Samenvatting
Samenvatting tutorials Verdiepend Staats- en Bestuursrecht
Voor dit vak zijn 3 tutorials gegeven (werkcolleges). Alle drie de colleges zijn hier uitgebreid opgenomen.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 21 pagina's
Voorbeeld 3 van de 21 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
VSB tutorial 1.EU-burgerschap: rechtspraakanalyse en annotatie
Wat is EU-burgerschap en daarbij behorende rechten en relevante
verdrag(en)?
Iedereen die nationaliteit van 1 van de EU-lidstaten heeft is automatisch EU-burger.
Burgerschap van de Unie is een aanvulling op nationale burgerschap en dus geen
vervanging. Burgerschap van de EU is ingevoerd bij Verdrag betreffende Europese
Unie (oftewel Verdrag van Maastricht). Aan het burgerschap van de Unie zijn aantal
rechten verbonden; allereerst recht op vrij verkeer maar ook actief en passief
kiesrecht voor het Europees Parlement en de gemeenteraden, diplomatieke en
consulaire bescherming en petitierecht. EU-burgerschap verder uitgewerkt in art. 9
VEU. In art. 10 VEU tref je recht op democratische representatie/participatie, maar
ook werkingsverdrag EU van belang; art. 20 VWEU lid 1 : burgerschap Unie bestaat
o.b.v. en naast nationale burgerschap. Lid 2; opsomming van rechten die verbonden
zijn aan die status > nader uitgewerkt in art. 21 en 23. Vergelijk hierbij ook art. 29 –
47 van EU Handvest van grondrechten; geeft bepaalde rechten weer die alleen
toekomen aan Unieburgers.
Analyse van Rottman arrest
1. Wie zijn de partijen in de zaak en wat is het karakter van de rechterlijke
procedure?
Rottman was voormalig Oostenrijks staatsburger, maar genaturaliseerd tot Duitser.
Aan andere kant deelstaat Beijeren van Duitsland (=bevoegd tot intrekking
naturalisatie). In deze zaak was er sprake van 8 interveniërende Staten: Duitsland,
België, Tsjechië, Estland, Letland, Polen, Griekenland en Oostenrijk > deze lidstaten
laten van zich horen in het kader van de procedure om iets te zeggen over hun
mening van de zaak. Als veel staten dit doen zegt dit wel iets over het gewicht ervan.
Ook Europese Commissie maakte opmerkingen over de zaak. Betreft een beslissing
door de Grote Kamer; 13 rechters toen, intussen 15 rechters. Het ging om een
prejudiciële procedure over de uitleg van bepalingen van Verdrag tot oprichting van
Europese gemeenschap, betreffende burgerschap van de Unie en in het bijzonder art.
17 van VEG. Het huidige equivalent van art. 17 is art. 20 VWEU.
2. Wat is de feitelijke aanleiding voor deze zaak?
Rottman bezat aanvankelijk Oostenrijkse nationaliteit en vervolgens in Duitsland
gevestigd en hier Duitse nationaliteit aangevraagd en verkregen. Gevolg: verlies van
Oostenrijkse nationaliteit. Later blijkt dat er voor de indiening van het
naturalisatieverzoek door de Oostenrijkse autoriteiten een arrestatiebevel tegen hem
was uitgevaardigd. Dit had Rottman verzwegen en zijn naturalisatie werd met
terugwerkende kracht ingetrokken door Duitse deelstaat Beijeren, waardoor Rottman
staatloos zou zijn (een en ander terug te vinden in r.o. 22 tot 28). Staatloze wordt
gedefinieerd als persoon die door geen enkele staat krachtens zijn wetgeving als
onderdaan gezien wordt. M.a.w. de persoon heeft geen enkele nationaliteit. Dit vind
je terug in art. 1 van Verdrag betreffende status van staatlozen. Staatloosheid kan
allerlei problemen met zich meebrengen, waaronder toegang tot verschillende
rechten. Relevante regelgeving op nationaal/regionaal niveau is belangrijk m.b.t.
beperking staatloosheid. In deze zaak wordt ook aangehaald verdrag tot beperking
staatloosheid en Europees verdrag inzake nationaliteit (laatste aangenomen in het
kader van de Raad van Europa). In r.o. 15 tot 21 is te vinden welke bepalingen uit
deze verdragen relevant zijn.
,3. Welke rechtsvraag/(vragen) staat/staan centraal in deze zaak en waarom?
Aan het hof worden 2 prejudiciële vragen voorgelegd door BVG (=verwijzende
rechter uit Duitsland). Hof zelf herschikt deze vragen. Als gevolg daarvan is centrale
rechtsvraag: ‘Wat heeft het Unierecht over verkrijging en verlies van nationaliteit
lidstaten te zeggen?’. Meer specifiek is de vraag: ‘Verzet het burgerschap van de
Unie zich tegen intrekking van nationaliteit die door bedrog is verkregen met
staatloosheid van betrokkene tot gevolg?’ (zie ook r.o. 36 en 59 van arrest).
Rechtsvraag heeft alles te maken met het feit dat verlies van nationaliteit leidt tot
verlies van Unieburgerschap, want het is aan elkaar gekoppeld, zie art. 20 VWEU.
Volgens de verwijzende rechter is onvoldoende duidelijk of status van statloosheid en
het met intrekking van naturalisatie gepaard gaande verlies Unieburgerschap
verenigbaar zijn met Unierechten en in het bijzonder art. 20 VWEU. Er is kennelijk in
het Unierecht nog geen antwoord op de rechtsvraag, ondanks dat er verschillende
arresten geweest zijn m.b.t. dit onderwerp (o.a. arrest Micheletti; Hof stelde dat
lidstaten hun bevoegdheid inzake nationaliteit met inachtneming Unierecht moeten
uitoefenen)
4. Welke argumenten voeren de verschillende partijen aan?
Rottman stelt dat verlies van Duitse nationaliteit tot verlies Unieburgerschap leidt
omdat hij niet automatisch opnieuw de Oostenrijkse nationaliteit verkrijgt.
Kernargument van alle staten, alsmede deelstaat Beijeren en de Commissie; regels
over verkrijging/verlies nationaliteit behoren tot bevoegdheid van lidstaten. Sommige
staten leiden dan ook af dat Unierecht niet van toepassing is. Enkele staten beogen
ook dat sprake is van zuiver interne situatie = situatie waarop Unierecht niet van
toepassing is, maar slechts nationaal recht.
5. Hoe beantwoordt het HvJ van de EU de rechtsvraag in deze zaak en met welke
argumenten?
Hof: art. 17 VEG (of nu dus art. 20 VWEU) verzet zich niet tegen intrekking
nationaliteit die door bedrog is verkregen, mits die intrekking in overeenstemming is
met evenredigheidsbeginsel (r.o. 59). Argumentatie Hof: hoewel nationaliteit tot
bevoegdheid lidstaten behoort, kunnen situaties inzake nationaliteit binnen de
werkingssfeer van het Unierecht vallen. Is ook het geval bij intrekking nationaliteit,
omdat de betreffende persoon tevens hoedanigheid van Unieburger kan verliezen.
Lidstaten moeten daarom Unierecht eerbiedigen bij uitoefening bevoegdheid inzake
nationaliteit. Zo is al in eerdere jurisprudentie zoals bij arrest Micheletti bepaald.
Kernvraag is dan wat eerbiedigen van Unierecht inhoudt. Op zich kan besluit tot
intrekking naturalisatie die verkregen is door bedrog verenigbaar zijn met Unierecht,
omdat zo’n intrekking gerechtvaardigd kan zijn door redenen van algemeen belang.
Dat is ook het geval indien een persoon hierdoor Unieburgerschap verliest. Wel moet
steeds worden nagegaan of intrekking in overeenstemming is met
evenredigheidsbeginsel, zo nodig in aanvulling op het nationaal
evenredigheidsbeginsel. Hof zegt hier eigenlijk dat op moment dat er intrekking van
een nationaliteit plaatsvindt, er gekeken moet worden naar unierechtelijk
evenredigheidsbeginsel. Wat houdt unierechtelijk evenredigheidsbeginsel in? In dit
verband moet m.n. worden nagegaan of verlies van rechten die elke Unieburger
geniet, gerechtvaardigd is in licht van ernst door hem/haar gepleegde inbreuk en ook
kijken naar tijdsverloop (naturalisatiebeslissing en intrekkingsbeslissing) en
mogelijkheid voor betrokkenen om vroegere nationaliteit terug te krijgen. M.a.w. de
vraag die nationale lidstaten steeds moeten stellen is ‘is het intrekkingsbesluit
evenredig gelet op gevolgen ervan voor situatie betrokkenen uit oogpunt Unierecht’.
> in deze zaak door nationale rechter = BVG. Hof: Unierecht kan dus wel degelijk rol
spelen bij intrekking nationaliteit van lidstaat > expliciet evenredigheidsbeginsel als
begrenzende factor bij uitoefening bij bevoegdheid intrekking nationaliteit.
6. Hoe luidt de conclusie van de advocaat-generaal?
, A-G is van mening dat art. 17 VEG oftewel art. 20 VWEU zich niet verzet tegen
intrekking nationaliteit die door bedrog is verkregen, wanneer intrekking niet is
ingegeven door gebruikmaking rechten en vrijheden van het verdrag, noch is
gebaseerd op andere door Unierecht verboden grond. M.a.w. intrekking strookt met
Unierecht. Toch komen Hof en A-G dat Unierecht wel degelijk een rol kan spelen bij
intrekking nationaliteit van een lidstaat. Evenredigheidsbeginsel komt in conclusie A-
G niet aan orde.
7. Wat is relevantie van uitspraak? Hoe zou je proberen erachter te komen wat de
relevantie van de uitspraak is voor de Nederlandse rechtsstaat en/of het Nederlandse
staats- en bestuursrecht?
Een van de dingen waar je naar kunt kijken is hoe het afliep bij de verwijzende
nationale rechter. was een prejudiciële vraag en de zaak gaat dus weer terug naar de
nationale rechter die beslissing neemt. BVG stelde dat naturalisatie in
overeenstemming was met Duits recht en Unierecht; Rottman was immers met
Duitse gehuwd, waardoor hij verblijfsrecht in Duitsland genoot. Verder was er tussen
toekenning en intrekking Duitse nationaliteit weinig tijd verstreken en had Rottman
gedurende redelijke periode tijd gekregen om opnieuw Oostenrijkse nationaliteit aan
te vragen.
Het schrijven van een annotatie (ontleend aan Handleiding AB (juli 2015))
In het algemeen verdient het aanbeveling in een annotatie in elk geval uiteen te
zetten:
a. het belang voor de rechtspraktijk van de uitspraak;
b. de plaats die de uitspraak in het geheel van het desbetreffende deel van het recht,
c.q. in de
rechtspraak, inneemt, dan wel de wijziging of nuancering die de uitspraak aanbrengt
in de bestaande
jurisprudentie;
Waar van toepassing en nuttig zou voorts moeten worden ingegaan op:
c. het uitzonderlijke/uitzonderingskarakter van de uitspraak;
d. de verbindingen met andere takken van het recht en de daar geldende
jurisprudentie;
e. de onduidelijkheden en/of onjuiste stellingen dan wel redeneringen in de uitspraak;
f. de feitelijke constellatie, voor zover die onvoldoende uit de uitspraak blijkt.
Annotaties dienen bij voorkeur niet te lang te zijn (ongeveer 1300 woorden/9000
tekens, exclusief
spaties), uitzonderingen daargelaten. Voorkomen dient te worden dat annotaties
uitgroeien tot
tijdschriftartikelen.
Analyse Arrest Tjebbes (vervolg op Rottman)
1. Wie zijn de partijen in de zaak Tjebbes en wat is het karakter van de rechterlijke
procedure?
Tjebbes, Koopman, Saleh Abady, Duboux > bezitten allemaal Nederlandse en andere
nationaliteit en wonen in het buitenland. Hebben aanvraag ingediend voor
Nederlands paspoort, maar minister heeft aanvragen buiten behandeling gesteld
omdat zij van rechtswege Nederlanderschap verloren zouden hebben. Aan andere
kant Minister van Buitenlandse Zaken en regering, dus gaat om een zaak tegen NL.
Er zijn ook nog interveniërende partijen te weten: Ierland, Griekse regering en
Europese Commissie. Gaat weer om prejudiciële beslissing; NL stelt aan Hof
prejudiciële vraag dus.
2. Wat is de feitelijke aanleiding voor deze zaak?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kendi. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,04. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 75282 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen