Deze samenvatting heb ik gebruikt voor mijn toets van Maatschappijleer hoofdstuk ‘Pluriforme samenleving’. Zelf had ik een 7,7 voor de toets.
Deze samenvatting is een prachtige beknopte samenvatting van het hoofdstuk ‘Pluriforme samenleving’. In deze samenvatting komt alle belangrijkste...
Pluriforme samenleving
1 Verschil en verdraagzaamheid
Er zijn veel beschrijvingen van Nederland. Ze gaan over vrijheidsdrang en het verlangen naar
ordening. Een pluriforme samenleving is een land waarin mensen van verschillende sociale klassen,
godsdiensten en levensstijlen samenleven. Na de onafhankelijkheid van Nederland heeft het lang
geduurd voordat de inwoners zich ook onderdeel gingen voelen van de nationale gemeenschap. Dat
kwam omdat:
De zelfstandigheid van steden en gewesten was sterk in Nederland (het land omschreef
zichzelf niet voor niets als de Republiek der Verenigde Provinciën)
Veel verschillen
o Noord / Zuid
o Stad / Platteland
o Hogere klassen / Lagere klassen
Bij de eenwording van Nederland hebben communicatiemiddelen een belangrijke rol gespeeld, denk
bijvoorbeeld aan telegrafie en de spoorwegen. Zo werd Nederland meer verbonden. Pas in 1909
werd overal dezelfde tijdsrekening ingevoerd.
De morele geografie: het dicht op elkaar leven van mensen op een klein grondgebied heeft invloed op
de manier waarop mensen met elkaar omgaan. Dit maakt, gecombineerd met een pluriforme
samenleving, een tolerante houding noodzakelijk. Tolerantie was eerst een pragmatische keuze; het
land leefde van de handel over grenzen heen en moest zich niet te druk maken over culturele
verschillen. Toen hield het begrip tolerantie in: het toelaten van iets wat eigenlijk verboden was (het
tegenwoordige ‘gedogen’). Vrijheid van geweten betekent dat je er bepaalde denkbeelden op na
mocht houden. Toch konden die niet zomaar in het openbaar worden geuit. De principiële kant van
tolerantie is dat er vrijheid moest zijn van denken, mensen hadden recht op hun eigen geweten. In
Nederland was er een bovengemiddelde vrijheid en welvaart. Hierdoor kwamen er veel dissidenten
hierheen, zoals Hugenoten en Portugese Joden, maar ook bijvoorbeeld schrijvers die in eigen land
gecensureerd werden. De begrippen poldermodel en pacificatiedemocratie geven aan dat het in een
land van minderheden vaak gaat om compromissen en dat politiek een kwestie van schikken en
plooien is. Denk aan coalitieregeringen en veel overleg. De vroegste vorm van democratie was de
waterschappen: de strijd tegen water dwong tot samenwerking om niet kopje-onder te gaan. In
Nederland werd voortdurend gezocht naar de middenweg. Conformisme betekent het verlangen om
zich aan te passen aan de opvattingen en gedragingen van de meerderheid in de samenleving.
Sinds de eeuwwisseling is er weinig meer over van gelijkgestemdheid en verdraagzaamheid in
Nederland. Het politieke en sociale conflict is scherper geworden. Een van de oorzaken is
globalisering:
Voordeel: toenemende handel
Nadelen:
o Tegenstellingen in de wereld zijn steeds meer onderdeel van de Nederlandse
samenleving: buitenland wordt binnenland
o Opkomst van landen als China kan tot nieuwe en scherpere vormen van concurrentie
leiden.
Mensen stemmen niet meer zoveel op de middenpartijen maar meer op partijen die tegenstellingen
scherp onder woorden brengen, denk aan PVV en Denk. Polarisatie is het veroorzaken van een
, conflict of het versterken van tegenstellingen tussen bevolkingsgroepen of politieke partijen. De
sociale cohesie staat daardoor onder druk.
2 Cultuur en Identiteit
Met cultuur bedoelen we alle waarden, normen en andere aangeleerde kenmerken die de leden van
een groep of samenleving met elkaar gemeen hebben en als vanzelfsprekend beschouwen. Cultuur
verandert, van bijvoorbeeld gelovig naar ongelovig, de betere waarborging van de rechten van
minderheden en de positie van de vrouw. Functies van cultuur:
De cultuur van de groep waar je bij hoort bepaalt een deel van je persoonlijkheid
Mensen hebben door hun cultuur een gemeenschappelijk referentiekader met deels
dezelfde normen, waarden en gewoonten.
Gedragsregulatie: het gedrag van mensen geordend en voorspelbaar laten verlopen
De dominante cultuur is het geheel van waarden, normen en kenmerken dat door de meeste mensen
binnen een samenleving wordt geaccepteerd. Als een specifieke groep eigen waarden, normen en
andere kenmerken ontwikkelt die afwijken van de dominante cultuur, spreken we van een
subcultuur. Tegenculturen zijn groepen die zich verzetten tegen (delen van) de dominante cultuur of
daar zelfs een bedreiging voor vormen. De dominante cultuur verandert onder invloed van
subculturen en tegenculturen.
Socialisatie is het proces waarbij iemand bewust en onbewust de waarden, normen en andere
cultuurkenmerken van zijn groep krijgt aangeleerd. Dit vindt vooral plaats via imitatie. Socialisatie
vindt plaats binnen gemeenschappen waar je toe behoort. De overheid, die specifieke waarden en
normen tot weten omvormt waar iedereen zich aan moet houden, en de media, die grote invloed
hebben op het denken en het gedrag van mensen, zijn socialiserende instituties. Sociale controle is
de manier waarop mensen anderen stimuleren of dwingen zich aan de geldende normen te houden.
Sociale controle vindt plaats in de vorm van positieve en negatieve sancties. Sociale controle kan
formeel (wetten, contracten, reglementen) en informeel (beleefdheidsvormen en ongeschreven
regels) zijn. Door socialisatie voelen mensen zich verwant met de dominante cultuur en met de
cultuur van kleinere groepen. Dit proces van groepsidentificatie heeft tot gevolg dat onze
persoonlijkheid of identiteit voor een deel bestaat uit sociale elementen. Culturen zijn verschillend
maar er valt in die verschillen wel enige orde aan te brengen. Er zijn vijf dimensies waarin culturen
van elkaar verschillen volgens Hofstede:
1. Machtsafstand – de omgang met gezag in een cultuur
2. Individualisme vs. collectivisme – de mate waarin individuen zich deel voelen van groepen
3. Masculiniteit vs. feminiteit – de rolverdeling tussen mannen en vrouwen in de maatschappij
4. Onzekerheidsvermijding – de mate van angst voor de toekomst
5. Oriëntatie op de lange vs. korte termijn – de mate waarin de maatschappij gericht is op de
toekomst of juist meer op het heden
Culturen kunnen dus met elkaar verschillen maar ze hebben wel allemaal een ding gemeen:
vooroordelen; iedereen heeft vooropgezette meningen over andere groepen of culturen. Dit wordt
ook wel etnocentrisme genoemd. Bevooroordeeld is tegenover tolerant. Vooroordelen kunnen
verklaard worden door onzekerheid. Regelrechte vijandigheid ten opzichte van mensen die niet tot
de eigen etnische groep behoren noemen we xenofobie.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper justinzandee. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
