Deze samenvatting heb ik gebruikt voor mijn toets van Nederlands Literatuur in Zicht ‘Verhalen en gedichten’ hoofdstuk 1. Zelf had ik een 7,4 voor de toets.
Deze samenvatting is een prachtige beknopte samenvatting van hoofdstuk 1. In deze samenvatting komt alle belangrijkste informatie aan ...
Nederlands Literatuur in zicht
Hoofdstuk 1 Poëzieanalyse
Paragraaf 1 Inleiding
Beelden
Een dichter hoopt dat de lezer herkent wat hij verwoordt. Daarvoor maakt hij gebruik van beelden. Je
moet door die beelden heen leren zien naar wat erachter ligt.
Vorm: manier waarop het gedicht is gemaakt.
Inhoud: wat er staat, de boodschap.
Vorm is van belang en inhoud moet daarop aansluiten. Vorm en inhoud horen een twee-eenheid te
vormen.
Ik-gedichten
Proza: verhaal
Poëzie: gedicht
Een dichter kiest ervoor de ik-vorm te gebruiken om het gedicht dichter bij de lezer te krijgen, maar
daarom hoeft het nog niet over de dichter zelf te gaan.
Ambiguïteit
Ambiguïteit: de meerduidigheid van woorden of zinnen.
Sommige gedichten kan je op meerdere manieren uitleggen.
Niet elke betekenis is mogelijk. De uitleg moet toepasbaar zijn op het hele gedicht en niet alleen
maar op een klein stukje.
Paragraaf 2 Klank en rijm
Rijm
Rijm: de herhaling van een klank in beklemtoonde lettergrepen die vrij dicht bij elkaar staan.
Nut van rijm:
Extra nadruk;
Eenheid;
Herhaling van klanken kan de gevoelswaarde van het gedicht versterken;
Spanning oproepen.
Halfrijm
Halfrijm: het rijmen van alleen de klinkers of alleen de medeklinkers.
Twee soorten halfrijm: alliteratie en assonantie.
Alliteratie/medeklinkerrijm: de beginmedeklinkers zijn in beklemtoonde lettergrepen gelijk.
Voorbeeld: zwellende zeilen.
Door alliteratie kun je iets makkelijk onthouden. Een dichter kan alliteratie ook gebruiken om
bepaalde woorden extra nadruk te geven.
Assonantie/klinkerrijm: alleen de klinker of tweeklank rijmen.
Voorbeeld: lamp – brand, lief – diep.
Bij assonantie is het toegestaan om woorden met dezelfde klemtoon er ook nog tussen te zetten, ook
als ze er niks mee te maken hebben. Het gedicht kan dan worden versterkt.
Volrijm
Volrijm: klankovereenkomst van zowel de klinkers al de daaropvolgende medeklinkers
Voorwaarden:
1. Gelijkheid van de klinkers in de laatste beklemtoonde lettergreep;
2. Gelijkheid van alle klanken volgend op de laatste beklemtoonde lettergreep;
3. Verschil in medeklinkers voorafgaand aan de laatste beklemtoonde lettergreep;
4. Vergelijkbare klemtoonstructuur.
Voorbeeld: Sinterklaas en pieterbaas.
, Rijk rijm/rime riche: het woord of een gedeelte van het woord wordt letterlijk herhaald.
Voorbeeld: licht – ligt, bezat – zat.
Als een dichter hiervan veel gebruikmaakt, heeft hij er óf een bepaalde bedoeling mee, óf hij toont
weinig dichttalent.
Rijmplaats
Voorrijm: het eerste woord van opeenvolgende versregels rijmen.
Binnenrijm: het rijmen van woorden in een en dezelfde versregel.
Middenrijm: woorden rijmen in opeenvolgende versregels, op overeenkomstige plaatsen in de regel,
dus niet aan het begin of aan het eind, min of meer onder elkaar.
Overlooprijm/kettingrijm: het rijmen van de laatste lettergreep van een regel op de eerste
lettergreep van de volgende regel.
Eindrijm: de rijmwoorden staan aan het eind van de versregel.
Mannelijke eindrijm/staand rijm: de beklemtoonde lettergreep wordt niet gevolgd
door een andere lettergreep.
Voorbeeld: koop – loop, gewond – stond.
Vrouwelijke eindrijm/slepend rijm: na de beklemtoonde lettergreep nog één
onbeklemtoonde lettergreep.
Voorbeeld: kopen – lopen, gewonden – stonden, gedreven – gebleven.
Glijdend rijm: nog twee onbeklemtoonde lettergrepen na de beklemtoonde
lettergreep.
Voorbeeld: kinderen – hinderen, verwonderen – donderen
Dubbelrijm: vorm van eindrijm waarbij aan het einde van twee versregels niet één, maar twee
rijmklanken staan.
Rijmschema’s
Rijmschema: een bepaalde volgorde van de rijmklanken die in een gedicht met strofes wordt
aangehouden.
Meest voorkomende schema’s:
Gepaard rijm: aabb;
Gekruist rijm: abab;
Omarmend rijm: abba;
Slagrijm: aaaa;
Verspringend rijm (voor drieregelige strofes): abcabcdefdef.
Gebroken rijm: een nieuwe rijmklank doorbreekt de verwachte regelmaat.
Voorbeeld: abcb of abac.
Alternerend rijm/alternatie: een schema waarbij om en om mannelijk en vrouwelijk ruim wordt
gebruikt.
Paragraaf 3 Strofebouw
Strofe: gedeelte tussen twee witregels in een gedicht.
Couplet: gedeelte tussen twee witregels in een lied.
Naam van strofelengtes Aantal regels
Distichon Twee
Terzine Drie (als het onderdeel is van een sonnet, noem je het een terzet)
Kwatrijn Vier
Kwintet Vijf
Sextet Zes
Septet Zeven
Octaaf Acht
Paragraaf 4 Metrum en ritme
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper justinzandee. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,48. Je zit daarna nergens aan vast.
