Kennistoets kunstzinnige oriëntatie:
Beeldend: 1, 10, 11
Hoofdstuk 1:
Cultuur: is datgene wat in het bewustzijn van mensen is opgeslagen. Cultuur berust op het
collectieve bewustzijn van mensen
Je hebt vele soorten culturen. De ene cultuur sluit de andere niet uit.
Cultuur is het geheel van:
Filosofisch denken
Religie
Kennis
Technische vaardigheden
Sociale vaardigheden
Historisch bewustzijn
Cultureel bewustzijn kan dus op alles betrekking hebben.
Elk mens bouwt tijdens zijn leven mee aan cultuur, voornamelijk door iets waar te nemen, op te
slaan, te verwerken en erop te reageren.
Als andere waarneemt hoe andere reageren, wordt voor diegene duidelijk hoe hij in zijn cultuur
staat.
Dit waarnemen, verwerken en reageren speelt zich af binnen de culturele context van die persoon.
Het ligt er dus aan in welke cultuur jij opgroeit. In een andere culturele context kunnen andere
opvattingen en waarden gelden
In dit boek wordt er vanuit gegaan dat iedereen zichzelf vormt door datgene wat hij waarneemt, daar
over na denkt, zich daarover een mening vormt. Die mening kan hij vervolgens aan zijn omgeving
duidelijk maken.
Deze waarnemingen zijn voor een groot deel visueel of gevisualiseerd worden.
De reacties op deze waarnemingen kunnen visueel en verbaal plaatsvinden.
Het visueel waarneembare kun je dus gebruiken als middel om te bepalen hoe het zit met de cultuur
waarin je je bevindt en hoe je zelf staat in deze cultuur.
Beeldonderwijs bereidt voor op dat gebruik en biedt ook te leren beelden aan.
Beeldonderwijs: onderwijs waardoor kinderen worden ingeleid in het bewust worden van de vele
facetten van beelden, zodat het ook hun culturele bewustzijn wordt.
Beeldcultuur: in de huidige westerse maatschappij zijn visuele beelden opdringend aanwezig. Deze
visuele beelden zijn op allerlei manieren toepasbaar en worden door steeds meer mensen op meer
manieren gebruikt.
Beeldonderwijs:
maakt kinderen (cultureel) bewust van beelden,
leert kinderen omgaan met beelden en vormen,
, Leert kinderen beelden en vormen te gebruiken
Niet om kunst te maken of als bezigheidstherapie, maar als een soort taal.
Gaat over beelden en vormen.
Beelden: alle vormgevingen die door mensen gemaakt zijn en die verwijzen ergens naar.
Een tekening van een appel is een beeld, omdat het verwijst naar de appel
Een fiets is geen beeld, maar een vorm. Een foto van een fiets is wel een beeld.
Mentaal beeld; van alles wat een mens ziet, maakt hij zich een innerlijk beeld, een innerlijke
voorstelling. omdat dit innerlijk beeld in je geest ontstaat, noemen we het een mentaal beeld.
Vorm: (design) een vormgeving zonder verwijsfunctie.
Een beeld verwijst, een vorm verwijst niet.
Toegepaste vormgeving: vormen die gemaakt zijn om te gebruiken.
Autonome vormgeving: vormgeving die is gemaakt zonder direct aanwijsbaar doel. (bronzen bol in
een beeldentuin)
Twee soorten beelden:
1. mentale, innerlijke of immateriële beelden: verbeeldingen, fantasiebeelden, innerlijke
voorstellingen
2. reële, werkelijke of materiële beelden: afbeeldingen, voorstellingen, beelden op papier of ergens
anders op, voorstellingen in klei, brons en dergelijke.
Bij het beeldonderwijs gaat het erom hoe deze beelden en vormen ontstaan.
Begrip voorstelling: altijd als er in beeld iets te zien is dat in werkelijkheid bestaat.
Figuratief beeld: dat het werk een voorstelling uitbeeldt en herkenbaar is.
Je kunt elke visueel waarneembare entiteit(vorm, wezen) in een beeld vertalen.
Ook gevoel kun je in een beeld vertalen. Bijvoorbeeld blij. Voor jou kan dit beeld blij
uitstralen(inhoud) maar dit kan voor iemand anders een andere betekenis hebben.
Betekenis is niet iets wat aan een beeld vastzit. Het beeld krijgt pas een betekenis als de beshouwer
dit verleent aan het beeld.
Beeldaspecten:
zijn vormen en kleuren.
Lijn
Vlak ( platte vorm)
Compositie
Ruimte en textuur
Materialen, gereedschappen, technieken en werkwijzen hebben invloed op beeldaspecten.
Beeldonderwijs gaat niet alleen over maken en kijken, maar ook over leren zien, het vertellen wat je
ziet, welke betekenis je geeft aan je eigen beelden en beelden van anderen geeft.
, Verschillende soorten talen:
Woordtaal
Muziek dans
Visuele beelden
Voor hen allen geldt:
De taal wordt gevormd door symbolen met traditionele (cultuurgebonden) betekenissen
Er is een systeem dat deze set van symbolen organiseert, zodat ze gebruikt kunnen worden voor
communicatie.
Taal: is een symbolensysteem dat ideeën overbrengt.
Woordtaal:
Gaat over teksten en auditieve elementen
Intonatie maakt verschil
Grammatica: benaming voor alles wat met de systematiek van een taal te maken heeft
Structuur van woorden (morfologie) en zinnen(syntaxis, o.a ontleden)
Dit geheel van afspraken en regels is binnen de culturele groep geaccepteerd. Dat maakt het
mogelijk om elkaar over en weer te begrijpen
Problemen bij beeldtaal:
Veel traditionele cultuurgebonden symbolen zijn niet algemeen bekend
Voor veel inhouden bestaan (nog) in het geheel geen codes
Aantal codes heeft laatste 300 jaar geheel andere inhouden gekregen en eerder niet
bestaande codes zijn toegevoegd.
Inhouden uit andere culturen worden vanwege daar gebruikte codes niet als zodanig
herkend
Makers geven aan dat wat ze maken soms in het geheel geen inhoud me.
Er bestaan binnen een cultuur wel redelijk algemeen aanvaarde set van toepassingen van
codes, maar geen regels waaruit goed of fout gebruik zou kunnen blijken.
De grammatica is niet bindend, je mag het binnen een cultuur ook best anders doen.
Om te leren lezen in beeldtaal moet een kind weten dat beeldtekens verwijzen naar inhoud.
Kinderen leren informatie die anderen in hun beelden hebben gestopt, begrijpen( zoals bij lezen) en
leren zelf informatie over te dragen in beelden.(spreken en schrijven)
Beeldanalfabeet: iemand die niks van beeldtaal meegekregen heeft.
Beeldtaal is moeilijkere leesbaar, omdat er geen afspraken zijn waar aangehouden moet worden.
Beeldtaal kan heel grenzeloos zijn, maar ook persoonsgebonden.
Er kan van alles zijn:
Je snapt niet wat de maker bedoelt, omdat je zijn beeldtaal niet kent
Maker is niet bewust dat hij iets kan uitbeelden
Maker wil niks uitbeelden
Maker wilt alleen delen:
Non-figuratief: die niet de werkelijkheid herkenbaar weergeeft. abstract
