Samenvatting
DE GEO HAVO 4, SAMENVATTING SYSTEEM AARDE H1
- Vak
- Aardrijkskunde
- Niveau
- HAVO
DE GEO HAVO 4, SYSTEEM AARDE H1
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Aarde Systeem AardeHoofdstuk 1, Ons eiland in de ruimte
§1.1 Planeet aarde
Zoals we vast allemaal weten bestaat de planeet Aarde uit verschillende lagen. Hieronder in het kort
nog even weergegeven hoe die structuur er precies uitziet.
De aarde is opgebouwd uit bolschillen: de kern, de mantel, de korst. De kern is de binnenste schil.
Het binnenste deel van de kern is vast, de buitenkern vloeibaar. De mantel bestaat uit
siliciumverbindingen met veel ijzer en magnesium. De binnenmantel bestaat uit vaste stof en de
buitenmantel is taai-vloeibaar. De korst is de buitenste schil. De dikte van de aardkorst varieert van 7
tot 10 kilometer onder de oceanen en van 30 tot 40 kilometer onder de continenten. De grens tussen
de korst en de mantel is de Moho-laag.
, §1.2 Drijvende continenten
Catastrofe of niet?
Tot halverwege de negentiende eeuw ging men ervan uit dat de continenten en de oceanen op vaste
plaatsen op de aarde lagen. Vanaf de zeventiende eeuw ontstaat het vermoeden dat de continenten
ooit aan elkaar hebben gezeten en door aardbevingen van elkaar waren gebroken. Een verklaring
hiervoor had men niet, want men ging uit van de catastrofetheorie. Volgens deze theorie komen
ingrijpende veranderingen van het aardoppervlak plotseling tot stand. Later begrijpt men dat de
aarde veel langer bestaat en dat veranderingen geleidelijk zijn gegaan. De catastrofetheorie wordt
vervangen door het principe van actualisme. Dit stelt dat geologische krachten en processen nu
hetzelfde zijn als vroeger. ‘Het heden is de sleutel tot het verleden.’
Alfred Wegener
Continental drift: continentverschuivingen
Bewijzen
In de jaren zestig van de twintigste eeuw werd door dieptemetingen in de oceanen vastgesteld dat
de oceaanbodem niet vlak is, maar bestaat uit ravijnen, greppels en spleten. Dwars door alle oceanen
loopt een bergketen die een totale lengte heeft van ongeveer 19.000 kilometer. Hier en daar steken
de bergtoppen boven het water uit, bijvoorbeeld de Azoren. Door het midden van deze Atlantische
bergketen loopt een kloof. De aardkorst onder de oceanen is vrij jong, maar wordt ouder als je van
de Midden-Atlantische Rug naar het oosten of westen gaat. Conclusie: aan beide kanten van de rug
werd nieuwe oceaankorst gevormd. Deze werd vervolgens weer opzij gedrukt om plaats te maken
voor nieuwe korst. Het bewijs vindt men in het paleomagnetisme, het aardmagnetisme uit het verre
verleden. In de loop van de geologische geschiedenis verandert het aardmagnetisch veld. De enige
verklaring kan zijn dat de continenten van positie zijn veranderd ten opzichte van de polen. De
oceanische korst groeit vanuit het midden aan en de oceaan wordt naar twee kanten toe steeds
breder. In het midden is de bodem jong en naarmate je verder van de rug komt, wordt deze ouder. In
de jaren tachtig lieten satellietmetingen zien dat continenten zich echt verplaatsen. Nu verklaren we
de verschuiving zo: de oceaanbodem beweegt horizontaal en neemt daarbij de continenten mee.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper matsdevries15. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 79373 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen