Deze begrippenlijst heb ik gebruikt voor mijn toets van Nederlands Literatuur in Zicht ‘Verhalen en gedichten’ hoofdstuk 1. Zelf had ik een 7,4 voor de toets.
Deze begrippenlijst is een prachtige begrippenlijst die alle begrippen die aan bod komen in hoofdstuk 1 beknopt omschrijft. Aan de h...
Vorm Manier waarop het gedicht is gemaakt
Inhoud Wat er staat, de boodschap
Proza Verhaal
Poëzie Gedicht
Ambiguïteit De meerduidigheid van woorden of zinnen
§1.2 Klank en rijm
Rijm Herhaling van een klank in beklemtoonde lettergrepen die vrij dicht bij elkaar staan
Halfrijm Het rijmen van alleen de klinkers of alleen de medeklinkers
Alliteratie De beginmedeklinkers in beklemtoonde lettergrepen zijn gelijk
Assonantie Alleen de klinker of tweeklank rijmt
Volrijm Klankovereenkomst van zowel de klinkers als de daaropvolgende medeklinkers
Rijk rijm Het woord of een gedeelte van het woord wordt letterlijk herhaald
Voorrijm Het eerste woord van opeenvolgende versregels rijmt
Binnenrijm Het rijmen van woorden in een en dezelfde versregel
Middenrijm Woorden in opeenvolgende versregels, op overeenkomstige plaatsen in de regel, rijmen
Overlooprijm Het rijmen van de laatste lettergreep van een regel op de eerste lettergreep van de volgende
regel
Eindrijm De rijmwoorden staan aan het eind van de versregel
Mannelijk rijm De beklemtoonde lettergreep wordt niet gevolg door een andere lettergreep
Vrouwelijk rijm Na de beklemtoonde lettergreep komt er nog één onbeklemtoonde lettergreep
Glijdend rijm Er komen nog twee onbeklemtoonde lettergrepen na de beklemtoonde lettergreep
Dubbelrijm Aan het einde van twee versregels staan niet één, maar twee rijmklanken
Rijmschema Er wordt een bepaalde volgorde aangehouden van de rijmklanken
Gepaard rijm aabb
Gekruist rijm abab
Omarmend rijm abba
Slagrijm aaaa
Verspringend abcabcdefdef
rijm Een nieuwe rijmklank doorbreekt de verwachte regelmaat
Gebroken rijm Een schema waarbij om en om mannelijk en vrouwelijk rijm wordt gebruikt
Alternerend rijm
§ 1.3 Strofebouw
, Strofe Gedeelte tussen twee witregels (gedicht).
Couplet Gedeelte tussen twee witregels (lied).
Distichon Strofe van twee versregels.
Terzine/terzet (sonnet) Strofe van drie versregels.
Kwatrijn Strofe van vier versregels.
Kwintet Strofe van vijf versregels.
Sextet Strofe van zes versregels.
Septet Strofe van zeven versregels.
Octaaf Strofe van acht versregels.
§1.4 Metrum en ritme
Accent Klemtonen
Metrum De regelmatige afwisseling van sterker (-) en zwakker (u) beklemtoonde lettergrepen.
Versvoeten Gelijke delen waarin een versregel verdeeld kan worden.
Scanderen Het op deze manier verdelen van een regel in versvoeten
Jambe Bestaat uit twee lettergrepen: u -
Alexandrijn Zesvoetige jambe
Trochee Bestaat uit twee lettergrepen: - u
Anapest Drie lettergrepen: u u -
Dactylus Drie lettergrepen: - u u
Amfibrachys Drie lettergrepen: u - u
Spondeus Twee lettergrepen: - -
Ritme Het metrum + zinsmelodie + tempo
Antimetrie In metrische poëzie wordt het metrum op een bepaalde plaats bewust onderbroken.
Elisie Een zwak beklemtoonde klank, meestal een stomme ‘e’ of de onbeklemtoonde lettergreep
‘de’, wordt weggelaten om de versregel in overeenstemming te brengen met het metrum.
Epenthesis In een woord wordt, doorgaans vanwege het metrum, een onbeklemtoonde lettergreep met
een stomme ‘e’ ingelast.
Enjambement Je moet als lezer dan naar een volgende versregel, terwijl je normaal gesproken helemaal
geen rustpauze zou inlassen op die plaats.
§1.5 Beeldspraak
Cliché Afgesleten beeldspraak. (Honger als een paard)
Bombast Overdreven beeldspraak.
Vergelijkingen Twee zaken worden met elkaar in verband gebracht en naast elkaar gezet.
Met verbindingswoord Vergelijking met als, zoals, van
Zonder verbindingswoord Beeld en object staan zonder verbindingswoord naast elkaar.
Homerische vergelijking Vergelijking is zeer breed uitgewerkt. Een deel van het gedicht.
Metafoor Het object wordt vervangen door het beeld.
Allorgie Metafoor die het hele kunstwerk door wordt volgehouden. (Christenreis)
Personificatie Vorm van beeldspraak waarbij abstracte, levenloze dingen worden voorgesteld als
levende wezens.
Synesthesie Het object en beeld liggen in verschillende zintuigelijke vlakken. (Bittere woorden)
Metonymia Andere relatie dan beeld en object.
Materiaal en product Staal – schaatsen
Maker en product Rembrandt - schilderij
Omhulsel en inhoud Toga’s - rechters
Deel voor geheel Neuzen – leerlingen
Geheel voor deel Jeruzalem – inwoners Jeruzalem
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper justinzandee. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
