Aantekeningen colleges
College 1 – 10 februari 2021
Sociologie van de ongelijkheid wordt ook wel de stratificatie sociologie genoemd. Dit komt
omdat het gaat om de gelaagdheid van de samenleving. Elke samenleving heeft een eigen
stratificatiesysteem en het verschilt per samenleving hoe dit eruit ziet.
Kenmerken van stratificatiesystemen
Hoe wordt de sociale ladder gevormd?
1. De manier waarop sommige goederen als waadevol/aantrekkelijk worden
gedefinieerd (sociale ongelijkheid is de oneerlijke verdeling van waardevolle
goederen) → Jagers-verzamelaars vs. Industriële samenleving (Tegenwoordig is
geld veel belangrijker en ook bitcoins komen nu op)
2. De manier waarop deze goederen over functies (beroepen) in de maatschappij
worden verdeeld → Kapitalisme (de belangrijkste banen krijgen meer goederen) vs.
Communisme (functies kregen evenveel waardevolle goederen toebedeeld)
3. Manier waarop mensen over deze functies worden verdeeld → Kastensysteem India
(afkomst) vs. Meritocratie (obv wat je kunt)
Wat zijn waardevolle goederen?
- Geld
- Aanzien
- Rechten
- Opleiding
- Gezondheid
- Economische goederen ; inkomen en vermogen
- Opleidingsniveau, sociale klasse, inkomen, gezondheid
- Toegang tot sociale voorzieningen, liefde, inkomen, gezondheid
Seksuele geaardheid of etniciteit is geen waardevol goed! Je kan groepen wel
onderscheiden en zeggen dat ze beschikken over meer waardevolle goederen. Zoals
vrouwen hebben minder waardevolle goederen dan mannen. Maar het man zijn zelf is het
niet het waardevol goed! met sommige dingen staan mannen boven vrouwen en andersom.
Het vrij kunnen uiten van je seksuele geaardheid is wel een waardevol goed. dus niet de
seksuele geaardheid zelf maar het vrij kunnen uiten ervan!
,Soorten waardevolle goederen
Het vrij kunnen uiten van je seksuele geaardheid behoort bij civil → rechten
Hoe deel je de maatschappij in van hoog naar laag?
Op basis van beroepen – maar waarom?
Historische reden
Een van de eerste sociologen, Marx, besteedde aandacht aan sociale ongelijkheid en zag
een tweedeling in de maatschappij: de bezitters en de arbeiders. De arbeidsrelaties in de
maatschappij waren bepalend voor de verhoudingen in de maatschappij. Als ongelijkheid te
groot wordt in een maatschappij gaan mensen tegen de maatschappij aantrappen.
• Functies in de samenleving zijn verdeeld over beroepen, daar worden
mensen vervolgens over verdeeld
• Beroep biedt toegang tot aantrekkelijke goederen (macht, aanzien, inkomen,
etc.)
• Functies (blijven) bestaan ook zonder de mensen die ze vervullen
Een deel van dit idee van Marx is blijven hangen! Denk aan de elementen van het
stratificatiesysteem: ene kant waardevolle goederen en aan de andere kant mensen. We
moeten dit koppelen. De lijn hierin is eigenlijk een beroep → wie heeft toegang tot welk
goed? We nemen dus beroep als deelsleutel!
Methodologische reden
Beroep is ook goed te meten met terugwerkende kracht. We zijn ook nieuwsgierig naar de
beroepen van je ouders toen je 15 was. Je weet nog wel wat voor beroep ze deden maar
van hun inkomen weet je dit niet! Get is dus goed om te meten.
,Daarnaast is het meer geaccepteerd. Wat doe je? Wat voor werk doe je? Je vraagt niet aan
iemand wat iemand verdiend. Dit geldt voor feestjes en small talk en voor vragenlijsten.
Mensen vinden het prima om te vertellen wat hun beroep is
Nadeel voor het gebruik van beroepen
- Niet iedereen heeft een beroep. Studenten vallen bijv vaak buiten onderzoeken
omdat ze alleen bijbaantjes doen. Bijbaantjes hebben niet zon hoge functie op de
sociale ladder.
- Beroep is niet automatisch gerangschikt. 100 euro is automatisch meer dan 10
euro. Maar beroepen zijn niet makkelijk in te delen
Hoe kom je van beroep naar status of klasse?
Stap 1 – classificeren (voor rangorde)
Sommige beroepen hebben dezelfde namen en die moet je dus wel samen classificeren →
ISCO voor classificeren of de CBS classificatie. Je geeft dan codes aan de beroepen en nog
geen rangorde
Stap 2 – rangorde geven
Bijv sociale klasse, sociaal economsische statusschaal, prestige schaal
Klassenschema’s
1) De klassieke en meest simpele manier → 2 deling: kapitalisten en arbeiders
2) Blue color/manual; met je handen OF white color/unmanual; met je hoofd
3) Het gaat o.b.v. objectieve kenmerken
➔ Moeilijkheid werk: geschoold of ongeschoold werk
➔ Leidinggevend of onderschikt?
Wat is een sociale klassenschema?
Het is een indeling van beroepen in (klein) aantal groepen op basis van een
aantal objectieve kenmerken
Bijvoorbeeld:
• Eigenaar/zelfstandige versus loondienst
• Hand- versus hoofdarbeid
Manual vs non-manual; blue vs white collar
• Sector
• Moeilijkheid werk
Skilled versus unskilled, deels verwant met opleidingsniveau
• Leidinggevend versus ondergeschikt
4) EGP klassenschema
➔ Gebruikt al bovengenoemde kenmerken
➔ Is het meest gebruikt
, EGP Klassenschema
• Ontwikkeld door Erikson, Goldthorpe & Portocarero
• Meerdere indelingsprincipes/criteria
• Meest gebruikt (maar er zijn er dus veel meer)
I Hogere managers en professionals
II Middelbare managers en professionals
III Administratief en commercieel personeel
IVa Kleine zelfstandigen met personeel
IVb Kleine zelfstandigen zonder personeel
IVc Boeren
V Leidinggevende arbeiders
VI Geschoolde arbeiders
VIIa Ongeschoolde arbeiders
VIIb Landarbeiders
De Uitgebreide versie heeft 9 categorieën maar vaak nemen ze bepaalde groepen samen
Wat zijn voor de voor- en nadelen van sociale klasse?
Voordeel is Herkenbare groepen
We hebben een idee van boeren, we hebben een idee van arbeiders. Maar we hebben bijv.
geen idee bij ‘zijn sociaal economische statusscore is 88, dan snappen we het niet’. Het zijn
groepen in de maatschappij die dezelfde belangen hebben. bijvoorbeeld de PVDA; partij
voor de arbeiders! Maar we kunnen ons wel afvragen of we nog wel in een klasse
maatschappij zitten. Misschien gat het wel meer om opleidingsniveau; zijn pvda stemmers
nog wel altijd arbeiders?
Nadelen klassenschema
- Geen volledige rangorde: landarbeiders en fabrieksarbeiders staan naast elkaar
maar het is onduidelijk wie plaats je waar?
- Grote groepen en veel verschillen binnen groepen (intern heterogeen)
- Afhankelijk van de criteria zijn er veel verschillende indelingen mogelijk → wat is
de goede manier?
Vanwege de interne heterogeniteit gebruiken mensen de statusschaal
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper schklfscht. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.