Uitgebreide aantekeningen van alle hoorcolleges noodzakelijk voor het tentamen van Evolutie en Gedrag van de studie Psychobiologie (UvA). Samenvatting van alle hoofdstukken die tentamenstof zijn, is in een ander document te vinden.
Je moet data verzamelen vanuit allerlei
windrichtingen. Bij ons als mensen kan je niet
alles onderzoeken vanwege onze lange
levensduur, dus dan moet je gaan simmeren. Je
bedenkt dan allerlei scenario’s en ga je aan de
hand daarvan verder.
Skinner deed conditionering met een beloning. Het klassieke conditionering deed Pavlov. Dit is de
studie van het (dier)gedrag wat met name in het laboratorium wordt gedaan.
Ze zeggen hier dat genetica geen rol speelt.
2. Ethologie
Ze bestuderen ook (dier)gedrag, maar ze doen dit dan in het wild. Er zijn wel instincten maar deze
zijn wel flexibel.
3. Cognitivisme
Dit kwam op naar aanleiding van het behaviorisme en deze stroming heeft wel interesse voor
onderliggende cognitieve processen. Chomsky is één van de belangrijkste hierin. Hij bestudeerde
altijd mentale processen die ten grondslag liggen aan gedrag.
4. Evolutionair psychologie
Dit is de studie van de evolutie van mentale processen die ten grondslag liggen aan gedrag (vanuit
het cognitivisme gezien).
Vb. Cinderella effect
Het gaat hierbij om het risico dat een kind vermoord wordt door een stiefouder ten opzichte van een
biologische ouder uitgezet op leeftijd. Het effect is dan dat met name baby’s de grootste kans heeft
om vermoord te worden door een stiefouder.
,Ander voorbeeld van onderzoek is naar seksverschillen. Bij partnervoorkeuren is dat vrouwen per
definitie kieskeurig dan mannen. Vooral als het gaat om seksueel contact. Dit kan je verklaren door te
kijken naar de oude-investering theorie, dus de biologische investering van man vs. vrouw. Die van
de vrouw is dus veel groter want denk aan kinderen baren etc. Een belangrijke raadgever voor
mannen is leeftijd, omdat een leeftijd iets zegt over vruchtbaarheid. Mannen doen vaak de niet-
biologische investering zoals geld.
Er zijn wel valkuilen met seksisme in deze theorie:
- Data interpreteren vanuit eigen overtuigingen
- Data generaliseren -> Er zijn ook altijd individuele verschillen
- Aangeboren verschillen -> Is het dan veranderbaar of niet? Je kan het wel veranderen, maar
moet je eerst bewust zijn van wat je doet.
Naturalistic theorie = De aanname dat iets wat ‘natuurlijk’ is goed is
5. Gedragsecologie
Dit is de studie van de evolutie van gedrag, voortkomend uit de ecologie. Ze kijken naar dieren in hun
habitat en hoe het gedrag verandert als de ecologie, dus omgeving, dan verandert. Darwin is hier
vooral mee bezig geweest.
6. Comparatieve psychologie
Ze zeggen dat de menselijke psyche is geëvolueerd, die we deels gemeenschappelijk met andere
diersoorten hebben
Kin-selectie-theorie = Het is een evolutionaire strategie die verklaart waarom een organisme het
voortplantingssucces van familieleden bevordert, ook wanneer dat ten koste gaat van de eigen
reproductie en zelfs overleving.
Hoorcollege 2
Evolutionaire psychologie
Ze kijken naar de ‘mind’ als een zakmes. Alle onderdelen die daar in zitten zijn gespecialiseerd op een
specifieke taak. Alle organen hebben zo ook hun eigen functie. Ze doelen hier echt op observeerbaar
gedrag en testjes dus niet zo zeer hersendelen. Ze gaan er ook vanuit dat er modulariteit is, dus veel
tools voor gedrag.
Ze denken dat de kennis bijdraagt aan de kennis over de werking van de huidige menselijke psyche.
Ze zeggen dat de menselijke psyches bestaan uit verschillende adaptaties die gevormd zijn door
natuurlijke selectie. De adaptaties zijn functioneel gespecialiseerd.
Problemen oplossen:
- Adaptive thinking
- Reverse engineering
Vaak komen ze op hetzelfde uit maar niet altijd. Een voorbeeld is dat ze vonden dat mannen beter
zijn in mentale rotatie taken. Mannen zijn daar beter in door jagers en verzamelaars. Maar vrouwen
moeten dan ook ergens beter in zijn, waarschijnlijk verzamelen. Daar moet je letten op kleine dingen
en dingen onthouden en daar zijn tot vandaag de dag vrouwen nog beter in.
, EEA = Kennis over hoe onze omgeving er eerst uit zag. De homosapiens is geëvolueerd in de
pleistoceen, dus die houden ze vaak aan als de EEA. De meeste fossielen zijn gevonden in de hoorn
van Afrika waar nu een savanne achter landschap.
EEA:
- Savanne
- Jagers en verzamelaarsmaatschappij
- Nomadische levensstijl
- Veel fysieke gevaren
- Hoge kindersterfte
- Voedselschaarste
Aannames:
- Mensen zijn geen fitness maximizers
- Tellen van baby’s is geen goede maat voor fitness
- Focus op psychologische mechanismen die ten grondslag liggen aan gedrag
o Deze zijn dus wel geëvolueerd want de seksdrive is niet verandert maar wel het
aantal kenmerken. Seks hebben zou evolutionair gezien geen zin hebben als je het
niet doet om kinderen te krijgen, maar toch doen we het met anticonceptie.
o Geen lange rijen voor de spermabank
o Voorkeur voor vet en zout voedsel, want dat was in de EEA schaars
- Menselijk lichaam en mind bestaan uit delen die specialisaties hebben
Hoe test je deze aannames:
- Hoe test je dat je functioneel gespecialiseerde psychologische mechanismen zijn versus
algemene leer theorieën.
Je hoopt met testjes algemene wetten van leren te ontdekken. De hypothese is dat de keuze voor de
CS, US en respons maakt niet uit. De associatie tussen iedere CS en US kan met hetzelfde gemak
worden geleerd.
Het behaviorisme heeft het ‘prepardness’ omdat ze gespecialiseerde zintuigen, motoriek en cognitie
wat vanuit een evolutionair verleden om te overleven. Het zou dus raar zijn als je een wit canvas
bent.
Garcia effect =
- Ratten likte zoet water en ondertussen waren er lichtflitsen en hoorde ze harde geluiden en
werden ze bestraald met X-rays. De ratten werden van de X-rays ziek en daardoor kregen ze
een aversie tegen zoet water en niet tegen licht en geluid. Dit kan dus komen door evolutie
omdat ze ziek worden van eten en associaties worden dus niet random gelegd.
- Hetzelfde experiment is ook gedaan met een schok in plaats van X-rays en toen hadden ze
een aversie met licht en geluid.
Extreme prepardness voor associatie smaak en ziekte
Gemiddelde prepardness tussen licht/geluid en een schok
Contraprepardness voor assocatie licht/geluid en ziek
Contraprepardness voor associatie smaak en schok
- Bij mensen is dit gedaan met verhalen over dieren en hun dieet met één gevaarlijke en één
niet gevaarlijke. Over het dieet hadden kinderen uit LA niet veel minder onthouden dan
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper gittevogels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
