grond van dit arrest geldt dat partijen vrij de onderhandelingen mogen af breken, tenzij dit op grond van
het gerechtvaardigd vertrouwen van de wederpartij of i.v.m. andere omstandigheden onaanvaardbaar is. Er
dient dan gekeken te worden naar de belangen van de wederpartij en andere onvoorziene omstandigheden
die spelen. Dus in beginsel > contracsvrijheid – tenzij gerechtvaardigd vertrouwen in het geding staat en met
inachtneming van alle omstandigheden.
Jurisprudentie week 2 – Algemene voorwaarden en oneerlijke bedingen
Geurtzen/Kampstaal
Als de wederpartij op moment van het sluiten van de overeenkomst met de algemene voorwaarden bekend
is of geacht kan worden daarmee bekend te zijn (dit is het geval als er bijvoorbeeld al eerder door zelfde
bedrijven samen zaken zijn gedaan) > dan wordt voldaan aan de informatieplicht. Dit geldt ook voor de
elektronische terbeschikkingstelling.
Bramer/Hofman en Colpro
Mogelijkheid om beroep te doen op de onredelijk bezwaardheid van de algemene voorwaarden (artikel 6:233
sub a BW) staat niet in de weg aan een beroep op de beperkende werking van redelijkheid en billijkheid
(artikel 6:248 lid 2 BW). De wederpartij kan voor één van de twee kiezen (alternativiteit en geen exclusiviteit).
De bepalingen kunnen niet naast elkaar worden ingeroepen.
Gestikte varkens
In deze casus was door opzet of bewust roekeloos handelen van een partij oorzaak dat de varkens uiteindelijk
gestikt waren.
Rechtsvraag: is een beroep op het exoneratiebeding onder gegeven omstandigheden naar maatstaven van
redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar?
HR: Een exoneratiebeding dient buiten toepassing te blijven voor zover die in de gegeven omstandigheden
naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn, bijvoorbeeld bij schade die te wijten
is aan roekeloosheid van de schuldenaar. Alle omstandigheden dienen hierin mee genomen te worden, zoals
de gevolgen van verzuim, de schade verzekering etc.
First Data BV / KPN Hotspots Schiphol BV
Indien er tussen partijen een overeenkomst is ontstaan, niet via elektronische weg, en er niet uitdrukkelijk is
ingestemd om de algemene voorwaarden langs elektronische weg te laten geschieden, dan is niet voldaan
aan de informatieplicht als de algemene voorwaarden door bijv. een zoekopdracht op internet gevonden kan
worden (artikel 6:234 BW). Er moet dus instemming zijn van de wederpartij.
KPN’s beroep op artikel 6:233 sub b BW slaagt indien het redelijkerwijs mogelijk was de algemene
voorwaarden toe te zenden. Zo niet, terhandstellingstoets artikel 6:233 sub b BW.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper markschut. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.