Thema 1: Interne geneeskunde
Hematologie:
We hebben ongeveer 5 liter bloed.
Dit zit in:
- Aders en venulen (60%)
- Slagaders en arteriolen (15%)
- Longen en bloedvaten (12%)
- Hart (8%)
- Haarvaten/capillairen (5%)
Plasma (55%)
- Ander opgeloste stoffen (1%) zouten, voedingstoffen, gassen, elektrolyten
- Plasma-eiwitten (7%)
Albumine: hierdoor kan het bloed water vasthouden en de druk in de aderen behouden
o Albuminen: regelen osmose en transport
Het bloed houd hierdoor water vast en behoud zo de druk in de aderen
o Globulinen: Vervoeren van hormonen en regelen van afweer
o Fibrinogenen: spelen een rol bij bloedstolling
- Water 92%)
Witte bloedcellen Kunnen schadelijke stoffen en ziekteverwekkers herkennen en
onschadelijk maken.
Bloedplaatjes Zorgen voor de bloedstolling.
Plasma Vervoert voedingsstoffen van de dunne darm naar de weefsels en
organen, en ureum van de lever naar de nieren. Ook zorgt het voor de
verspreiding van hormonen door het lichaam.
,Anemie: te weinig rode bloedcellen waardoor er gebrek aan zuurstof en voedingsstoffen ontstaat in
weefsels.
- IJzer gebrek (meest voorkomend)
Risico factoren: overmatig bloedverlies, menstruatie, zwangerschap, snelle groei,
verkeerde voeding
Fase 1: Geen symptomen
Fase 2: IJzervoorraad raakt uitgeput, rode bloedcellen raken verzwakt.
Symptomen: zwak en vermoeid
Behandeling: inname van ijzersupplementen oraal of per injectie
- Chronische anemie
Risicofactoren: chronische ontsteking, auto-immuunziekte en infecties
Oorzaak: probleem bij de erytropoëse: vorming van rode bloedlichaampjes
Behandeling: onderliggende ziekte behandelen & toedienen van erytropoëtine. Vaak
afgekort tot EPO – is een hormoon dat in de nieren wordt aangemaakt. Het zorgt
ervoor dat de aanmaak van rode bloedcellen in het beenmerg wordt gestimuleerd.
Als reactie op het zuurstoftekort gaan de nieren erytropoëtine aanmaken. Het
erytropoëtine komt via het bloed in het beenmerg terecht. Daar stimuleert het de
aanmaak van rode bloedcellen uit stamcellen.
- Nierziekte
Oorzaak: er wordt onvoldoende erytropoëtine geproduceerd. Dit hormoon maken de
nieren.
,- Te grote rode bloedcellen = Megaloblastaire anemie
Oorzaak: tekort aan vitamine-B12 of foliumzuur.
Gevolg: elke vergrote rode bloedcel kan evenveel zuurstof vervoeren als een normale
rode bloedcel, waardoor er in verhouding minder zuurstof is.
- Vitamine B12 tekort = Pernicieuze anemie
Te kort aan vitamine B12 die nodig is voor productie van rode bloedcellen door te
weinig intake of een inadequate opname van B12 of een gebrek aan intrinsieke
factor. Vitamine B12 zit met name in dierlijke producten (vlees).
Probleem: zonder vitamine B12 en de intrinsieke factor, scheuren de membranen
van onrijpe rode bloedcellen. Hierdoor ontstaat er een tekort aan rode bloedcellen,
met tot gevolg een verminderde capaciteit voor het transport van zuurstof.
Oorzaken:
o Ontoereikende voeding
o Verminderde opname
o Verhoogde behoefte
o Verhoogde uitscheiding
Symptomen:
o Buikpijn
o Misselijkheid
o Braken
o Brandende tong
Behandeling: orale supplementen hebben geen effect. Vitamine B12 injecties helpen.
- Tekort aan foliumzuur
Groenten en fruit vormen de belangrijkste voedingsbron voor foliumzuur. Zit
verwerkt in groente en fruit.
Oorzaken:
o Verstoorde opname door: ontstekingen van de darmen (ziekte van Crohn)
o Nadelig effect van bepaalde medicatie
Risicogroepen:
o Vrouwen die zwanger zijn of die borstvoeding geven
o Mensen die alcohol verslaafd zijn
o Mensen met een nieraandoening
Behandeling: foliumzuursupplementen
, - Tekort aan rode bloedcellen = hemolytische anemie
Probleem: verminderde circulatie van rode bloedcellen, door een versnelde
vernietiging van rode bloedcellen.
Oorzaak:
o Erfelijke afwijkingen zoals hemoglobinedefecten, enzymdefecten en
membraandefecten verstoren de optimale overlevering van rode
bloedcellen.
o Immuunziekten
o Medicatie
Symptomen:
o !! Verhoogde bilirubinespiegel door verhoogde afbraak van rode bloedcellen.
Ophoping van bilirubine zorgt voor geelzucht.
Behandeling: hangt af van de onderliggende oorzaak.
o Erfelijke oorzaak → Verwijderen milt, want het verwijderen van de milt
vermindert het risico op galstenen, ernstige periodes van hemolyse en
pathologische verandering in het beenmerg.
o Ernstig bloedverlies als oorzaak → Bloedtransfusie.
o Infectie als oorzaak → Antibiotica en ondersteunende therapie.
Hemoglobinopathieën: afwijkingen die structuur, functie of productie van hemoglobine
beïnvloeden. Twee meest voorkomende vormen:
- Sikkelcelanemie: genetische afwijking
Kenmerken:
o Ernstige hemolytische anemie
o Pijnlijke perioden genaamd sikkelcelcrise
o Verhoogd risico op infecties
Er zijn twee vormen van sikkelcelanemie:
- Heterozygoot, een milde vorm
- Homozygoot, een ernstige vorm
Bij sikkelcekziekte bevatten erytrocyten een abnormale vorm hemoglobine (hemoglobine S.)
wat bij het afgeven van zuurstof kristalliseert, hierdoor krijgen de rode bloedcellen een
abnormale vorm. De erytrocyten krijgen een sikkelvorm. Sikkelvormige erytrocyten zijn niet
flexibel en stug, waardoor ze arteriolen en capillairen blokkeren > pijn en ischemie
(onvoldoende doorbloeding).
Door het blokkeren van de doorbloeding, sterven weefsels af, wat kan leiden tot orgaanfalen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisettevanzanten2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.